Bağ-Kur dul aylığı alana yetim aylığı bağlamaz

Soru: Babam vefat edeli 1.5 yıl oldu. SSK’dan anneme babamdan dolayı emekli maaşı bağlandı. Dedem de 30 yıl önce vefat etmiş. O da Bağ-Kur’luymuş. Annem hem yetim maaşı hem de eşten emekli maaşı alabilir mi? Nağme DÜNDAR

Cevap: 1 Ekim 2008’den itibaren Bağ-Kur ve SSK’dan hem dul hem de yetim aylığı alınamıyor. 1 Ekim 2008’den itibaren anneniz eşinden dolayı dul aylığı aldığından, Bağ-Kur’dan yetim aylığı alamaz.
Ancak, dul ve yetim aylığından istediğini bağlatma hakkı var. Muhtemelen eşinden bağlanan aylık yüksek olduğundan, dedenizden bağlanacak aylığı tercih etmeyecektir.
Ancak, dedeniz Bağ-Kur’lu değil de Emekli Sandığı mensubu olsaydı, anneniz dedenizden dolayı Emekli Sandığı’ndan yetim aylığı da alabilirdi. Bu, çoğu kişiyi olduğu gibi sizi de yanıltmasın.

Astsubaylar rütbesine göre 43 ile 55 yaşını doldurduğunda emekli edilir
Soru: Jandarma astsubayıyım. 10 Eylül 2003’te ilk görev yerimdeki hizmetime başladım ve halen görevimi icra ediyorum. 9 Şubat 1983 doğumluyum. Ne zaman emekli olabilirim? L.F.

Cevap: 25 yıl fiili hizmet süresi ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Ancak, 5334 sayılı Kanun’un 40’ıncı maddesine göre astsubaylar rütbesine göre, 43 ile 55 yaş arasında, yaş haddinden emekli ediliyor.
Örneğin, astsubay kıdemli başçavuşlar 55 yaşını doldurduğunda yaş haddinden emekli ediliyor. Astsubay olarak ara vermeden görevinize devam etmeniz ve astsubay kıdemli başçavuş olmanız halinde, 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Geriye dönük borçlanma yok
Soru: 1980’de SSK’lı oldum. 1984’te yedek subaylık yaptım. Askerlik dönüşü 1985’ten beri devlet memuru olarak çalışıyorum. Normal olarak emekliliği hak ettim. 1980-1984 yılları arasındaki prim borçlarını yatırırsam emekli olduğumda kıdem tazminatı açısından avantajım olur mu? Mustafa ÖZGÜVEN

Cevap: Mevzuatımızda geride kalan primi ödenmemiş günleri borçlanarak kazanma usulü yok. 1980 ile 1984 arasındaki dönemi borçlanmanız mümkün değil.
Bir an için borçlanabileceğinizi varsaysak bile, bu süreler memuriyet hizmetinizle birleştirildiğinde borçlanarak kazandığınız süreler için emekli ikramiyesi alamazsınız.

Doğumlarınız sigorta başlangıç tarihinden önceyse borçlanma yararlı
Soru: 1970 doğumluyum. 1 Mart 1990’da SSK’lı oldum. 5919 gün prim ödedim. 2 çocuğum var. Emeklilik için prim ve 20 yıl şartlarını doldurdum, yaşı bekliyorum.
Bu haktan yararlanıp 4 yıl erken emekli olma şansım var mı? Bu haktan erken yararlandığım zaman, alacağım emekli maaşını olumsuz etkiler mi? Nuran EKŞİ

