Askerlik süresinin istendiği kadarı borçlanılabilir

Soru: 1 Şubat 1963 doğumluyum. 1 Ocak 1986’da SSK’lı oldum. 1983-1984 yıllarında 18 ay askerlik yaptım. 5800 gün prim ödemem var. Askerlik süresinin tamamını borçlanmak zorunlu mu? Askerlik süremi borçlanmazsam ne zaman, borçlanırsam ne zaman emekli olurum? Zeki BEKAR

Cevap: Emekli olmak için 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 49 yaşınızı dolduracağınız 1 Şubat 2012’de emekli olabilirsiniz. Askerlik süresinin tamamını borçlanma zorunluluğu yok.
Askerlik sürenizin 220 gününü borçlanmanız halinde başlangıç tarihiniz 220 gün geri gider ve emekli olmak için 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 48 yaşınızı dolduracağınız 1 Şubat 2011’de emekli olabilirsiniz.

Bulgaristan çalışmalarını borçlanan emekli vefat ederse eşine aylık bağlanır
Soru: SSK’da 3620 gün prim ödedim. 1620 gün Bulgaristan günlerimi borçlandım. 5250 günden emekli oldum. Vefatımdan sonra eşime dul aylığı bağlanacak mı? Yurtdışı borçlanması yapanlar geride kalan eşlerine maaş bırakabiliyor mu? Zehra TULUM

Cevap: Bulgaristan’daki çalışma süresini borçlanarak emekli olanların vefatlarında eşlerine ölüm (dul) aylığı bağlanmadığı bilgisi doğru değil. Çünkü, Bulgaristan’daki çalışma sürelerini borçlanarak emekli olan soydaşların vefatları halinde, eşlerine dul aylığı varsa hak sahibi çocuklarına yetim aylığı bağlanır.
Yanlış anlamaya, Bulgaristan’daki çalışma süresini borçlanmadan vefat edenlerin, eşi veya hak sahibi çocuklarının Bulgaristan’daki çalışma sürelerini borçlanarak ölüm aylığı bağlatamamaları yol açıyor. Emekli olduktan sonra vefat edenlerin eşi ve hak sahibi çocuklarına ölüm aylığı bağlanmasında bir sorun yok.

Artık son yıllardaki prim ödemesiyle emekli aylığı yükseltilemiyor
Soru: 1983’te SSK’ya giriş yaptım. Sonra Bağ-Kur’lu oldum. Son 2.5 yıldır SSK’ya asgari ücret üstünden prim ödüyorum. Emekli olmama bir yıl kalmış. Fazla prim ödememin emekli maaşıma bir katkısı olur mu? Yahya TARHAN

Cevap: Son bir yılda yüksek kazanç tutarı üstünden prim ödeyerek, emekli aylığını yükseltmek mümkün değil. Gerek 8 Eylül 1999’da gerekse 1 Ekim 2008’de yürürlüğe konan yasalarla yapılan düzenlemelerle, son yıllarda yüksek prim ödeyerek emekli aylığı yükseltilmesinin önüne geçildi.

Yeni inşa edilen bina için 5 yıl süreyle verginin dörtte üçü ödenir
Soru: Binaların Emlak Vergisi değerinin dörtte birinden Emlak Vergisi alınmıyormuş. Biz iki dairemiz için Emlak Vergisi’ni tam ödüyoruz. Emlak Vergisi’ni daha az ödemek için ne yapmamız gerekiyor? Abdi TOP/KARABÜK

