Araştırmaya göre referandumda "evet" oyu verilmesinin önemli nedenlerinin başında hükümetin uluslararası alanda yürüttüğü çalışmalar gösterilirken, Ergenekon operasyonunun "evet" oylarında büyük oranda etkili olduğu ortaya çıktı. Referandum öncesi MHP ve CHP'nin yürüttüğü kampanyaların da "evet" oylarına düşük de olsa etki ettiği belirtildi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan partisinin 16. İstişare ve Değerlendirme toplantısında milletvekilleri ile referandumun sonuçlarına ilişkin yapılan kamuoyu araştırmasının sonuçlarını paylaştı. Erdoğan'ın konuşmasının ardından kamuoyuna açıklanan raporda, "evet" oylarını Ergenekon operasyonunun, "hayır" oylarını ise Eksen Kayması tartışmalarının tetiklediği dile getirildi.

Anar ve Pollmark şirketleri tarafından yürütülen “Türkiye Geneli Referandum Algı Araştırması” 28 Eylül–13 Ekim 2010 tarihleri arasında 31 ilde yaşayan kişilerle yüz yüze görüşmelerde anket uygulanması şeklinde gerçekleştirildi. Toplam 69 bin 300 kişi üzerinde yapılan araştırmada referandum sonucunda "evet" ve hayır oyu veren her iki kesimin de oylarının gerekçeleri araştırıldı.

"Evet" diyenlerin yüzde 87.3'lük bölümü "evet" demelerinin gerekçesini hükümetin uluslararası alandaki başarıları olduğunu dile getirdi. Bunun yanında yüzde 80.8'lik büyük bir kısım ise "evet" oyunu Ergenekon ve cuntalarla mücadeledeki başarı sebebiyle verdiğini söyledi. "Evet" oylarının diğer gerekçeleri ise şu şekilde sıralandı:

*Temel hak ve özgürlüklerin güvence altına alınması (yüzde 77.2),
*Ülke ekonomisinin gelişmesi ve vatandaşın refahının artması (yüzde 74.4) ,
*Anayasa Değişiklik Paketi'nin demokrasi, temel hak ve özgürlükleri geliştirmesi (yüzde 72),
*Milli Birlik ve Kardeşlik Projesi'nin hayata geçirilmesi (yüzde 62.4),
*CHP ve MHP'nin yürüttüğü kampanyanın performansı (yüzde 18,6),
*Seçmenlerin AK Parti kampanya Faaliyetlerine ilgisi ve katılım düzeyi(yüzde 9.3)”

İSRAİL POLİTİKASINA DESTEK

Araştırma sonuçlarında Hükümetin İsrail politikalarına da destek verildiği ortaya çıktı. Araştırmada katılımcılara yöneltilen bir takım sorular ve yanıtları ise şu şekilde sıralandı:

“Hükümet genel olarak değerlendirildiğinde dış politikada başarılıdır (yüzde 73,3), Hükümet döneminde Türkiye'nin uluslararası alandaki itibarı ve gücü artmıştır (yüzde 71,4), İsrail ile ilişkilerin gerginleşmesi konusunda hükümeti haklı buluyorum (yüzde 66,6), hükümetin çetelerle ve darbecilerle mücadelesini destekliyorum (yüzde 65), hükümet genel olarak ekonomi yönetiminde başarılıdır (yüzde 64,5), bundan sonra darbelerin olmaması için darbecilerin ve darbe amacıyla cunta oluşturanların mutlaka cezalandırılmasından yanayım (yüzde 62,8), hükümetin herkesin yaşam tercihlerini güvence altına almak için gerekenleri yapmaktadır (yüzde 62,6), Bu değişikliklerle yargının daha demokratik bir yapıya kavuşması sağlanmıştır (yüzde 61,1)”

HAYIR'IN NEDENİ EKSEN KAYMASI

Araştırmanın asıl gerekçesini oluşturan ve yüzde 42'lik "hayır" oylarının gerekçelerini içeren bölümde ise "hayır" oylarının temelinde Eksen kayması, Türkiye'nin batı güdümüne girdiği endişesi ve AKP'nin sivil diktatörlüğü sebepleri gösterildi.

