Giriş
Soru: Gelir Vergisi Kanunu’nun vergi kesintisine ilişkin 94’üncü maddesinde, aile hekimleri vergi kesmek zorunda olanlar arasında sayılmamış. Bu durumda aile hekimlerinin kiraladıkları işyerlerine ödedikleri kira bedellerinden ve çalıştırdıkları personele ödedikleri ücretlerden vergi kesintisi yapmaları gerekiyor mu? Ali DEMİR Cevap: Maliye Bakanlığı’nca 26 Ağustos 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 275 seri no’lu Gelir Vergisi genel tebliğinde, ‘Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’üncü maddesinin son fıkrasının Maliye Bakanlığı’na verdiği yetkiye istinaden, aile hekimlerinin temizlik, sekreterlik, şoförlük gibi yanlarında çalıştıracakları hizmet erbabına yapılacak ücret ödemeleri, işyerine ilişkin kira ödemeleri ve esnaf muaflığından yararlananlardan mal ve hizmet alımları karşılığında yapılan ödemelerden, kesinti yapmaları uygun bulunmuştur. Birden çok aile hekiminin görev yaptığı aile sağlığı merkezlerinde ise bu yükümlülük yönetici olarak belirlenen aile hekimi tarafından yerine getirilecektir’ hükmü yer alıyor. Bu düzenlemeye göre; aile hekimleri vergi kesintisi yapmak zorunda olanlar arasına alındı. Aile hekimleri de esnaf, tüccar, serbest meslek erbabı gibi yaptıkları ücret, kira, serbest meslek ödemeleri ile vergiden, muaf esnaftan yaptıkları hizmet alım bedellerinden, Gelir Vergisi kesintisi yaparak, muhtasar beyanname ile vergi dairesine ödeyecek. Aile hekimleri vergi dairesine muhtasar beyanname yönünden mükellefiyet tesis edecek ve muhtasar beyannamelerini elektronik ortamda vereceklerdir. Uygulama 1 Eylül 2010’dan itibaren başlayacak.
İşveren ücretinizi yarıya indiremez
Soru: 16 yıldır perde atölyesinde çalışıyorum. 12.5 yıllık sigortam var. 1200 lira maaş alıyorum. 2 aylık hamileyim. Doktor 1 hafta rapor verdi. Böyle olunca patron ‘iş potansiyelin düştü’ diyerek maaşımı 750 liraya düşürdü. Böyle bir hakkı var mı? Patron tazminat vermeye de yanaşmıyor. Yıldırmak için böyle bir taktik yapıyor. Ne yapabiliriz? Zekiye ÇORUH Cevap: İşveren sağlık raporu almanız nedeniyle, ücretinizi yarıya düşüremez. İşverenin tek taraflı olarak çalışanın ücretini düşürme hakkı yok. Ayrıca, işverenin 1200 lira ücret alan birini resmi kayıtlarında (ücret bordrosu) asgari ücretten göstermesi, vergi mevzuatı açısından muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenlemesi ve kullanması fiilidir. Tespit edilmesi halinde, hapis cezasına kadar uzanan ciddi yaptırımları vardır. İşverene bunları hatırlatarak ücretinizin tam olarak ödenmesini talep edin. Aksi halde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı nezdinde şikâyet hakkınızı kullanarak hakkınızı arayacağınızı bildirin. İşveren çok ağır sonuçları olan şikâyet riskini üstlenmeyeceğinden, ücretinizi ödeyecektir. Şayet ücretinizi ödemezlerse Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na, Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne şikayette bulunun. İş müfettişleri gerekli denetlemeyi yapar ve ücretinizin ödenmesini sağlarlar.
Aralık 2008’den beri emekli aylığı alabilirdiniz
Soru: 25 Ekim 1961 doğumluyum. 17 Kasım 1988’de SSK’lı oldum. 30 Eylül 2009’da işten ayrıldım. Ne zaman emekli olabilirim? Tuğba ONİL Cevap: 20 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 45 yaş şartlarına tabisiniz. 20 yıllık sigorta sürenizi doldurduğunuz 17 Kasım 2008’den beri emekliliği hak etmiş durumdasınız. Başvuru yapmış olsaydınız 1 Aralık 2008’den beri aylık alıyor olabilirdiniz. Hemen emeklilik başvurusu yaparsanız, 1 Eylül 2010’da emekli aylığı bağlanır.
Emekli aylıkları sadece prim ve nafaka borcu için haczedilebilir
Soru: Emekli maaşlarının haczedilemezlik şartında hangi istisnalar var? Hangi alacaklardan dolayı emekli maaşına haciz konabilir? Ayla ÖZCAN Cevap: Emekli aylıkları, Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan prim borçları ve nafaka borcu için haczedilebilir. Diğer borçlar için emeklinin muvafakati olmadan haczedilemez.
Hafta tatilinin Cumartesi ve Pazar verilme zorunluluğu yok
Soru: Hafta tatilinin Cumartesi ve Pazar günleri verilmesi zorunlu mu? Pazartesi ve Salı günü hafta tatili verilebilir mi? Mete ALTAŞ Cevap: Hafta tatilinin Cumartesi ve Pazar günü verilmesi zorunlu değil. Hafta sonu tatilinin Cumartesi ve Pazar günleri yapılması yaygın bir uygulamadır. Ancak, işinizin özelliğine göre, haftanın diğer günlerinde de hafta tatili yapılabilir.
Yetim aylığı bağlanan kişinin 65 yaş aylığını kestirmesi gerekir
Soru: 67 yaşındaki dul ve bir kızı olan yakınım, 2 yıldır yaşlılık aylığı alıyor. Ölen babasından Bağ-Kur aylığı bağlandı. Hem yaşlılık aylığını hem de babasından Bağ-Kur aylığı alabilir mi? Mesut ÖZTUNÇ Cevap: 65 yaşını doldurmuş muhtaç, güçsüz ve kimsesiz Türk vatandaşlarına aylık bağlanması hakkında Kanun’un 1’inci maddesine göre; - 65 yaşını doldurmuş, kendisine bakmakla mükellef kimsesi bulunmayan, - sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birisinden gelir veya aylık almayan, - nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan, - devamlı geliri bulunmayan, - muhtaçlığını il veya ilçe idare heyetlerinden alacağı belgeyle kanıtlayan Türk vatandaşlarına, hayatta bulundukları sürece, 300 gösterge rakamının her yıl bütçe kanunu ile tespit edilecek katsayı ile çarpımından bulunacak tutarda aylık bağlanır. Buna göre; sosyal güvenlik kurumlarından, gelir ve aylık alanlar, 65 yaş aylığı alamıyor. Yakınınız Sosyal Güvenlik Kurumu’na yazılı olarak başvurmalı, babasından yetim aylığı bağlandığını belirterek, 65 yaş aylığının kesilmesini talep etmeli. Başvuru yapmaz da iki aylığı birlikte almaya devam ederse ileride, ödenen 65 yaş aylıklarını kanuni faiziyle birlikte geri isterler.
