Giriş
Soru: 1984’te almış olduğum traktörden dolayı Bağ-Kur sigortası yatırmaya başladım. 18 yıl 8 ay 133 gün prim ödedikten sonra, SSK’ya geçtim ve toplam 970 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olurum? İhsan GÜNAY Cevap: Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurumdan emekli olunuyor. Sigortalı çalışarak 290 gün daha prim ödeyerek, SSK’ya olan 970 gün prim ödemenizi 1260 güne tamamlamanız halinde, son yedi yılda SSK’ya fazla prim ödemiş olur ve SSK şartlarıyla emekli olma hakkı elde edersiniz. SSK’da 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Yaklaşık 10 ay sonra prim ödemenizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte, 48 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 48 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Çalıştığınız halde neden beklemeniz gerek prim görünmediğini araştırmanız gerek
Soru: 1969 doğumluyum. 1 Mayıs 1990’da SSK’lı oldum. 1990’dan 1999’a kadar geçen süredeki primlerim görünmüyor. 1999’dan günümüze kadar olan sürede 3000 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Saliha ARSLAN Cevap: 1990’dan 1999’a kadar olan çalışmalarınızın görünmemesi ciddi bir sorun. Nedenini araştırmanız gerekir. İşveren mi bildirmemiş? İşveren bildirdiği halde kurumdaki bir hatadan dolayı mı prim görünmüyor? Yoksa daha başka bir neden mi var? 1990’dan bir gün dahi prim ödemeniz olsa, 29 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 46 yaş şartlarına tabi olursunuz. 1990’dan prim bulamazsanız, adınıza ilk defa prim ödenen tarih, 8 Eylül 1999 ve öncesi bir tarihse, 20 yıl sigorta, 5975 gün prim ve 56 yaş şartlarını, sonrası bir tarihse 7000 gün prim ve 58 yaş şartlarını yerine getireceğiniz tarihte emekli olabilirsiniz.
50 yaşınızı doldurmak şartıyla 2012’de emekli olabilirsiniz
Soru: 15 Ekim 1988’de SSK’lı oldum. 18 ay askerliğimi ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Şükrü GÜLER Cevap: Doğum tarihinizi ve askerlik yaptığınız tarihi belirtmemişsiniz. Sorunuzu, sigorta başlangıç tarihinden önce askerlik yaptığınız varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Askerlik borçlanması başlangıç tarihinizi 18 ay geri götürerek 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Ara vermeden prim ödemişseniz, prim ödemeniz yeterli olduğundan, 25 yıllık sigorta sürenizi dolduracağınız 15 Nisan 2012’de, 50 yaşınızı dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Varlık barışı için kanaat verici belgeler isteniyor
Soru: Varlık Barışı Kanunu’na göre, beyan edilen varlıklara sahip olunduğunun, kanaat verici belgelerle ispatlanması gerekiyormuş. Kanaat verici belgeler nelerdir? Fuat ZAİM Cevap: Varlık barışı uygulamasında kanaat verici belgeleri şu şekilde sıralayabiliriz: - Devlet tarafından veya devlet güvencesinde tutulan kayıt ve siciller, - Banka ve bankerlerin yaptıkları işlemlerle ilgili kayıtlar ve düzenledikleri belgeler, - Aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, sigorta şirketleri ve benzeri mali kurumların kayıtları ve düzenledikleri belgeler, - Posta idaresi nezdindeki çek hesabı ve düzenlenen diğer belgeler, - Noter gibi kurum ve kuruluşların düzenledikleri senet ve sözleşmeler ile diğer kayıt ve belgeler, - Defter tutan mükelleflerin kayıtları ile bu kayıtlarda yer alan ve Vergi Usul Kanunu’nun ikinci kitabının üçüncü kısmında belirtilen belgeler ile muadili belgeler, - Şirketlerin ortaklık ve kooperatiflerin üyelik kayıtları. - Bilgi değişiminde bulunulan yabancı ülkelerde yetkili makamlardan alınarak mahallindeki Türk elçilik ya da konsoloslukları, yoksa mahallindeki Türk menfaatini koruyan ülkenin aynı nitelikteki temsilcileri tarafından tasdik olunan belgeler.
Yargı yoluyla doğum borçlanması yapabilirsiniz
Soru: 11 Ocak 1970 doğumluyum. 1 Şubat 1986’da SSK’lı oldum. 3478 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Doğum izni olarak gün alabilir miyim? 1994 ve 1999 yılında doğum yaptım. 1992-1993 ve 2004-2008 yıllarında isteğe bağlı ödedim. Şu anda SSK’lı olarak çalışıyorum. Nuran ALCAN Cevap: 20 yıl sigorta, 5075 gün prim ve 42 yaş şartlarına tabisiniz. 1597 gün daha prim ödeyerek prim ödemenizi 5075 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Yasaya göre, doğum yaptığınız tarihlerden sonra 2 yıl süresince prim ödememişseniz (2 yıl içinde prim ödemeniz varsa kalan süreyi borçlanabilirsiniz), her doğum için 720 gün olmak üzere toplam 1440 gün (4 yıl) borçlanma yaparak kazanabilirsiniz. Ancak, Sosyal Güvenlik Kurumu yasada olmamasına rağmen genelge ile 300 gün şartı getirdi. İşten ayrıldığı tarihten itibaren 300 gün içinde doğum yapmayan kadın sigortalıya borçlanma izni verilmiyor. Borçlanma talebinde bulunun. Kurum reddettiğinde iş mahkemesine dava açarak, yargı yoluyla doğum borçlanması yapabileceğinizi düşünüyoruz.
Emeklilik şartlarınızı daha önceki kanun belirliyor
Soru: 1955 doğumluyum. Mart 1968’de SSK’lı oldum. 2008 yılına kadar askerlik ödemesi dahil isteğe bağlı sigortaya 3069 gün prim ödedim. Eylül 2008’den beri Bağ-Kur’a prim ödüyorum. 2009 tarihli yüzde 60 engelli raporum var. Emekli olmak için hangi yolu izlemem gerekiyor? Erdoğan SAN Cevap: 8 Eylül 1999 itibarıyla 23 yıldan fazla süredir sigortalı olduğunuz için emekli olmak için iki önceki kanuna tabisiniz. Eski kanuna göre kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 111 gün daha prim ödeyerek, 3489 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte 55 yaşınızı dolduruyorsanız SSK’dan emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 2010’da 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Çocuğun asgari geçim indiriminden yararlanma şartları
Soru: Ücretli olarak bir şirkette çalışmaya başladım. Şirket yetkilisi 18 yaşını dolduran çocuğum için asgari geçim indirimi uygulanamayacağını söyledi. Oysa eski çalıştığım yer 18 yaş şartı aramadan çocuğum için asgari geçim indirimi uyguluyordu. Bunlardan hangisi doğru? Zübeyir ÇETİN Cevap: Gelir Vergisi Kanunu’nun asgari geçim indirimi ile ilgili 32’nci maddesi hükmüne göre, asgari geçim indirimi uygulamasında yer alan ‘çocuk’ tabirinden; mükelleflerle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler, anne veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dahil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukların anlaşılması gerekiyor. 18 yaşını dolduran çocuğunuz tahsiline devam etmiyorsa yeni çalışmaya başladığınız şirket yetkilisinin söylediği gibi, asgari geçim indiriminden yararlanamaz. Tahsile devam ediyorsa eski çalıştığınız işyeri uygulamasında olduğu gibi asgari geçim indiriminden 25 yaşını doldurana kadar yararlanabilir.