Katılımcılardan yüzde 82.9'luk kısım Türkiye'nin Batının güdümüne girdiği ve dış politika ekseninin Doğu ülkelerine kaydığı gerekçesiyle "hayır" oyu verdiğini dile getirdi. Bunun yanında yüzde 76.3'lük kısım hükümetin işsizlik ve yoksullukla mücadelede başarısız olduğu, yüzde 73.1'lik kısım ise hükümetin muhalefeti ve vatanseverleri baskıyla sindirdiği için oyunun "hayır" yönünde olduğunu ifade etti.

"Hayır" oylarının diğer gerekçeleri ise şu şekilde sıralandı:

*Anayasa Paketinin "AKP Sivil Diktatörlüğü”ne zemin hazırladığı algısı (yüzde 70,4)
*Laik yaşam tarzına yönelik tehdit ve baskıların arttığı algısı (yüzde 66)
*“Kürt Açılımı” ile PKK'ya taviz verildiği ve ülkenin bölünmenin eşiğine getirildiği algısı (yüzde 62,5)
*Düşük etkili faktörler ise seçmenlerin CHP ve MHP'nin kampanya faaliyetlerine ilgisi ve katılım düzeyi (yüzde 16,2)
*CHP ve MHP'nin yürüttüğü kampanyanın performansı (yüzde 33,4)

TÜRKİYE ULUSLARARASI GÜÇLERİN GÜDÜMÜNE GİRMİŞTİR

"Hayır" oyu veren seçmenler kendilerine yöneltilen sorulara ise şu şekilde yanıt verdi:

“Hükümet genel olarak değerlendirildiğinde dış politikada başarısızdır (yüzde 67,1). Hükümet döneminde Türkiye uluslararası güçlerin güdümüne girmiştir (yüzde 64,6). Hükümet genel olarak ekonomi yönetiminde başarısız olmuştur (yüzde 62,7). Bu hükümet döneminde insanlar yoksullaşmıştır (yüzde 60,4). Hükümet çete ve cuntalarla mücadele gerekçesi ile muhalefeti sindirmeye çalışıyor (yüzde 59,2).”

AKP'nin referandum sonuçlarına ilişkin kamuoyu araştırmasında "hayır" oylarında Anayasa değişiklik paketinin içeriğine ilişkin nedenlerin değil, ekonomik nedenlerin etkili olduğu sonucu çıktı. "Hayır" oyunun ağırlıklı olduğu bölgelere göre yapılan araştırmada bölgelerden farklı gerekçelerle "hayır" oyları verildiği belirlendi.

AKDENİZ BÖLGESİ

Araştırmanın sonuçlarına göre Akdeniz Bölgesi'nde ekonomik sorunların yanı sıra hükümetin dış politikası, çetelerle mücadele ve demokratik açılım "hayır" oyunu en çok etkileyen nedenler olarak belirlendi. Anayasa değişiklik paketinin yanı sıra, yaşam tarzı ile ilgili kaygıların Akdeniz'de "hayırcı" seçmen üzerindeki etkisi sınırlı olduğu dile getirildi. Akdeniz bölgesine ilişkin araştırma sonuçları ise şu şekilde:

“Türkiye'nin Batının Güdümüne Girdiği/Dış Politika Ekseninin Doğu Ülkelerine Kaydığı Algısı (yüzde 78), Hükümetin İşsizlik ve Yoksullukla Mücadelede Başarısız Olduğu Algısı (yüzde 76,6), Hükümetin Muhalefeti ve Vatanseverleri Baskıyla Sindirdiği Algısı (yüzde 69,4), 'Kürt Açılımı' ile PKK'ya Taviz Verildiği ve Ülkenin Bölünmenin Eşiğine Getirildiği Algısı (yüzde 61,5), Anayasa Paketinin 'AKP' Sivil Diktatörlüğüne Zemin Hazırladığı Algısı (yüzde 59), Laik Yaşam Tarzına Yönelik Tehdit ve Baskıların Arttığı Algısı (yüzde 46,9).”

