Giriş
Soru: 1 Haziran 1987’de SSK’lı oldum. 5375 gün primim var. Günümü doldurdum. Ama yaşı beklemek zorundayım. Bundan sonra prim ödemem avantaj mı, yoksa dezavantaj mı yaratır? Yaşar DURGUT Cevap: Emekli olmak için prim ödemeniz yeterli olmasına karşın 50 yaşın dolmasını da beklemek zorundasınız. 50 yaşı doldurana kadar, prime esas kazanç tutarının tavan tutarı (5.762.50 lira) veya tavana yakın kazanç tutarı (3 bin, 4 bin lira gibi) üstünden prim ödemeniz emekli aylığını yükseltir. Ancak prime esas kazanç tutarının alt sınırı (886.50 lira) üstünden prim ödemeniz emekli aylığında düşmeye yol açar. Asgari ücret üstünden prim ödeyeceğinize, ödememeniz daha iyi.
Bireysel emeklilikten ayrılanın anaparasından vergi kesilmeyecek
Soru: Bireysel Emeklilik Sistemi’nden 10 yıldan önce ayrılanlara ödenen paradan (anapara dahil) yüzde 15 Gelir Vergisi kesiliyor. Bu nasıl adalet? Anaparadan vergi kesilir mi? Verginin faizden kesilmesi gerekmiyor mu? AYSEL Cevap: Bireysel Emeklilik Sistemi’nden (BES) ayrılanlara anapara dahil ödenen tüm paradan vergi stopajı (kesintisi) yapılmasının adil bir yanı yok.
[[HAFTAYA]]
Nitekim yargı, davalarda anaparadan vergi kesilmemesi gerektiği yönünde kararlar veriyor. Maliye yargının yerleşik kararlarına karşın anlaşılmaz bir şekilde, uygulamayı sürdürmeye devam etti. Bu haksız ve adaletsiz uygulama henüz kalkmadı. Fakat, kaldırılması için yasa tasarısı hazırlandı. Önümüzdeki günlerde yasalaşmasını bekliyoruz. Bireysel emeklilikten ayrılmayı düşünüyorsanız yasayı beklemenizde yarar var.
Yasa değişmedi, kıdem tazminatı alarak yaşın dolmasını çalışmadan bekleyebilirsiniz
Soru: İki sorum olacak: 1) 3600 gün prim ve 15 yıl sigorta süresini dolduran kişilerin istifa etse dahi son çalıştığı kurumdan kıdem tazminatını alarak ayrılması maddesi hâlâ geçerli mi? Yoksa, yasa değişikliği oldu mu? İşyerimin bana ödeyeceği kıdem tazminatının bir kısmını devletten alma durumu var mı? 2) 1972 doğumluyum. Ocak 1992’de SSK’lı oldum. Emeklilik yaşım ve prim günüm ne kadar olmalı? Özlem ÖZDEMİR Cevap: 1) Sizin gibi 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlardan, emekli olmak için aranan sigorta ve prim şartlarını yerine getirenler, kıdem tazminatını alarak işinden ayrılıp, emekli olacağı yaşın dolmasını çalışmadan bekleyebiliyor. En az 3600 gün prim ödemeniz varsa, sosyal güvenlik kurumu il veya merkez müdürlüğünden alacağınız ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısını işverene ibraz edip, kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Kıdem tazminatınızın tamamını işverenden alacaksınız. Her çalışma yılınız için son aldığınız ücretin brüt tutarı kadar kıdem tazminatı alırsınız. Son işyerinde 20 yıl çalışmanız varsa son aldığınız brüt ücretin 20 katı tazminat almanız gerekir. 2) 20 yıl sigorta, 5525 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. 5525 gün prim ödemeniz şartıyla, 2020’de 48 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Yaş haddinden emekli olmak için de 20 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 3600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 2038’de 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Primi 5075 güne tamamlamalısınız
Soru: 20 Mart 1965 doğumluyum. 1 Ocak 1986’da SSK’lı oldum. 1040 gün doğum borçlanması yapabilirim. 2500 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Semra ÖNDER Cevap: 25 yıl sigorta, 5075 gün prim ve 42 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum borçlanmasından sonra 1535 gün daha prim ödeyerek priminizi 5075 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
24 Mayıs 2012’de emekli olabilirsiniz
Soru: 24 Mayıs 1966 doğumluyum. 11 Nisan 1982’de SSK’lı oldum. 8177 gün primim var. Ne zaman emekli olurum? Askerlik borçlanması yapmam gerekir mi? Özcan YILMAZ Cevap: 25 yıl sigorta, 5075 gün prim ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli, 24 Mayıs 2012’de emekli olabilirsiniz. Emekli olma şartlarını sağladığınızdan askerlik borçlanmasına ihtiyacınız yok.
İntibak Yasası’ndan az sayıda Bağ-Kur emeklisi de yararlanıyor
Soru: 27 yıl prim ödeyerek, 1999’da Bağ-Kur’dan emekli oldum. İntibak Yasası’ndan yararlanacak mıyım? İbrahim ERTEKİN Cevap: Maalesef İntibak Yasası’ndan yararlanamıyorsunuz. İntibak Yasası 2000’den önce SSK’dan emekli olanları ilgilendiriyor. 2000’den önce SSK’dan emekli olan yaklaşık 2 milyon 730 bin emekliden 1 milyon 905 bininin emekli aylığında artış meydana geliyor. Ayrıca, Bağ-Kur’dan 1 Nisan 2002 ile 30 Haziran 2002 arasında iptal edilen gelir tablosu üstünden emekli olan yaklaşık 12 bin 830 emeklinin intibakı yapılarak emekli aylıkları artırıldı. Bunlar dışındaki Bağ-Kur emeklileri intibaktan yararlanamıyor.
