AA'dan 'hata' iddialarına yanıt

Anadolu Ajansı’nın, 21 Aralık 2009 tarihli bülteninde Mustafa Seven imzasıyla yer alan "Dünya Bankası-Türkiye" başlıklı haberinde kaynak olarak kullanılan, Dünya Bankası’nın işletmelerle ilgili anketinin orijinal metni taranmış, şirket kapanmalarıyla ilgili değerlendirmelerin Türkiye bölümünde, "Türkiye yüzde 7 ile en yüksek çıkış oranına sahiptir" denildiği görülmüştür.

Dünya Bankası’nın internet sitesinde Türkçe olarak yer alan çalışma özetinin ülkelerle ilgili bölümü aynen şöyledir:

"Bulgaristan;da, anket şirketlerin kapasite kullanımlarını ve geçici ve daimi istihdamlarını düşürdüklerini göstermiştir. Şirketlerin yaklaşık 0,9;u
kapanmıştır veya kapanma sürecindedir; bu rakam Bulgaristan;ı örneklem grubundaki ülkeler arasında en düşük çıkış oranına sahip ülke konumuna oturtmaktadır. Ancak anket için yürütülen tarama sürecinde toplanan ilave bilgiler şirketlerin gerçek çıkış oranının çok daha yüksek olabileceğini göstermektedir: Yerini tespit etmenin mümkün olmadığı şirketleri içeren alternatif bir çıkış oranı ölçüsü, Bulgaristan;ın örneklem grubundaki ülkeler arasında ikinci en yüksek çıkış oranına sahip olduğunu göstermektedir. Olumlu tarafta ise, hatırı sayılır sayıda
Bulgar şirketi krizi geçici olarak görmektedir —iyimser satış beklentilerinin de gösterdiği gibi. Yine de, şirketlerin yüzde 15;inden fazlası
önümüzdeki altı ay içerisinde istihdamlarını azaltmak istemektedir.

Macaristan;daki şirketler krizden en az etkilenmiş şirketler arasında görülmektedir. Macar şirketleri altı ülke arasında ikinci en düşük çıkış oranına sahip (yerini tespit etmenin mümkün olmadığı şirketler dahil değil) ve aynı zamanda satışlarda en düşük ortalama azalma ve kapasite kullanımında ikinci en düşük azalmayı yaşamışlar. Macaristan;daki şirketlerin geçici ve daimi istihdamlarını azaltarak mali krizi atlattıkları görülmektedir. Ayrıca, içe kapanarak ve ihtiyaçlarını kendi öz kaynaklarından finanse ederek krize cevap vermişlerdir. Beklenebileceği gibi, gelecek altı ayda mali sıkıntıya gireceğini düşünen şirketlerin oranı Macaristan;da en düşük düzeydedir. Macaristan aynı zamanda söz konusu dönemde sürekli istihdamlarını azaltmayı bekleyen şirketler bakımından en düşük orana sahiptir.

Letonya;nın krizden en fazla etkilenen ülkeler arasında olduğu görülmektedir. Letonya ikinci en yüksek çıkış oranına, kapasite kullanımında
ikinci en yüksek azalma oranına, ve sürekli istihdamın azaltılmasında üçüncü en yüksek orana sahiptir. Letonya;daki şirketlerin kriz karşısında sürekli istihdam yerine geçici istihdama geçtikleri ve operasyonlarının finansmanında öz kaynaklarını daha fazla kullandıkları görülmektedir. Letonya;daki şirketlerin yüzde 50;den fazlası gelecek altı ayda satışlarında bir azalma beklerken, yaklaşık yüzde 35;i sürekli istihdamlarını daha da düşürmeyi beklemektedir. Bu ülkede en fazla etkilene şirketler perakende şirketleri ve ihracat yapmayan şirketler olarak görülmektedir.

Litvanya, Türkiye, Letonya ve Romanya;dan daha düşük çıkış oranına sahiptir, ancak satışlardaki ve kapasite kullanımındaki düşüş bakımından Letonya ile birlikte ikinci en büyük orana sahiptir. Litvanya şirketleri geçici ve sürekli istihdamlarını azaltarak krize cevap vermiştir. Ayrıca, operasyonlarını finanse etmek için iç kaynak kullanımını arttırmışlardır. Litvanya şirketlerinin yüzde 40;ından fazlası gelecek altı ayda işçi sayılarını azaltmayı beklemektedir. Bu oran, anketin uygulandığı ülkeler arasındaki en yüksek orandır.

Romanya grup içerisinde üçüncü en büyük çıkış oranına sahiptir ve satışlarında ortalama yüzde 20;den fazla düşük olmuştur. Romanya;daki şirketler krize karşı geçici istihdamlarını azaltmışlar, sürekli istihdamlarını arttırmışlar ve operasyonlarının finansmanı için iç kaynaklarının kullanımını arttırmışlardır. Ancak veriler bazı şirketlerin ciddi likidite sorunları yaşadıklarını göstermektedir. Şirketlerin finansman ile ilgili beklentileri bu durumu teyit etmektedir: Romanya, gelecek altı ay içinde bir finans kurumuna borcunu zamanında ödeyemez hale geleceğini düşünen şirketler bakımından en yüksek orana sahiptir; ayrıca aynı dönem içinde kalan borçlarını ödeyemeyecek duruma düşeceğini bekleyen şirketler bakımından da en yüksek orana sahiptir.

Türkiye yüzde 7 ile en yüksek çıkış oranına sahiptir. Aynı zamanda en fazla istihdam değişikliği oranına da sahiptir: Aralık 2007 ile Haziran 2009 arasında sürekli istihdamda yüzde 8;in üzerinde azalma olmuştur. Ayrıca, aynı dönemde, ortalama kapasite kullanım oranı yüzde 65;ten yüzde 51;e düşmüş satışlarda yüzde 22;lik bir azalma olmuştur. Bununla birlikte, krizin ağır etkilerine rağmen, Türkiye;deki beklentiler nispeten iyimserdir. Şirketlerin yüzde 50;sinden fazlası gelecek altı ayda satışlarının artmasını beklediğini ifade ederken, sadece yüzde 14;ü gelecek altı ay içinde sürekli istihdamlarını düşürmeyi beklediklerini ifade etmiştir –örneklem grubundaki ülkeler arasında ikinci en düşük oran."

Abonelerimizin bilgisine saygıyla sunarız.