Aşırı sıcak kısırlık riskini artırıyor

Yeditepe Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Cem Fıçıcıoğlu anlattı:

Hangi mesleklere sahip olan erkeklerde kısırlık riski yüksek?

Prof. Dr. Cem Fıçıcıoğlu: Fırıncılar, tellaklar, cam ve döküm atölyelerinde çalışanlarda risk yüksek. Çünkü bu kişiler sıcak ortamlarda çalışmak zorunda. Sürekli oturarak çalışmak da kısırlığa sebep olabilir. Otomobil, tır, minibüs kullananlar, taksi şoförleri mesela. Röntgen ve radyasyonla ilgili bir meslek grubunda çalışanlar da bu risk grubuna girer. Sürekli sigara dumanına maruz kaldıkları için bar ve kıraathanelerde çalışan erkeklerde de risk yüksektir. Yine dericiler, boya fabrikasında devamlı kimyasal maddelerle içiçe oldukları için risk grubuna girer.

Riskli mesleklerde çalışanlar ne yapmalı?

Prof. Dr. Cem Fıçıcıoğlu: Çocuk sahibi olmak gibi bir niyetleri varsa ancak o an düşünmüyorlarsa en azından yılda bir sperm tahlili yaptırmalarını öneriyorum. Çocuk sahibi olmak istiyor ve bunun için çabalıyorlarsa, mümkünse tedaviye başlamadan 3 ay önce izne ayrılmaları yerinde olur. Sperm yapımı 2 -3 aylık bir süreci kapsar. Yani testiste bugün yapılan sperm 2-3 ay sonra dışarı boşalır. Bu nedenle önlemi, bu süre içinde almak lazım. Böylece tedavi sırasında taze spermle işlem yapılır. Eğer izin veya iş değişikliği mümkün değilse bazı ufak değişiklikler yapılabilir. Örneğin uzun süre araç kullanan şoförler koltuklarına terlemeyi önleyen veya ısıyı azaltan bambudan yapılmış aralıklı hasır koyabilir.

Kanser tedavisi görecek erkeklere ne önerirsiniz?

Prof. Dr. Cem Fıçıcıoğlu: Spermlerini dondurmalarını! Spermler tedaviden sonra kullanılmak üzere dondurulabilir. Türkiye’de şu anda sperm bankacılığı yasak. Dondurma işlemi ancak tıbbi zorunluluk halinde ve sadece kişinin kendisine kullanılmak üzere yapılabiliyor. Örneğin testisler alınacaksa veya kemoterapiradyoterapi gibi üreme hücrelerinin zarar görme ihtimali olan tedaviler öncesinde spermler dondurulabilir.

Tıbbi zorunluluk durumunda sperm ve yumurtalar kaç yıl saklanabilir?

Prof. Dr. Cem Fıçıcıoğlu: Aslında yumurta ve spermleri bir kez dondurduktan sonra sıvı nitrojen içinde saklamanın süresi yok. İstendiği sürece bu şekilde saklanabilir. Ama ülkemizde yasal sınırlama 3 yıl. Eğer sperm ve yumurtalar bu süre içinde kullanılmamışsa onay alınarak süre uzatılabilir.