Giriş
Soru: Annem 1993’te 4 ay süre ile bir şirkette çalıştı. Bu süre zarfında resmi olarak maaşını her ay aldı. Ama sigortası yapılmadan annemi 4 ay sonunda işten çıkardılar. Annem için o yıla ait sigorta numarası alma imkânımız var mı? Orada o yıllarda çalıştığını ispat etme şansımız var. Böyle bir olay mümkün mü? Eğer varsa bile o yıla ait alınmış bir sigorta numarası bu zamanda bizim için önem arz eder mi? Ergun YURTSEVEN Cevap: Anneniz, 1993 yılındaki çalışmasından dolayı sicil numarası alamaz. Annenizin 1993’te işten ayrıldığı tarihten itibaren 5 yıl içinde hizmet tespit davası açması gerekiyordu.
[[HAFTAYA]]
5 yıl içinde hizmet tespit davası açıp, sigortasız olarak 4 ay çalıştırıldığını mahkemede kanıtlaması halinde, 1993’ten hem sicil numarası alır hem de 120 gün prim ödemesi olurdu. Ancak, 5 yıllık zamanaşımı süresi dolmuş olduğundan, annenizin 1993 yılı çalışması için yapabileceği bir işlem yok.
Doğum borçlanmasının bir ay içinde ödenmesi gerekiyor
Soru: 3 Ocak 1970 doğumluyum. 29 Şubat 1988’de SSK’lı oldum. 3 ay prim ödedim. 2005’ten beri tekrar SSK’lı olarak çalışıyorum. 1990 ve 1998 doğumlu 2 çocuğum var. 2120 gün primim bulunuyor. Doğum borçlanması yapabilir miyim? En erken ne şekilde emekli olabilirim? Doğum borçlanması yaparsam, borçlanma bedelini ödeme şartı nedir? Yeşim HAZIRCI Cevap: İki doğumunuz için de borçlanma yaparak, 1440 gün kazanabilirsiniz. 20 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum borçlanmasından sonra 1665 gün daha prim ödeyerek, priminizi 5225 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz (ara vermeden prim öderseniz Mayıs 2015’te). Doğum borçlanması bedeli, maalesef taksitle ödenemiyor. Borçlanma bedelinin, borcun tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde defaten ödenmesi zorunlu.
Ücretin ödenmemesi veya geç ödenmesi işçiye fesih hakkı verir
Soru: Bir ay önce maaşlarımı alamadığımdan, işi bırakmak zorunda kaldım. Avukata da işi bırakacağıma dair protesto çektirdim. İşsizlik maaşı alabilir miyim? Hasan ÖZ Cevap: Ücretin 20 günden sonra ödenmesi işçiye iş akdini haklı nedenle fesih hakkı verir. Ücret alamadığınızdan dolayı iş sözleşmenizi feshetmişseniz, son 120 günü kesintisiz olmak üzere son üç yılda en az 600 gün prim ödemeniz varsa ve iş akdinizi feshettiğiniz tarihten itibaren 30 gün içinde İşkur’a işsizlik ödeneği için başvuruda bulunmuşsanız, işsizlik ödeneği alırsınız.
Vergi indirim hakkı alıp emekli olabilirsiniz
Soru: 1965 doğumluyum. 1986’da SSK’lı oldum. Arada 1 yıl yedek subaylık ve 1 yıl Bağ-Kur’u da eklediğimde 7100 gün primim var. Normalde 49 yaşımı beklemem gerekiyor. 2 yıldan beri çalışmıyorum. Yüzde 48 engelli raporu aldım. 1- Erken emeklilikten yararlanabilir miyim? 2- Emeklilik maaşında günden dolayı kaybım olur mu? Ali İhsan ÖZKAN Cevap: 1) Sigortalı bir işte çalışmaya başlayarak vergi indirim hakkı almanız halinde, 6 Ağustos 2003 itibarıyla 12 yıldan fazla süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış olanlara tanınan 15 yıl sigorta ve 3600 gün prim şartlarına tabi olursunuz. Böylece istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. 2) Emekli aylığında bir kaybınız olmaz.
