Bakıra şekil veren maharetli eller

Evlerde ve iş yerlerinde yaygın kullanım alanına sahip olan bakır, son yıllarda turizm sektörüne de hitap etmeye başladı. Bakır ustaları, fabrikadan levha olarak çıkan bakırı, değişik işlemlerden geçirerek, akla gelebilecek her türlü ürün haline dönüştürüyor. Mutfak malzemeleri, elektronik eşya, takı ve aksesuar malzemesi olarak karşımıza çıkan bakır, otantik olarak düzenlenen mekanların da vazgeçilmez ürünleri arasında yer alıyor.

Bakır, değişik şekillerde işlenerek aksesuar malzemesi olarak da yaygın bir kullanım alanına sahip. Bunun yanı sıra özellikle turizm merkezlerinde de
satışa sunulan turistik eşyalar arasında binlerce çeşit bakır eşyaya rastlamak mümkün.

Fabrikadan levha olarak iş yerlerine gelen bakır, öncelikle ateş ile yumuşatarak torna tezgahlarında değişik kalıplara dökülüyor. Daha sonra da zımparalama, parlatma, kalaylama ve en son olarak da işleme ile değişik evrelerden geçirerek müşterilerin beğenisine sunuluyor. Bakırcılık mesleğinde en zorlu ve ustalık gerektiren iş ise hiç şüphesiz işlemecilik oluyor. Ustalar, maharetlerini sergileyerek ve değişik motifler kullanarak, değik kalıplarda şekil verilen bakır eşyaları nakış gibi işliyor ve adeta birer sanat eserine dönüştürüyor.

"BAKIRI 41 ANA MOTİF İLE İŞLİYORUZ"

Gaziantepli bakır işleme ustası Mustafa Açık, değişik şekillere dönüşen bakırı Selçuklu ve Osmanlı dönemine ait 41 ana motifi kullanarak işlediklerini söyledi.

Çok yaygın bir kullanım alanına sahip olan bakırın, fabrikadan levha olarak çıkışından sonra çok değişik işlemlerden geçtiğini ifade eden Açık, şu
bilgileri verdi:

"Fabrikadan levha olarak çıkan bakır, çok değişik işlemlerden geçerek insanların beğenisine sunuluyor. Bu işlemler arasında, bakırın işlemesinin
yapıldığı bölüm hayati öneme sahip. Bakırın işlemesi sadece maharetli ustalar tarafından yapılabiliyor. Maharetli ustalar, büyük bir sabır ve maharetle, bakırı nakış gibi işleyerek adeta birer sanat eserine çeviriyor. Bir işleme ustası olarak ben, bakırı Selçuklu ve Osmanlı dönemine ait olan 41 çeşit ana motif ile işliyorum. Tabii ki motifte bir sınırlama yok. Kullanılan ana motifleri günümüze uyarlayarak çağdaş motifler de kullanabiliyoruz. Maharetli bir usta, ana motifleri kullanarak 100’ün üzerinde motif üretebilir."

Motifte bir sınırlama olmadığını, ustaların bu konuda yaratıcılığının önemli olduğunu dile getiren Açık, şöyle konuştu:

"Selçuklu ve Osmanlı motifleri, işlemecilikte temel olarak kullanılan motifleri oluşturuyor. Ancak, ustalar maharetlerini göstererek bu ana motifleri
çağdaş olarak yorumlayarak yeni motifler oluşturabiliyor. Bu konuda önemli olanyaratıcılık. Ustalar, maharetlerini göstererek, yüzlerce çeşit motifi
kullanabiliyor. Bu arada, işleme ustalarının kullandığı motifler, çeyizlerini hazırlayan genç kızlarımıza da ilham veriyor. Çeyiz hazırlayan genç kızlarımız,
bu motifleri kullanarak çeyizlerini hazırlıyor."

GENÇ KUŞAKLAR İÇİN KURS

Gaziantep Bakırcılar Odası Başkanı Celal Açık, en önemli meslekler arasında yer alan bakırcılığı yeni tasarım ürünlerle yaşatmaya ve genç kuşaklara
öğretmeye çalıştıklarını ifade etti.

Bakırın, kullanım alanı çok yaygın olan bir maden olduğunu dile getiren Açık, şunları anlattı:

"Bakır, insan hayatında akla gelebilecek her alanda kullanılabilecek harika bir maden. İnsanlar, tarihin her döneminde bakır eşyalara büyük ilgi
gösterdi. Bu ilgi, günümüzde biraz azalmış olmasına karşın, son yıllarda giderek artan bir ilginin olduğunu görüyoruz. Evlerde mutfak malzemesi olarak kullanılan ve pişirilen yemeklerin çok sağlıklı olduğu uzmanlar tarafından belirlenen bakır, evlerde ve iş yerlerinde aksesuar malzemesi olarak da kullanılabiliyor. Bunun yanı sıra takı malzemesi olarak da kullanan ve vitrinlerini süsleyenler var. Ayrıca, özellikle yerli ve yabancı turistlerin merkezi konumunda bulunan İstanbul, İzmir, Antalya, Muğla ve Mersin gibi illerde turistlerin en fazla ilgi gösterdiği hediyelik eşyalar arasında bakırın yer aldığını görüyoruz. Yerli ve yabancı turistlerin bakıra olan ilgisini fırsat bilen ustalarımız, turizme yönelik özel ürünler yapmaya çalışıyor. Şu anda, Türkiye’nin turizm
merkezlerinde satışa sunulan çok değişik bakır ürünlerin önemli bir kısmının Gaziantepli ustalar tarafından yapılmış olması bizleri sevindiriyor."

Açık, pratikten öğrenilmesi çok zor olan bakırcılık mesleğini gençlere öğretebilmek için eğitim çalışmaları da yaptıklarına işaret ederek, şöyle devam
etti:

"Türkiye Suriye İşbirliği Programı Bakır İşlemeciliği ve Sedef Kakmacılığı Mesleğinin Tanıtılması, Geliştirilmesi ve Desteklenmesi Projesi
kapsamında Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) İl Müdürlüğü ile birlikte açtığımız bakır işleme kursunda 50 kursiyerimize eğitim verdik. Eğitimlerini tamamlayarak sertifikalarını alan kursiyerlerimizin tamamı şu anda mesleklerini sürdürüyor. Temmuz 2010 tarihinde yeni bir kurs daha açarak 20 kursiyere daha eğitim vermek için hazırlıklarımız sürüyor. 15 gün içinde yeni kursumuzu açarak eğitime başlayacağız."

Mehmet Öztaş / AA