Giriş
Ayak sağlığını tehdit eden 3 problem
Yanlış ayakkabı seçimi, yüksek topuklar, fazla kilo sonucu ayaklarımızda ağrılar ve sağlık sorunları ortaya çıkabiliyor
Gün içinde oradan oraya koşuşturduğumuz, saatlerce üzerinde durduğumuz ve ayakkabılar ardına gizlediğimiz ayaklar az çilemizi çekmiyor! Bizse ancak ağrıdığı ya da üstüne basamaz hale geldiğimizde ayaklarımız aklımıza geliyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı, Ayak ve Ayak Bileği Cerrahı Dr. Selim Muğrabi, en çok rastlanan 3 ayak sağlığı sorununu anlattı:
DÜZTABANLIK VE İÇE BASMA
Ayağın anatomik yapısı gereği kavis şeklindeki ayak tabanımız, adım atmamızı sağlayan yatay yaylanmadaki en önemli yapılardan biri. Bu yaylanmayı destekleyen kas ve tendonun çalışmaması sonucu da ‘düztabanlık’ meydana geliyor. Kimilerinde herhangi bir rahatsızlık vermeyen düztabanlık kimilerindeyse içe basma, bacak ağrıları, erken yorulma gibi şikayetlere yol açabiliyor. Ailelerin en çok endişelendiği konuların da ilk sıralarında gelen düztabanlık, çocuklarda en çok içe basmaya neden oluyor. Ailelerin yoğun endişe duymalarının temelinde, yetişkinlikte ortaya çıkabilecek sorunlar ve estetik kaygıların ağır bastığını dile getiren Dr. Selim Muğrabi, içe basmanın iki ana problemden kaynaklanabileceğini söyleyerek bunu şöyle açıklıyor:
“Bazı çocuklarda kalça kemiği üst bölgesiyle kalça başı arasında mevcut olması gereken açılanmanın gelişiminde sorun tespit edilebilir. Yaşla beraber bu açı kendiliğinden normale döneceğinden herhangi bir tedavi gerektirmez. Düztabanlığa bağlı içe basma problemi ise çocuklarda genellikle erken yorulma, bacak ve diz ağrısı, koşma esnasında dengesizlik, zıplamada zorlanma gibi şikâyetlere yol açıyor.” Tabanlık kullanıldığında çocuğun şikayetlerinin geçeceğini anlatan Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Selim Muğrabi, “Tabanlıklar, denge sorunu yaşayan ve ağrı problemi olan çocuklarda şikayetleri ortadan kaldırmaya yönelik faydalı olur. Ancak düztabanlık devam eder” diyor. Dr. Selim Muğrabi, içe basan çocukların ayaklarının 8 yaşına kadar herhangi bir tedaviye (alçı, cihaz, operasyon gibi) gereksinim olmadan kendi halinde düzelebileceğini de ekliyor.
BAŞPARMAK ÇIKINTISI
Ayak başparmağı içeriye doğru hareket ettiğinde tarak kemiğinin dışarıya dönmesiyle oluşan başparmak çıkıntısı; latince adıyla halluksvalgus, kimilerinde görünüşü nedeniyle kimilerinde ise ağrılı oluşuyla rahatsızlık verebiliyor. Özellikle ayağı sıkan, ayağa uyum sağlamayan, dar ve sivri burunlu ayakkabılar giymek bu soruna yol açıyor. Bu tür ayakkabıları en çok kadınlar tercih ettiği için, başparmak çıkıntısının kadınlarda görülme sıklığı erkeklere oranla 9 kat fazla.
Başparmak çıkıntısının herkeste ağrıya neden olmadığını ve ağrısız çıkıntılarda da ameliyata gerek duyulmadığını söyleyen Dr. Selim Muğrabi, özellikle estetik amaçlı düzeltmeleri önermezken ameliyatın yalnızca ağrılı başparmaklara uygulanması gerektiğini vurguluyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Selim Muğrabi, bu rahatsızlıktan muzdarip kişilerin çoğunda uygun ayakkabı kullanımıyla ağrıların önüne geçilebileceğinden bahsediyor.
Başparmak çıkıntısının cerrahi tedavisinde ciddi değişiklikler olduğunu ifade eden Dr. Selim Muğrabi, bunların ameliyat sonrası konforu artırmaya yönelik değişiklikler olduğunu söyleyerek “Eskiden olduğu gibi ameliyat sonrası uzun dinlenme dönemi, alçı, ameliyat sonrası ağrıları yaşanmıyor. Kişi ameliyatın ardından ayakkabılarıyla hemen yere basabiliyor ve yaklaşık bir ay içinde işe dönebiliyor” diyor.
TOPUK AĞRISI
Halk arasında ‘topuk dikeni’ olarak adlandırılan topuk ağrısı, bir süre hareketsizken ayağa yeniden kalkıldığında daha yoğun bir şekilde hissediliyor.Kişinin şikayetleri, sabah yataktan kalktığında ya da uzun süreli oturduktan sonra ayağa kalktığında artış gösteriyor.‘Topuğa bir şey batıyor hissi’yaratan ağrılar, yürüdükçe hafifler gibi olsa da uzunca yürümek ya da ayakta kalmak ağrının yeniden artmasına neden oluyor.
Aşırı egzersiz, düztabanlık, obezite, yüksek topuklu ayakkabı giymek gibi birçok durumun topuk ağrısına zemin hazırlayabildiğini açıklayan Dr. Selim Muğrabi, bu rahatsızlığın toplumdaki kadın nüfusunun yüzde 30’unu erkeklerin ise yüzde 10’unu etkilediğini sözlerine ekliyor.
Tedavide ayağa binen yükün dengelenmesi için kişiye özel tabanlıklar kullanılmasını öneren Dr. Selim Muğrabi, “Bununla birlikte hastalar fizik tedaviye başlatılarak, ayak altında kısalmış olan adalenin uzamasına yönelik çalışmalar yapılabilir. Eğer ağrılar geçmemekte direniyorsa, gece ateli kullanılabilir” diyor. Dışarıdan ses dalgası uygulamaları, enjeksiyonlar gibi alternatif tedavilerin de uygulanabileceğini belirten Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Selim Muğrabi, en son çare olarak cerrahiden de faydalanılabileceğine değiniyor.