Ameliyatla prostata kalıcı çözüm mümkün

İyi huylu prostat büyümesinde ilaçla tedaviye yanıt alınamıyorsa devreye ameliyat giriyor. Ameliyatlar açık ve kapalı olarak yapılabiliyor. Prostat ameliyatı sanıldığı gibi cinsel hayatı olumsuz etkilemiyor. Marmara Üniversitesi Üroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof.Dr. Levent Türkeri anlattı

Huylu prostat büyümesi olan hangi hastalarda ameliyat zorunlu?

Prof. Dr. Levent Türkeri: Eğer ilaçla tedaviye yanıt alınamıyorsa devreye ameliyat girer. Hastaların bir kısmı ‘Her gün hap almak istemiyorum’ diyebiliyor. Bu durumda ameliyat bir seçenek olabilir. Prostat tedavisinde kullanılan ilaçların bazı hastalarda önemli yan etkileri var. Örneğin tansiyonu düşürebiliyor, halsizlik, yorgunluk, bazen de baygınlık yapabiliyor. Böyle durumlarda da ameliyatı düşünmek lazım. Bir de idrar torbasında taş olması, sık enfeksiyon, geçmeyen kanamalar, böbreklerin ve idrar kanalının yapısında ileri derecede bozulmalar olması da ameliyatı gündeme getiriyor.

Kaç tür prostat ameliyatı var?

Prof. Dr. Levent Türkeri: İyi huylu prostat büyümesinde iki tane ameliyat yöntemi var: Açık ve kapalı ameliyatlar. Karından girilerek yapılan açık ameliyatlar büyük prostat bezleri için geçerli. 80 gramdan küçük olan prostatlara uygulanan kapalı yöntemde ise ameliyat idrar kanalından girilerek gerçekleştiriliyor. Kapalı ameliyatların da birkaç türü var. Ancak her iki ameliyat yönteminde yapılan şey şu: Prostat bezinin içindeki portakal dilimlerini andıran kısım çıkartılır, prostatın kabuk kısmı yerinde bırakılır.

Peki bu işlem bir olumsuzluğa yol açar mı?

Prof. Dr. Levent Türkeri: Neden olacağı şeylerin başında kısırlık gelir. Çünkü bu ameliyattan sonra hastaların yüzde 85’inde boşalma sırasında meni dışarı gelmez. Meni idrar torbasının içerisine kaçar, sonra işeme sırasında dışarı atılır. Bunun tıbbi açıdan hiçbir önemi yok ama hastaların bunu ameliyattan önce bilmesi gerekir. Çünkü bu durum bazen onlara sürpriz olabiliyor.

Prostat ameliyatı cinsel yaşamı nasıl etkiler? (2. sayfada...)

Peki prostat ameliyatı cinsel yaşamı nasıl etkiler?

Prof. Dr. Levent Türkeri: Erkekler zannediyorlar ki, meni ameliyattan sonra dışarı gelmezse orgazm olamayacaklar. Oysa ikisi birbirinden oldukça farklı. Orgazm denilen şey beyinsel bir durumdur. Meninin dışarı gelmesi ise tamamen genital bir hadisedir. İkisinin aynı anda olması tabiatın türün devamını sağlamak için kullandığı bir mekanizma. Meninin gelmemesi sadece çocuk sahibi olmalarına engel bir durum. Hastaların normal cinsel yaşantılarına devam edeceklerini bilmeleri gerekir.

Kapalı ameliyat yöntemleri neler?

Prof. Dr. Levent Türkeri: Bunlardan bir tanesi altın standart olarak kabul ettiğimiz Trans Üretral Rezeksiyon (TUR) ameliyatı. Bu ameliyat türünde prostata idrar kanalından giriyoruz. Özel bazı aletler kullanarak marangozların tahtaları minik parçalar halinde küçültmesi gibi, ufak yongalarla prostat içinden parçalar alıyoruz. Büyümüş dilimi bu şekilde tamamen çıkartıyoruz. TUR, yıllardır uyguladığımız ve başarısını ispat ettiğimiz bir yöntem. Ancak teknoloji geliştikçe kapalı ameliyat tekniklerine yenileri eklendi. Şu anda en son aşama lazer ışığı. Bazen hastalarımız kalp rahatsızlığı nedeniyle aspirin gibi ilaçlar kullanmak zorunda kalabiliyorlar. Bazı hastalarımızın doğuştan kan problemleri nedeniyle kanamaya eğilimleri çok fazla oluyor. İşte kanama riskini azalttığı için lazer bu gruptaki hastalar için uygun bir yöntem.

