Giriş
Soru: 1985-1990 arasında, usta öğretici olarak zaman zaman okullarda ders verdim. Ancak sigortamız ders verdiğimiz süre ile sınırlı olduğundan, sigortalılık sürem çok az. Af Kanunu’ndan yararlanarak sigortalılık süremi artırmam mümkün mü? Aysel G.
[[HAFTAYA]]
Cevap: Kamuoyunda Mali Af olarak adlandırılan Torba Yasa Tasarısı, siz ve sizin durumunuzda olan uzman ve usta öğreticilerin sorunlarına da çözüm getiriyor. Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında, uzman ve usta öğretici olarak çalışanlar, çalışmalarını, çalıştıkları okulların bağlı olduğu il veya ilçe milli eğitim müdürlüklerinden alacakları belgelerle kanıtlamalılar. Kanıtlamaları şartıyla bu kişilerin, Af Yasası’nın yürürlük tarihinden önceki söz konusu çalışmalarından dolayı ay içinde 30 günden eksik kalan sürelerini, kendileri veya hak sahipleri tarafından borçlanmalarına imkân sağlanıyor. Borçlanılan bu süreler 4/a sigortasına sayılacak. Yasa yürürlüğe girdikten sonraki ay içindeki 30 günden az olan sürelerinizi, borçlanma yoluyla 30 güne tamamlayıp, sigortalılık sürenizi artırabilirsiniz.
Sigortalılığı durdurulan Bağ-Kur’luların aftan yararlanması
Soru: Bağ-Kur prim borçlarımı 12 yıldan beri ödeyemediğimden, prim borçlarım ve sigorta sürem silindi. Çıkacak Af Kanunu’ndan ben ve benim durumumda olanlar da yararlanabiliyor mu? Bunun için ne yapmam gerekiyor? Hasan Özdemir
Cevap: 30 Nisan 2008 itibarıyla 5 yıldan (60 aydan) fazla Bağ-Kur prim borcu veya Tarım Bağ- Kur prim borcu olanların sigortalılıkları, primi ödenen en son ayın sonu itibarıyla durduruldu. Prim borçları silindi. Silinen borçlara ilişkin günler, cari değerler üstünden primi ödenmediği sürece sigortalılık süresi olarak dikkate alınmıyor (5510 sayılı Kanun Geçici Md. 17). Bu şekilde sigortalılık süreleri durdurulan zorunlu Bağ-Kur sigortalıları ile Tarım Bağ-Kur sigortalıları veya hak sahiplerinin; - Af Kanunu’nun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar yazılı olarak başvurarak, durdurulan sigortalılık süreleri için, sigortalılık süreleri durdurulmamış gibi prim tahakkuku yapılarak borçlandırılmalarını talep etmeleri, - Hesaplanan prim borçlarının aslının tamamı, - Prim borçlarına vade tarihinden, Af Kanunu’nun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak olan tutarı (gecikme bedelini), - Af Kanunu’nun yayımlandığı tarihi izleyen 5’inci ay sonuna kadar ödemeleri halinde, - Gecikme cezası ile - Gecikme zammı gibi feri alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecek, yani silinecek. - Ve durdurulan süreler, sigortalılık süresi olarak dikkate alınacak. - Prim borcunun belirtildiği gibi Af Kanunu’nun yayımlandığı tarihi izleyen 5’inci ayın sonuna kadar ödenmemesi halinde, ihya işlemi geçerli sayılmayacak. - Yapılan ödemeler, sigortalının başka borçlarına mahsup edilecek, borcu olmaması halinde ise iade edilecek.
Askerlik borçlanması primi 5300 güne, yaşı 49’a düşürür
Soru: Şubat 1988’den 1990’a kadar Bağ-Kur’a prim ödedim. 1990’dan 2010’e kadar SSK’ya prim ödedim. Mart 1983’te askere gittim. Askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim? Özgür ER
Cevap: Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz askerlik süreniz kadar geri gider ve emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Toplam 5300 gün prim ödemiş olmak şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
5225 gün prim ödemeniz varsa Haziran 2012’de emekli olursunuz
Soru: Doğum tarihim 6 Haziran 1964. 1984-1985 arasında 18 ay askerlik yaptım. 1986 sigorta girişliyim. Askerlik borçlanmamı ödersem ne zaman emekli olurum? Mehmet ÇELİK
Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerliğinizi borçlanmanız halinde, başlangıç tarihiniz 18 ay geri gider ve emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Toplam 5225 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 48 yaşınızı dolduracağınız 6 Haziran 2012’de emekli olabilirsiniz.
Eşiniz aylıksız izin borçlanması ile bir yıl erken emekli olur
Soru: Eşim Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı öğretmen olarak çalışıyor. Doğum tarihi 29 Nisan 1968, başlama tarihi 22 Ocak 1993. Ekim 1996-Eylül 1997 arasında 11 ay ücretsiz doğum izni kullandı. Yapmış olduğumuz çalışma sonucu ne zaman emekli olacağını öğrenemedik. Eşimin emekli olma yılını ve emekli olunca ikramiye ve maaş alıp alamayacağını öğrenmek istiyorum. Nail AKBULUT/ ESKİŞEHİR
Cevap: Eşiniz ücretsiz izin süresini borçlanmamışsa, emekli olmak için 20 yıl fiili hizmet süresi ve 50 yaş şartına tabi. 20 yıl fiili hizmet süresini tamamlaması şartıyla, 50 yaşını dolduracağı 29 Nisan 2018’de emekli olabilir. Şayet eşiniz, 11 ay ücretsiz izin süresini borçlanırsa, 49 yaşını dolduracağı 29 Nisan 2017’de emekli olabilir. Eşinize emekli olduğu tarihte emekli aylığı bağlanır, emekli ikramiyesi de ödenir.
Üç şartı birlikte sağlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz
Soru: Temmuz 1997’de sigortalı çalışmaya başladım. 10 yıl sigortalı olarak çalıştım. Doğum borçlanması için dava mı açmam gerekli? İsteğe bağlı ödeme yaparsam, ne zaman emekli olabilirim? Doğum borçlanması yaparsam daha erken emekli olabilir miyim? Merve KOCA
Cevap: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) doğum borçlanması için, yasada olmasa da sigorta başlangıç tarihinden sonra doğum yapma şartı arıyor. Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar için borçlanma yaptırmıyor. Şayet doğumlarınız 1997’den sonra ve doğumlarınızdan sonraki iki yıl süresince sigortalı çalışmanız yoksa, en fazla iki doğum için borçlanma yaparak toplam 1440 gün kazanabilirsiniz. Doğumlarınız sigorta başlangıç tarihinden önceyse ancak yargı yoluyla borçlanma yapabilirsiniz. Doğum borçlanmasının sağladığı avantajı, çocuklarınızın doğum tarihlerine, prim ödeme gün sayınıza ve doğum tarihinize göre hesaplayabiliriz. Bu bilgileri gönderdiğinizde sorunuza daha net cevap vermemiz mümkün. Emekli olmak için, 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Son 1260 gün primi sigortalı çalışarak ödemek şartıyla, bu üç şarttan en son hangisini sağlıyorsanız, o tarihte emekli olabilirsiniz.