Cevap: Sorunuzda da belirttiğiniz gibi emekli olanız gereken 5375 gün primi ödemiş, 20 yıl sigorta sürenizi de tamamlayıp emekli olmak için 46 yaşın dolmasını bekliyorsunuz.
Şayet sigorta başlangıç tarihinden önce doğum yapmışsanız, borçlanma başlangıç tarihinizi geri götürerek erken emekli olmanızı sağlayacaktır. Örneğin, Şubat 1986’da bir, Mart 1988’de bir doğum yapmışsanız, her doğum sonrasında sigortalı çalışmadığınız 2 yıllık süre olduğundan, iki doğumunuz için de borçlanma yaparak 1440 gün kazanırsınız.
Başlangıç tarihiniz 4 yıl geri gider ve 5075 gün prim ödeme ve 42 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 2012’de 42 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ancak, doğumlarınız sigorta başlangıç tarihinden sonraysa, borçlanmanın erken emekli olmanıza faydası olmaz. Çocuklarınızın doğum tarihlerini bildirirseniz daha net bilgi verebiliriz.

Memuriyetiniz ayrıldığınız tarihteki derece ve kademeden başlatılır
Soru: 2001 yılında uzman erbaş (çavuş) olarak göreve başladım. 6 yıl görev yaptıktan sonra kendi isteğimle görevi bıraktım. Ekim 2008’de KPSS ile 657 Sayılı Kanun’a göre devlet memurluğuna başladım.
Memurluğa giriş tarihi olarak 2001 yılı mı sayılacak ve 5434 Sayılı Emekli Sandığı’na mı tabi olacağım? Yoksa Ekim 2008 yılı mı sayılacak ve 5510 Sayılı Kanun’a mı tabii olacağım? 6 yıl uzman çavuşlukta çalıştığım sürenin şimdiki kadememe eklenmesi gerekir mi? Halil ÇARTILI

Cevap: Memuriyet başlangıç tarihiniz 2001 yılı olarak dikkate alınacak. 5434 sayılı Kanun kapsamında emekli olacaksınız. Yaptığınız uzman çavuşluğu hangi derece ve kademede bırakmışsanız, Ekim 2008’deki memuriyetinizin de aynı derece ve kademeden devam ettirilmesi gerekir.

Emekli olmak için süre, prim ve yaş şartının birlikte sağlanması gerekiyor
Soru: 2 Ekim 1977 doğumluyum. 10 Ekim 1994’te SSK’lı oldum. 1994’te 3 gün SSK’lı gösterilmişim. 2000 yılına kadar SSK’lı olarak bir işyerinde çalışmadım. 2206 gün primim var. 1999’da askere gittim ve 18 ay askerlik yaptım.
İnternetten baktığımda 5750 gün 9 yıl 2 ay daha hizmet sürem olduğu yazıyor. Ama yan ekranda da 2 Ekim 2032’de emekli olabileceğim görünüyor. Bunlardan hangisi doğru? Cengizhan SANCAR

Cevap: 25 yıl sigorta, 5750 gün prim ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Emekli olmak için bu üç şartı birlikte sağlamanız gerekiyor. Başka bir ifadeyle bu üç şarttan en sonuncusunu sağlayacağınız tarihte emekli olacaksınız. 3544 gün daha prim ödeyerek, prim ödemenizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 2 Ekim 2032’de emekli olabilirsiniz.

Oruç tutan personele verilen erzak sigorta primine tabi değil
Soru: Oruç tutan personele verilen erzak bedelini KDV dahil bedeli üstünden brütleştirip, aynen ücret gibi Gelir ve Damga Vergisi kesintisine tabi tuttuktan sonra gider yazılacağını belirtmiştiniz. Ancak, SSK priminden bahsetmemişsiniz. Oruç tutan personele verilen erzak SSK primine de tabi tutulacak mı? Sedat KARAKAŞ

Cevap: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, çalışan personele verilen ayni yardımlar sigorta primine tabi olmadığından, personele verilen erzak KDV dahil bedeli üstünden brütleştirilerek, Gelir ve Damga Vergisi kesintisine tabi tutulacak olmasına karşın, sigorta ve işsizlik sigortası primi kesintisi yapılmayacak, sigorta primi işveren payı da hesaplanmayacaktır.