EGE BÖLGESİ

Ege Bölgesi'nin ise ekonomik sorunların yanı sıra, muhalefet cephesinin ürettiği komplo teorilerinden en çok etkilenen bölge olduğuna vurgu yapıldı. Ege bölgesinde katılımcıların yüzde 86.9'u Türkiye'nin batının güdümüne girdiği, dış politika ekseninin doğu ülkelerine kaydığını söyledi. Yüzde 45.2'lik bir kesim ise "hayır" oyunda CHP ve MHP'nin yürüttüğü kampanyanın etkili olduğunu belirtti. Bölgeye ilişkin diğer sonuçlar şu şekilde sıralandı:

“Hükümetin İşsizlik ve Yoksullukla Mücadelede Başarısız Olduğu Algısı (yüzde 76,5), Hükümetin Muhalefeti ve Vatanseverleri Baskıyla Sindirdiği Algısı (yüzde 75,8), Laik Yaşam Tarzına Yönelik Tehdit ve Baskıların Arttığı Algısı (yüzde 74,1), Anayasa Paketinin 'AKP' Sivil Diktatörlüğüne Zemin Hazırladığı Algısı (yüzde 70,8), 'Kürt Açılımı' ile PKK'ya Taviz Verildiği ve Ülkenin Bölünmenin Eşiğine Getirildiği Algısı (yüzde 63,2).”

BATI MARMARA

Batı Marmara Bölgesi'ndeki "hayır" oyu veren seçmenler üzerinde ekonomik sorunların yanı sıra, Anayasa paketinin ve yaşam tarzına yönelik sözde endişelerin etkisinin kısıtlı olduğu belirlenirken, ülkenin Batı'nın güdümüne girdiği, muhalefetin üzerinde baskı kurulduğu ve açılım politikasının ülkeyi bölünmenin eşiğine getirdiği yönündeki endişeler "hayır" oyları üzerinde en etkili olan faktörler olarak ifade edildi. Batı Marmara Bölgesi'ne ilişkin sonuçlar şöyle:

“Türkiye'nin Batının Güdümüne Girdiği/Dış Politika Ekseninin Doğu Ülkelerine Kaydığı Algısı (yüzde 82,7), Hükümetin Muhalefeti ve Vatanseverleri Baskıyla Sindirdiği Algısı (yüzde 69,1), 'Kürt Açılımı' ile PKK'ya Taviz Verildiği ve Ülkenin Bölünmenin Eşiğine Getirildiği Algısı (yüzde 64,1), Anayasa Paketinin 'AKP' Sivil Diktatörlüğüne Zemin Hazırladığı Algısı (yüzde 53,7), Hükümetin İşsizlik ve Yoksullukla Mücadelede Başarısız Olduğu Algısı (yüzde 48,8), Laik Yaşam Tarzına Yönelik Tehdit ve Baskıların Arttığı Algısı (yüzde 46,6), Seçmenlerin CHP ve MHP'nin Kampanya Faaliyetlerine İlgisi ve Katılım Düzeyi (yüzde-24), CHP ve MHP'nin Yürüttüğü Kampanyanın Performansı (yüzde 30,4).”

AKP'NİN OYU YÜZDE 45.9

Araştırmanın sonuç bölümünde partilerin bugün seçim olsa elde edecekleri oy oranlarına da dikkat çekildi. Buna göre AKP'nin yüzde 45.9 ile birinci parti olduğu, CHP'nin yüzde 26.1 ile ikinci parti olduğu belirtilirken, MHP yüzde 12.8, BDP yüzde 6.3 oy oranında kaldı.

AKP'nin 29 Mart seçimlerinden bu yana Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde oyunu arttırdığına da vurgu yapıldı.

SAHİLLER İÇİN KADINLARA GÖREVE

Öte yandan, Başbakan Erdoğan'ın referandum sonuçlarının değerlendirildiği toplantıda, AKP'li kadınlardan, sahil bölgelerindeki korkuları gidermeleri yönünde talimat verdiği öğrenildi.

Erdoğan, partili kadınlardan, sahil bölgelerine giderek vatandaşın endişelerini dinlemeleri ve kendilerine gereken bilgiyi vermelerini istedi.