10 yıldan sonra kıdem tazminatı istenemez

Soru: 1981’de bankada işe başladım. 1993’te istifa ettim. Aynı bankanın özel emekli sandığına primlerimi ödeyerek emekli oldum. 1981 ile 1993 yılları arasındaki ikramiyemi alabilir miyim? Menduh Kiraz

Cevap: Emekli ikramiyesi devlet memurlarına verilmektedir. Öncelikle devlet memuru olmadığınızdan emekli ikramiyesi alamayacağınızı belirtelim. İşvereniniz olan özel banka, iş kanunu kapsamındadır. İş kanununa göre kendi isteği ile işten ayrılanlar, kıdem tazminatı alamıyor.
İstifa ederek işinizden ayrıldığınızdan kıdem tazminatı alamazsınız. Bir an için kıdem tazminatı hakkınız olduğunu varsaysak bile bu gün için kıdem tazminatı almanız mümkün değil.
Çünkü, kıdem tazminatı ödemelerinde 10 yıllık zamanaşımı süresi var. İşten ayrıldığınız tarih üstünden 10 yıldan fazla süre geçtiği için, kıdem tazminatı alma hakkınız zamanaşımına uğramış durumda.

1010 gün daha prim ödeyip 50 yaşında emekli olursunuz
Soru: 28 Ekim 1964 doğumluyum. 1 Nisan 1981’den Ocak 1985’e kadar SSK’lı çalıştım. 1 Ocak 2007’den beri isteğe bağlı ödüyorum. Ne zaman emekli olurum? Elif SEVİL

Cevap: 8 Eylül 1999 itibarıyla 18 yıldan fazla süredir sigortalı olan kadın sigortalılar, bu tarihte yürürlüğe konan ve emekli olmayı zorlaştıran yasaya tabi olmadan, eski kanun şartlarıyla emekli olabiliyor.
Eski kanuna göre iki şekilde emekli olmanız mümkün: 1) 20 yıl sigorta ve 5000 gün prim şartlarıyla. Son 1260 günü sigortalı bir işte çalışarak olmak üzere 2410 gün daha prim ödeyerek, prim ödemenizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte.
2) 1010 gün daha prim ödeyerek, 3600 gün şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 28 Ekim 2014’te. Ancak 1 Ekim 2008’den itibaren isteğe bağlı prim ödemeleri 4/b sigortasına (Bağ-Kur) sayıldığından, 22 ay (660 gün) isteğe bağlı prim ödedikten sonra, isteğe bağlıdan çıkıp, kalan 350 gün eksiğinizi sigortalı bir işte çalışarak ödemelisiniz.

Emekli olabilmeniz için iki seçenek var
Soru: 26 Mart 1960 doğumluyum. 1 Ocak 1994’te SSK’lı oldum. 4320 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Fahriye ÖZTÜRK

Cevap: 20 yıl sigorta, 5675 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 1355 gün daha prim ödeyerek, prim ödemenizi 5675 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Ayrıca bundan sonra prim ödemesiniz de 56 yaşınızı dolduracağınız 26 Mart 2016’da, 15 yıl sigorta 3600 gün prim ve 56 yaş şartlarına tabi olarak yaş haddinden emekli olabilirsiniz.

Eşe verilen borçla daire alınmışsa Veraset ve İntikal Vergisi olmaz
Soru: Eşimin adına 3 yıl önce bir daire almıştım. Tapu harcından başka bir vergi ödemedik. Her yıl eşim adına Emlak Vergisi ödeniyor. Ancak, çevremden eşimin Veraset ve İntikal Vergisi ödemesi gerektiği söyleniyor. Eşimin herhangi bir geliri yok. Veraset ve İntikal Vergisi ödemesi gerekiyor mu? CEMAL

