Astana'da Türkiye, Rusya ve İran'dan ortak açıklama

BM'nin Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura

Ortak açıklamayı Kazakistan Dışişleri Bakanı Kayrat Abdrahmanov okudu. Açıklamaya göre, Suriye'de ateşkesin denetimi ve uygulanması için Türkiye, Rusya ve İran üçlü mekanizma kuracak.

Üç ülke, Cenevre'de 8 Şubat'ta gerçekleştirilecek bir sonraki Suriye görüşmelerine silahlı muhalif grupların temsilcilerinin de katılması ve BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 no'lu kararının uygulanması konusunda da mutabık kaldı.

BM öncülüğündeki Cenevre görüşmelerinin de desteklenmesine karar verilen ortak açıklamada, Suriye krizinin askeri çözümle sonlandırılamayacağı belirtildi. Açıklamada, Suriye'deki çözüme uluslararası toplumun katkı sağlamasının büyük önem taşıdığının altı çizildi.

Anadolu Ajansı'nın Astana toplantısına katılan kaynaklardan edindiği bilgiye göre; Türkiye, Rusya ve İran'ın kuracağı üçlü mekanizmanın anlık izlemelerle ulaştığı bilgilerden hızla tespitte bulunarak, saldırıların durdurulması için taraflar üzerindeki nüfuzunu kullanması bekleniyor.

Astana'da dünden bu yana süren görüşmelerinin ana gündem maddesini, Türkiye ve Rusya’nın garantörlüğünde 30 Aralık’ta ilan edilen ateşkesin güçlendirilmesi, yoğun ateşkes ihlallerin önüne geçilmesi oluşturuyordu.

'SONUÇ BİLDİRİSİNDEN ÇOK UZAK DEĞİLİZ'

AFP'nin haberine göre, Astana'da Türkiye ve Rusya'nın öncülüğünde gerçekleştirilen toplantılarda gelinen noktaya ilişkin bilgi veren BM'nin Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, "Sonuç bildirisinden çok uzakta değiliz" açıklamasında bulunmuştu.

Şam rejimi ve Suriye muhalefeti arasındaki dolaylı görüşmelerle ilgili konuşan De Mistura, "Çok yoğun tartışmalar oluyor. Çünkü bu sadece bir belge değil. Düşmanlıkların sona erdirilmesiyle ilgili... Bu da Suriye'deki insanların hayatları anlamına geliyor" dedi.

MUHALİFLERDEN AÇIKLAMA

Bu arada Astana'daki görüşmelere katılan muhalifler adına açıklama yapan Usame Ebu Zeyd, "Rusya'dan ateşkes konusunda adım atacaklarına dair taahhüt aldık. Biz yalnızca sözleri değil, uygulamaları bekliyoruz" dedi.

Anadolu Ajansı'nın haberine göre, Ebu Zeyd, Rus heyet ile dün yapılan görüşmelere değinerek, Rusya'dan ateşkes konusunda adım atacaklarına dair taahhüt aldıklarını söyledi.

"Biz yalnızca sözleri değil uygulamaları bekliyoruz" diyen Ebu Zeyd, bugün de 30 Aralık'ta ilan edilen ateşkesin kalıcılaştırılması için görüşmelere devam edeceklerini belirtti.

“BİZ TASLAĞI GÖRMEDİK”

Ebu Zeyd, "Şu ana kadar sonuç bildirisinin taslağı üzerine tartışmalar oldu. Biz taslağı görmedik. Bize iletilmedi. Dolayısıyla resmi şekilde elimize geçene kadar konuşamayız. Sosyal medyaya sızdırıldığına göre, o metin bizim için nihai bildiri değildir" değerlendirmesinde bulundu.

"Türkiye, Rusya ve Kazakistan, toplantının başarıya ulaşması için ne gerekiyorsa yapıyorlar" ifadesini kullanan Ebu Zeyd, "Başarı için somut adımların atılması gerekiyor. Bunun önündeki en büyük engel, rejimin ülkenin farklı yerlerinde ateşkes ihlallerini sürdürmesi ve halkı tehcir etmesi. Özellikle Barada Vadisi gibi yerlerde halk, 'Sizi İdlib'e göndereceğiz' tehditlerine maruz kalıyor" diye konuştu.

Toplantının uzayıp uzamayacağı sorulan Ebu Zeyd, "Biz hedef uğruna buraya geldik. Uzayıp uzamayacağı garantör ülkelerin inisiyatifinde. Bizim için önemli olan hedefimizi elde etmek" dedi.

Türkiye’den Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sedat Önal, İran’dan Dışişleri Bakan Yardımcısı Hüseyin Cabiri Ensari başkanlığında heyetlerin bulunduğu Astana'da, ABD yönetimi Astana Büyükelçisi George Krol ile temsil ediliyor. Rus tarafı adına görüşmelerde Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Suriye Özel Temsilcisi Alexander Lavrentiev ile Dışişleri Bakan Yardımcısı Mikhail Bogdanov görüşmelerde yer alıyor. Müzakerelerde Esad rejimi adına masada Birleşmiş Milletler’deki temsilcisi Beşar el Caferi bulunurken, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin Suriye Özel Temsilcisi De Mistura da çalışmalara katılıyor.

Kazakistan Dışişleri Bakanlığı iki gün olarak planlanan görüşmelerin TSİ akşam saatlerinde tamamlanmasının beklendiğini açıklamıştı. Ancak toplantıya katılan taraflar gerekmesi halinde görüşmelerin uzatılabileceğini bildiriyor.

ÇAVUŞOĞLU VE LAVROV, 'ASTANA'YI GÖRÜŞTÜ

Bu arada Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile telefonda görüştü. AA'nın haberine göre, görüşme karşı tarafın talebiyle gerçekleşti. Görüşmede, Türkiye ve Rusya'nın öncülüğünde Astana'da devam eden Suriye toplantısı hakkında görüş alışverişinde bulunuldu.