Giriş
ABD'de yayımlanan dış politika ve siyaset dergisi Foreign Policy 'bıyıklı diktatörler' konulu listede, Hitler, Franco gibi isimlerin arasına Atatürk'ü de dahil etti
ABD'de muhazafakar/Cumhuriyetçi çevrelere yakınlığıyla bilinen Washington Post grubuna bağlı Foreign Policy dergisinin internet sitesinde Charles Homans imzasıyla "bıyıklı diktatörler" listesi yayımlandı.
“Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, bıyığını tıraş etmiş olabilir ama dünyayı diktatör olmadığına inandırmak için daha fazlasını yapması gerek. Foreign Policy bıyıklı otokratları araştırdı” girişiyle yayımlanan listenin ilk sırasında “Kayzer” sıfatıyla Mustafa Kemal Atatürk’e yer verildi.
Atatürk'e ayrılan bölümde Türkiye’de bıyığın tarihi ve gelişimi anlatılırken, 2002 yılında Recep Tayyip Erdoğan’ın başbakan olmasıyla bıyığın da yeniden iktidara geldiği ifade edildi.
Listenin sonraki sıralarında ise İspanya’yı demir yumruğu altında inleten Francisco Franco, İkinci Dünya Savaşı sırasında 6 milyon kişiyi katleden Adolf Hitler, Sovyetler Birliği döneminde yüz binlerce kişinin ölümünden sorumlu olan Josef Stalin gibi dünya tarihinde birer kara leke olarak görülen isimler yer aldı.
“TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN OTOKRATİK LİDERİ”
Atatürk’le ilgili maddenin açıklamasında şu ifadelere yer verildi:
“Modern Türkiye’nin kurucusuyla ilgili neredeyse her şeyin tarihi bir önemi vardır; buna üst dudağı da dahildir. Atatürk’ün genç bir subay olduğu dönemdeki (üstteki resim, yıl 1907) bıyığı Osmanlı döneminde popülerdi. Bu bıyık Kayser İkinci Wilhelm’den esinlenilmişti ve Türk entelijansiyasındaki Alman kültürünün etkisini yansıtıyordu. Ancak Atatürk 1923’te yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin otokratik lideri olarak koltuğa oturduğunda, bıyığı muhafazakar bir dikene dönüştü. Atatürk ilerleyen yıllarda Türkiye’nin ekonomik ve siyasi liberalleşme sürecinin liderliğini yaparken bıyığını da tamamen kesti. Bu da Türkiye’nin modern bir gelecek için Osmanlı geçmişini geride bırakmasının sembolik bir örneğiydi.
TAYYİP ERDOĞAN'LA DÖNDÜ
Ancak Türk bıyığı o kadar kolay ortadan kaybolmadı; sonraki onyıllarda hem boyut hem de önem açısından gelişmeye ve dönüşmeye devam etti. 1970’lerde mors tarzı bıyıklar solcular arasında popüler bir aksesuara dönüştü. 1990’larda alt ve orta sınıfları, tıraşlı şehirli elitlerden ayıran bir sınıf sembolü haline geldi. 2002 yılında ise Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın popülist yaklaşımının bir jesti olarak dudağının üzerinde iktidara geri döndü.”