Cevap: Şayet eşinize daireyi hediye etmişseniz bu, daire bedelini eşinize bağışladığınız anlamına gelir. Bağış da kanuna göre ivazsız (karşılıksız) intikaldir. İvazsız intikaller, Veraset ve İntikal Vergisi’nin konusuna girer.
Eşinizin, daireyi aldığı tarihten itibaren bir ay içinde Veraset ve İntikal Vergisi beyannamesini vermesi, tarh ve tahakkuk edecek Veraset Vergisi’ni de her yıl mayıs ve kasım aylarında olmak üzere 3 yılda 6 eşit taksitte ödemesi gerekiyordu.
Ancak, eşinize daire alması için borç para vermişseniz, borcun Veraset ve İntikal Vergisi olmaz. Aile içinde eşler arasında borç para alışverişi olabilir. Bu borç için de belge aranmaz.

1986’daki iki ayın peşine düşmenize gerek yok
Soru: 1 Ocak 1963 doğumluyum. 1 Kasım 1986 tarihinde SSK’lı oldum. Bu tarihte 2 ay prim yatmadığı, sigorta başlangıcımın 1987 görüneceği söyleniyor. Askerlik borçlanmasını yatırdım. Benim giriş tarihim 1986 mı yoksa 1987 mi olur? 6293 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olurum? Hüseyin YAPRAK

Cevap: Sigorta başlangıç tarihi, uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) ilk defa prim yatan gündür. 1986’da girişiniz yapılıp, çalışmalarınız kuruma bildirilmemişse, başlangıcınız 1986 olmaz. Adınıza ilk defa prim ödenen 1987’deki tarih olur. Ancak, işverenle görüşün.
Çalışmalarınızın neden bildirilmediğini araştırın. Belki işveren bildirmiş, kurumdaki bir hatadan dosyanıza işlenmemiş olabilir. Ayrıca girişiniz bildirilip çalışmanız bildirilmediğinden, iş mahkemesine hizmet tespit davası açarak, mahkemede iki ay çalışmanızı kanıtlayabilirseniz, yargı yoluyla 1986’daki çalışma günlerinizi kazanmanız da mümkün (bir gün bile kazansanız işinize yarar).
Ancak, askerliğinizi sigorta başlangıcından önce yapmışsanız, bunlara da gerek yok. Çünkü, borçlanma başlangıç tarihinizi askerlik süreniz kadar (20 ay kabul edilmiştir) geri götür. 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Bu durumda prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 48 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2011’de emekli olabilirsiniz.

Erken emekli olmak için vergi indirim hakkı almanız gerek
Soru: 16 Ocak 1981 doğumluyum. 12 Kasım 1998’de SSK’lı oldum. 1987’de kaza geçirdim. 3100 gün prim ödedim. Devlet hastanesinden yüzde 50 engelli raporu verildi. Ne zaman emekli olabilirim? Hüseyin Er

Cevap: Vergi indirim hakkı almanız halinde, 6 Ağustos 2003 itibarıyla sizin gibi 3 yıldan fazla, 6 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3’üncü derece engellilere tanınan, 18 yıl sigorta ve 4080 gün prim şartlarıyla emekli olma hakkına sahip olur ve 980 gün daha prim ödeyerek, 3100 gün olan prim ödemenizi 4080 güne tamamlamanız şartıyla, 18 yıllık sigorta sürenizi dolduracağınız 12 Kasım 2016’da emekli olabilirsiniz.

Prim yeterli, 49 yaşınızı doldurunca emekli olabilirsiniz
Soru: 1 Eylül 1964 doğumluyum. 28 Temmuz 1987’de SSK’lı oldum. Askerliğimi borçlandım. 8341 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Selman KERİK

Cevap: Askerlik yaptığınız tarihi ve askerlik sürenizi belirtmemişsiniz. Sorunuzu sigorta başlangıç tarihinden önce 18 ay askerlik yaptığınız varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Askerlik borçlanması sigorta başlangıç tarihinizi 18 ay geri götürerek 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 49 yaşınızı dolduracağınız 1 Eylül 2013’te emekli olabilirsiniz.