Giriş
Soru: Pazar günkü yazınızda hurda uygulamasında sürenin uzatıldığını yazmışsınız. Daha önceki uygulamadan nakliyeci olmadığımız ve büyük defter tuttuğumuz için yararlanamamıştık. İnşaat ve taahhüt işi yapan firmayız. Yeni uygulamadan yararlanarak taşıtları hurdaya ayırarak, vergi ve ceza borçlarını sildirebilir miyiz? Semih AĞAN Cevap: Süresi 30 Haziran 2010’da sona eren, taşıtın hurdaya ayrılarak vergi borçlarının silinmesi uygulamasının kapsamı genişletilerek uygulama süresi uzatıldı. 1 Ağustos 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik sonucu, 1985 ve daha eski model motorlu taşıtların 31 Aralık 2011’e kadar trafik kayıt ve tescillerinin silinerek hurdaya çıkarılması suretiyle il özel idarelerine bedelsiz teslim edenlerin, 31 Aralık 2011’e kadar tahakkuk etmiş ve ödenmemiş olan Motorlu Taşıtlar Vergisi ve bu vergiye ilişkin gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezaları ile 28 Şubat 2009’a kadar tescil plakasına kesilen trafik para cezaları silinecek. 30 Haziran 2010’a kadar yapılan uygulamadan, sizin gibi yük ve yolcu taşımacılığı dışında bilanço esaslarına göre defter tutmayı gerektiren başka ticari veya mesleki faaliyetten dolayı mükellefiyeti bulunanlar yararlanamadı. Ancak, yeni düzenlemede bu ayrımcılığa son verildi. 1985 model taşıtını belirlenen şekilde 31 Aralık 2011’e kadar hurdaya çıkaran tüm gerçek ve tüzel kişiler, uygulamadan yararlanacak. Dolayısıyla siz de 1985 ve daha eski model taşıtlarınızı hurdaya çıkararak vergi, ceza, gecikme zammı ve gecikme faizlerini sildirebilirsiniz.
Emekli olmanızı sağlayan günlerin primlerini geri alamazsınız
Soru: 19 yıl Telekom’da çalıştım. Zorunlu nedenlerden dolayı Telekom’dan ayrılmak zorunda kaldım. Daha sonra eksik primlerimi SSK’ya yatırarak emekli oldum. 19 yıllık Emekli Sandığı tarafından yapılan prim kesintilerimi birikmiş olarak alabilir miyim? H.İbrahim Cevap: Emekli Sandığı’na tabi olarak geçen süreleriniz ile SSK’lı olarak çalıştığınız ve primini ödediğiniz günleri birleştirerek emekli oldunuz. Emekli Sandığı’na tabi olarak geçen çalışma süreleriniz olmasaydı emekli olamazdınız. Emekli olmanızı sağlayan prim ödemelerinizi geri alamazsınız.
Primi 15 tam yıla tamamlamalısınız
Soru: 3 Nisan 1959 doğumluyum. Mayıs 1994’te Bağ-Kur’lu oldum. Ara vermeden prim ödeyerek 2006’da hesabımı kapattım. Prim ödemeye devam etmem gerekiyor mu? Ne zaman emekli olabilirim? Semra HACIBEKİR Cevap: Bağ-Kur’dan yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemenizi 15 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 3 Nisan 2017’de emekli olabilirsiniz.
Kendi isteğiyle işinden ayrılan kıdem tazminatı alamaz
Soru: 7 Şubat 2000’de Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’ndan emekli oldum. 14 Ekim 2000’den itibaren iki yıl süre ile Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı ilköğretim okullarında ücretli İngilizce öğretmenliği yaptım. Bu süre zarfında SSK’lı olarak primlerim ödendi. SSK’lı olarak çalışmaya devam ediyorum. Çalışmayı bıraktığımda tazminat alabilir miyim? Mustafa ÖGÜÇ Cevap: Emekli aylığınızı kestirmeden çalıştığınızı tahmin ediyoruz. Emekli aylığı kestirmeden çalışan emekli, sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışabilir. Siz de destek primi ödeyerek çalışıyor olmalısınız. İşten kıdem tazminatı alarak ayrılabilmeniz için, iş sözleşmenizi ya işveren haksız yere veya siz haklı bir nedenle feshedeceksiniz. Örneğin, ücretleriniz 20 günden fazla süre geciktirilerek düzensiz ödeniyorsa, işyerinde psikolojik tacize maruz kalıyorsanız veya çalıştığınız iş sağlığınızı bozuyorsa (raporla ispatlamak suretiyle), işveren iyi niyet ve ahlaka aykırı davranışlar içindeyse, iş sözleşmenizi feshederek kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Aksi takdirde kendi isteğinizle ayrılmanız halinde, kıdem tazminatı alamazsınız.
Askerlik borçlanmasıyla 29 Ocak 2011’de emekli olabilirsiniz
Soru: 29 Ocak 1963 doğumluyum. 3 Şubat 1986’da SSK’lı oldum. Sigortam askerlikten sonra başladığı için 20 ay askerlik süremi borçlandım. Bu şartlarda ne zaman emekli olabilirim? 7500 gün prim ödemem var. Uğur CAN Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerlik sürenizi borçlanmanız, başlangıç tarihinizi 20 ay geri götürerek, 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeterli. Bundan sonra prim ödemeseniz de 48 yaşınızı dolduracağınız 29 Ocak 2011’de emekli olabilirsiniz.
Yıllık iznini kullanan işçi izin süresince ücretli işte çalışamaz
Soru: Yıllık iznini kullanan işçinin izin süresince başka bir işyerinde çalışması yasak mı? İşçi yıllık iznini kullanırken çalıştığı tespit edilirse müeyyidesi nedir? İşçi bundan zarar görür mü? Sadık ÖZÜPEK Cevap: Yıllık ücretli iznini kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde çalışması yasaktır. İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan işçinin izin süresince ücret karşılığında bir işte çalıştığını tespit ederse, izin süresince kendisine ödediği ücreti geri alabilir.
48 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmazsanız Bağ-Kur’lu olma riski var
Soru: 17 Eylül 1963 doğumluyum. 15 Ağustos 1985’te SSK’lı oldum. Sigortam askerden sonra başladı. 25 Ağustos 2008’e kadar sigorta ödedim. Daha sonra Bağ-Kur’a geçtim. Ne zaman hangi şartlarla emekli olurum? Askerliğimi ödersem ne kadar avantajım olur? Ali ÇAMAŞ Cevap: Askerlik sürenizin 3 ayını (90 gün) borçlanmanız halinde sigorta başlangıç tarihiniz 90 gün geri gider ve 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ile 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Bundan sonra prim ödemeseniz de 48 yaşınızı dolduracağınız 17 Eylül 2011‘de emekli olabilirsiniz. Belirttiğimiz tarihte emekli olmaz da prim ödemeye devam ederseniz, Bağ-Kur’a 1260 gün prim ödediğiniz tarihten itibaren Bağ-Kur şartlarıyla, yani, en az 9000 gün prim ödeyerek Bağ-Kur’dan emekli olma durumunda kalabilirsiniz. Bu açıdan dikkatli olmanızda yarar var.