Cevap: Sorunuzda belirttiğiniz Emlak Vergisi değerinin dörtte birinin bina vergisinden müstesna tutulması ‘geçici konut muafiyeti’ uygulamasıdır. Geçici konut muafiyeti şahıslara değil, konutlara tanınmış bir muafiyettir. Ancak, her konutun yararlanması söz konusu olmayıp, belli şartları taşıyan konutlar yararlanmaktadır. Geçici muafiyetten yararlanmak için, binanın yeni olması, mesken (konut) olarak kullanılması, Emlak Vergisi bildirimlerinin süresi içinde yapılması gerekmektedir.
Bu şartları taşıyan konutlar, 2 bin 500 liradan az olmamak üzere emlak vergi değerinin dörtte biri, inşaatın tamamlandığı takvim yılını izleyen takvim yılından itibaren beş yıl süre ile Emlak Vergisi’nden müstesna tutulur. İki daireniz belirttiğimiz şartları taşıyorsa geçici muafiyetten yararlanırsınız. Taşımıyorsa yararlanamazsınız. Örneğin, dairelerinizin inşaatının tamamlanması üstünden beş yıldan fazla süre geçmişse, geçici muafiyetten yararlanamazsınız.


Özel emekli sandıklarında da 15 yıl, 3600 gün ve kıdem tazminatı geçerli
Soru: 15 yıl sigorta süresi ve 3600 gün prim ödemesi olanların, kendi isteğiyle kıdem tazminatını alarak işlerinden ayrıldıklarını yazdınız. Bankada çalışıyorum. Bankanın kendi Emekli Sandığı var. 15 senemi doldurdum. 3600 günden fazla da prim ödemem var. Ben de kıdem tazminatı alarak işimden ayrılabilir miyim? Zeliha AYDIN

Cevap: Emekli olmak için aranan süre ve prim şartlarını yerine getiren ancak, yaş haddini doldurmamış olanların, kıdem tazminatlarını alarak işlerinden ayrılmaları, İş Kanunu’nda yapılan bir düzenlemedir. Dolayısıyla İş Kanunu’na tabi olan tüm işyerlerinde çalışanlar bu haktan yararlanabilirler. Bankalar da İş Kanunu’na tabi olduğundan, bankalarda çalışanlar, sosyal güvenlik açısından banka emekli sandıklarına tabi olsalar da aranan şartları sağlamaları halinde kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabilirler. 15 yıl sigorta süreniz ve 3600 gün prim ödemeniz varsa, kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz.

MOTORLU TAŞIT VERGİSİ ÖDEMEDE SON İKİ GÜN
Soru: Motorlu Taşıtlar Vergisi birinci taksit ödeme süresi uzatıldı mı? Yoksa Taşıt Vergisi’ni cuma günü ödemeyenler cezaya mı girdi? Murat

Cevap: Motorlu Taşıtlar Vergisi birinci taksit ödeme süresi uzatılmadı. Ancak Motorlu Taşıtlar Vergisi birinci taksidini cuma günü ödemeyenler de cezalı duruma düşmedi. Çünkü, Motorlu Taşıtlar Vergisi birinci taksit ödeme süresinin son günü pazar gününe denk geldiğinden, ödeme süresi otomatik olarak, bu tarihi takip eden ilk iş gününe, yani 1 Şubat 2010’a sarktı. Motorlu Taşıtlar Vergisi 1 Şubat 2010 Pazartesi günü mesai saati sonuna kadar ödenebilecek.
Taşıt Vergisi’ni yarın akşam mesai saati sonuna kadar ödemeyenler, vergisini gecikme zammıyla birlikte ödemek zorunda kalacak. Ayrıca yarını beklemeye de gerek yok. Vergi dairelerinin pazar günü açık tutulması için büyük illerde vergi dairesi başkanlıklarına, diğer yerlerde vergi dairesi müdürlerine yetki verildi. Muhtemelen vergi daireleri bugün açık olacak. Bugün vergi dairesine ödeme yapılabileceği gibi, vergi dairesine gitmeden elektronik bankacılık yoluyla da ödenebilir.

Prim yeterli 49 yaşın dolmasını beklemeniz gerek
Soru: 1 Ocak 1963 doğumluyum. 10 Nisan 1987’de SKK’lı olarak çalışmaya başladım. Başlangıçtan önce yaptığım 18 ay askerlik süremi borçlanıp, bedelini ödedim. 6200 gün prim ödemem var. En erken ne zaman emekli olabilirim? Musa AYATA

Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerlik sürenizi borçlanmanız, sigorta başlangıç tarihinizi 18 ay geri götürerek 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 49 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2012’de emekli olabilirsiniz.