Aydın Doğan Vakfı Yürütme Kurulu Başkanı Candan Fetvacı: Milyonlarca kız çocuğu eğitimden mahrum

SEVİM BÜYÜKTAŞ DEMİR

Aydın Doğan Vakfı (ADV) ve Eğitim Reformu Girişimi (ERG) işbirliğiyle PISA 2015 ve TIMSS 2015 verileri ışığında ‘Türkiye’de Cinsiyete Dayalı Başarı Farkı Araştırması’nın sonuçları açıklandı.

‘Eğitim sürecinde ayrımcılık var’

Aydın Doğan Vakfı Yürütme Kurulu Başkanı Candan Fetvacı, bu araştırmayla kız ve erkek öğrenciler arasındaki akademik performans farklılıklarına dair içgörü kazandırmayı hedeflediklerini söyledi. Temel sorunun, cinsiyet eşitliğinin hâlâ sağlanamamış olduğunu belirten Fetvacı, “Kültürel önyargıların bugüne yansımasına baktığımızda 3 temel kısıtla karşılaşıyoruz: Eğitime erişimdeki eşitsizlik eğitim sürecinde uygulanan ayrımcılık ve eğitim süreci sonrası kariyer hayatına yansıyan engeller” dedi.

‘Eğitimcilere büyük görev düşüyor’

18 yaşına gelmeden evlenen kızların dünyadaki oranının yüzde 40 olduğunu söyleyen Fetvacı, harekete geçilmezse önümüzdeki 10 yılda 100 milyon kız çocuğunun daha erken yaşta evlendirileceğini kaydetti. Fetvacı, okula kaydı yapılan ancak eğitimini tamamlayamayan kız çocuklarının olduğunu da sözlerine ekledi. Türkiye’de 15 yıl önce hayata geçen ve Aydın Doğan Vakfı’nın en büyük destekçisi olduğu ‘Baba Beni Okula Gönder’ seferberliğinin bu ihtiyaçtan doğduğunu anlatan Fetvacı, “O yıllarda ülkemizde 10 kız çocuğundan biri okula gidemiyordu. Bu hareketin de katkılarıyla bugün ülkemizde 12 yıllık zorunlu eğitimde cinsiyet ayrımı kalmadı” dedi. Cinsiyet eşitsizliğinin devletlerin özel sektörün, sivil toplumun ve diğer paydaşların işbirliğiyle ortadan kaldırılabileceğine inandıklarını söyleyen Fetvacı, en büyük görevin eğitimcilere düştüğünü belirtti. Bu bakış açısını eğitimcilerin kazanmasının önemli olduğunu vurgulayan Fetvacı geleneksel cinsiyetçi dilin dışına çıkan eğitimcilere ihtiyaç duyduğunu kaydetti.

'KIZLAR OKULU DAHA ÇOK SEVİYOR'

Akademik Becerilerin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi (ABİDE) 2015 araştırma verilerini paylaşan Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürü Doç. Dr. Bayram Çetin, kız öğrencilerin fen bilimleri ve sosyal bilimler derslerinde erkeklerden daha başarılı olduğunu söyledi. Kızların erkeklere göre okula karşı daha olumlu tavır içerisinde olduğunu belirten Çetin, öğrencilerin eğitim hedeflerinin cinsiyete göre değiştiğini vurguladı. Çetin, kız öğrencilerin erkeklere göre daha ileri eğitim hedefleri olduğunu sözlerine ekledi.

EV ORTAMI ÖĞRENCİNİN BAŞARISI İÇİN ÖNEMLİ

Araştırmada öne çıkan bilgiler şunlar:

● Aile ortamı, evin sosyo-ekonomik durumu ebeveynlerin eğitim düzeyi ve çalışma durumları erkek ve kız tüm çocuklar için önemli

● Kızlar, fen alanında öğrenmenin kariyerlerinde önemli olduğunun daha bilincinde

● Erkekler sahip oldukları özellikleri çıktılara dönüştürürken kızlara göre daha başarılı

● Kız öğrenciler okumada erkek öğrencilere kıyasla en az 25 puan ileride yer alıyor. Matematikte kızlar en az 7 puan geride, fende ise erkeklerle aynı performansı gösteriyor.

● Türkiye’de yalnızca Batı Anadolu ve Doğu Karadeniz’deki kız öğrenciler Türkçe, matematik ve fen okuryazarlıklarında erkeklerden daha az başarılı

● Ev ortamı, öğrencinin başarısı için kritik önem taşıyor. Ebeveynlerle düzenli olarak sohbet etmek, gerek kız gerek erkek öğrencilerin bütün sınav alanlarındaki performansında büyük önem teşkil ediyor.

● Sınavla öğrenci alan genel liselerdeki öğrenciler her alanda sistemli olarak diğer tür liselerdeki öğrencilerden üstün başarı gösteriyor. Ancak okulun disiplin ortamı ve ortalama sosyoekonomik seviyesi sabit tutulduğunda, program türlerinin etkisi kayboluyor.