Lazer yönteminde tam olarak yapılan şey ne?

Prof. Dr. Levent Türkeri: Kesme- biçme olmadan idrar kanalından girip lazer ışığıyla prostatın büyüyen kısmını buharlaştırıyoruz. Ancak son zamanlarda ‘Lazer ameliyatı cinsel yaşamda hiçbir soruna yol açmaz’ gibi yanlış açıklamalar yapılıyor. Bu gerçek değil, çünkü diğer ameliyatlar da cinsellik konusunda bir soruna yol açmıyor. Sadece lazerde meninin dışarı atılmasındaki oran biraz daha yüksek. Diğer ameliyatlarda bu oran yüzde 85, lazerde ise yüzde 50.

Lazer ve TUR’un diğer farklılıkları neler?

Prof. Dr. Levent Türkeri: TUR’da prostat ufak parçalar halinde kesilerek çıkartılıyor, lazerde prostat yakılarak buharlaştırılıyor. TUR’un avantajı patolojik inceleme için doku alınabilmesi. Çünkü bazen prostat büyümesi kanserle ilişkili olabiliyor. Ama lazerde böyle bir inceleme yapmak mümkün değil. Ancak lazer TUR’a göre daha az kanama riskine sahip. Bir de her iki ameliyatta işlem sırasında hem aletlerin çalışması hem de rahat bir görüş için üzerinde çalıştığımız alanı bir serumla yıkarız. Lazerde kullanılan solüsyon vücut sıvılarına çok yakın. Ancak TUR’da kullanılan sıvılar vücut tarafından emildiğinde çok nadir de olsa böbrek faaliyetlerinin bozulması gibi problemler ortaya çıkabilir.

Lazer yaygın bir yöntem mi?

Prof. Dr. Levent Türkeri: Lazer her merkezde kullanılan bir yöntem değil. Lazer konusunda genellikle hiçbir olumsuzluk çıkmayacağı söyleniyor. Bu doğru değil. Lazerde de kanama olabilir, hatta doku eğer çok uzun süreler yakılmak zorunda kaldıysa çok ciddi yanmalar, sızlamalar ameliyat sonrası dönemde uzun süre devam edebilir. Ayrıca lazer yapısı gereği nispeten yavaş çalışan bir yöntem olduğu için ancak belli bir büyüklüğe kadar olan prostatları tedavi etmek mümkün. Daha büyük prostatlarda geride önemli ölçüde doku kalacağı için tıkanıklığın devam etmesi söz konusu olabilir. Kısacası lazer için uygun olan hastalar var, olmayanlar var. Uygun yöntemin seçilmesi konusunda hasta ve doktor birlikte karar vermeli.

Ameliyattan sonra idrar yollarında darlık olabilir mi?

Prof. Dr. Levent Türkeri: İşlem sırasında birtakım metal aletlerle idrar kanalına girildiği için bu bölgenin bazı yerleri tahriş olabilir. Prostat bölgesi açık olsa bile tahriş olan yerlerde daralmalar meydana gelebilir. Bu yüzden hasta birkaç ay sonra ‘Ben ameliyat oldum ama hiçbir fayda görmedim, yine zor idrar yapıyorum’ diyecek hale gelebilir. Bunların hepsi görülebilecek şeyler. Ama çoğu zaman hastaların önemli bir bölümünde ciddi bir problem olmaz.

Ameliyat ne kadar sürüyor?

Prof. Dr. Levent Türkeri: Genellikle 1-1.5 saat kadar sürer. Açık ameliyatta hastanede kalış süresi bir hafta, kapalı ameliyatlarda ise 1-3 gün. Hastanın ameliyatından sonra iyileşmesi için geçen süre 1-2 arasında. İlk bir ay en zor kısmı. Çünkü bu süre içinde sık idrara gitme, hafif yanma, bazen idrarda kan gibi sıkıntılar bir miktar da olsa devam eder.

Ameliyattan sonra seks yasak mı?

Prof. Dr. Levent Türkeri: Genellikle değil ama ilk bir ay içinde zorlanma, kanama olmasın diye hastalara mümkünse ilişkiden uzak durmalarını tavsiye ederiz. Bu önlem her şey normale dönsün diye alınır.

Yarın: Prostat kanseri belirti vermez