Sigortalı çalışarak 60 gün daha prim ödemeniz gerekiyor
Soru: 24 Ocak 1966 doğumlu bir kadınım. 7 Ekim 1983’te SSK’lı oldum. 1994’e kadar 1169 gün prim ödedim. 1994’te Bağ-Kur’a geçtim. 7 Nisan 2007’ye kadar, 12 yıl 3 ay 28 gün prim ödedim. 1 Mayıs 2007’den Mart 2009’a kadar SSK’ya isteğe bağlı prim ödedim. Mayıs 2009’dan beri SSK’ya prim ödüyorum. SSK’dan emekli olmak için ne kadar prim ödemem gerekiyor? İsteğe bağlı primlerim iptal mi? Ne zaman prim ödemesini kesmem gerekir? Ne zaman emeklilik hakkım doğuyor? Ünal KÖRPE Cevap: Primi ödenen son yedi yıl (son 2520 gün prim) içinde fazla prim ödenen kurumdan emekli olunuyor. SSK şartlarıyla emekli olabilmeniz için, SSK’ya 7 Nisan 2007’de başladığınız prim ödemenizi 1260 güne tamamlamanız gerekiyor. 7 Nisan 2007’den itibaren ara vermeden prim ödüyorsanız 60 gün daha prim ödeyerek (1 Kasım 2010’a kadar) prim ödemenizi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK’da 25 yıl sigorta, 5150 gün prim ve 47 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemenizi 1260 güne tamamladıktan sonra prim ödemeseniz de 24 Ocak 2013’te emekli olabilirsiniz.
Üç yıl doğum borçlanması için ödenecek para 8761 liradır
Soru: 1968 doğumlu eşim, 1983’te SSK’lı oldu. 1690 gün prim ödedi. 1989’da evlendi ve işten ayrıldı. 1991 ve 1992 yıllarında iki doğum yaptı. Şu an çalışmıyor. Doğum borçlanması yapabilir miyiz? Şartları ve doğum borçlanma bedeli ne kadardır? Mustafa MARAŞ Cevap: Eşiniz, 1991’deki ilk doğumundan, 1992’deki ikinci doğumuna kadar olan sürede sigortalı olarak çalışmamışsa, iki doğum arasındaki süreyi borçlanabilir. İkinci doğumundan sonra da iki yıl süresince sigortalı olarak çalışmamışsa, ikinci doğumundan dolayı da iki yıl doğum borçlanması yapabilir. Doğum tarihlerini yıl olarak verdiğinizden ilk doğumu için ne kadar süre borçlanabileceğinizi hesaplayamıyoruz. İki doğum arasında bir yıl olduğunu ve ikinci doğumundan sonra iki yıl sigortalı çalışmadığını varsayarsak, eşiniz toplam 3 yıl (1080 gün) doğum borçlanması yapabilir. Yıl sonuna kadar borçlanma talebinde bulunması halinde, üç yıl doğum borçlanması için, 8761 lira borçlanma bedeli ödemesi gerekir.
351 gün prim ödeyip 48 yaşın dolmasını beklemeniz gerek
Soru: 1 Ağustos 1968 doğumluyum. 1 Mayıs 1985’te SSK’lı oldum. 15 Ekim 1988’de askerlik nedeniyle çıkış yaptım. 1 Ağustos 2000’de tekrar SSK’ya başladım. Sigortam devam ediyor. Ne zaman emekli olabilirim? Halil SEVİNÇ/Bursa Cevap: 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. 351 gün daha prim ödeyerek, 4874 gün olan prim ödemenizi 5225 güne tamamlamanız şartıyla, 1 Ağustos 2016’da emekli olabilirsiniz.
