Ameliyat tek çözüm değil

İstanbul Cerrahi Hastanesi Endoüroloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Sinan Zeren anlattı:

Teşhiste hangi tetkikler isteniyor?

Prof. Dr. Sinan Zeren: PSA testi, parmakla prostat muayenesi, ultrasonografik inceleme, idrar tahlilleri, idrar akım ölçümü (üroflovmetri), idrar yapma sonrası mesanede kalan idrar miktarı tayini, bistopanendoskopi (mesane ve alt idrar yollarının optik cihazlarla incelenmesi).

Normal PSA değerleri nedir?

Prof. Dr. Sinan Zeren: PSA, prostat bezi hücrelerinde üretilen bir proteindir. Kanda belli seviyelerin üzerinde saptanması prostat kanseri yönünden uyarıcı olur. Normalde üst sınır 4 ng/ml olarak kabul edilir. Ancak anlamlı yükseklikten bahsedebilmek için prostatta iltihap olmaması, sonda takılması, sistoskopi gibi girişimler geçirilmemiş olması gerekir. 4ng/ml’nin altındaki değerlerde de bazen kanser şüphesi olabilir.

İdrar akış hızı testi nedir?

Prof. Dr. Sinan Zeren: Üroflovmetri olarak adlandırılan idrar akış hızı testi hastanın idrara aşırı sıkışmadan özel bir cihaz içine normal idrarını yapması şeklinde uygulanan bir testtir. Bu test sonucunda elde edilen verilerle hastanın ne miktarda idrarı ne kadar sürede boşalttığı, en hızlı anında ne tazyikte idrar yapabildiği gibi bulgular hastanın şikayetlerinden bağımsız, tarafsız bir şekilde değerlendirilebilir.

Ultrason nasıl yapılıyor?

Prof. Dr. Sinan Zeren: Prostat hastalıklarının değerlendirilmesinde iki farklı şekilde ultrasonografik inceleme yapılabilir. Göbek altından mesanenin üzerine denk gelen yerden cilt üzerine yerleştirilen ultrason probu ile prostatın büyüklüğü, iç yapısı, mesane duvarı bulguları ve hasta idrarını yaptıktan hemen sonra yapılan ultrasonla mesanede ne miktarda idrar kaldığı tespit edilir. Daha ayrıntılı değerlendirme makattan yerleştirilen özel yapıdaki ultrason cihazıyla (transrektal ultrason) yapılır. Prostat kanseri şüphesi varlığında yapılan prostat iğne biyopsisi de aynı cihaz yardımıyla yapılabiliyor.

Semptom skor sorgulanması nedir?

Prof. Dr. Sinan Zeren: Önce hastaya “Son 1 ay içinde idrar yaptıktan sonra mesanenizin boşalmadığını hissediyor musunuz?”, “2 saatten daha az bir sürede tekrar idrar yapma ihtiyacınız var mı?”, “İdrar tutmakta zorlanıyor musunuz?” gibi bazı sorular sorarız. Daha sonra cevaplara göre bazı puanlar veririz. Elde edilen puana göre hastada yakınmaların hafif, orta ya da şiddetli olup olmadığını yorumlarız.

Prostat nasıl tedavi edilir?

Prof. Dr. Sinan Zeren: Hastalar çok erken dönemde yaşam biçimi değişiklikleriyle bir süre rahat edebilir. Yakınmalar daha fazlalaştığında ilaç tedavileri gerekir. Bir süre ilaçla rahat eden hastalar hastalığın daha ilerlemesi ve ilaçların yetersiz kalmaya başlamasıyla ameliyat gereken döneme girer.

İlaç tedavisi ne kadar sürer?

Prof. Dr. Sinan Zeren: İlaçlar birkaç sene hastanın şikayetlerini azaltır. Ancak prostat büyüme devam ettiği sürece bir süre sonra şikayetler ilaç kullanılmasına rağmen tekrar başlayacaktır. Sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu, böbrek sorunları ve idrarda kanama şikayeti olmayan hastalar, ilaç tedavisi için en uygun adaylar.