Giriş
Benzemez kimse sana: Müzeyyen Senar
Cumhuriyet tarihinin ilk divası ve assolisti Müzeyyen Senar, ölümünün 2. yılında anılıyor.
“Benzemez kimse sana”, “Fikrimin ince gülü”, “Dalgalandım da duruldum”… Bu şarkılarla büyüdük, bu şarkılarla efkarlandık ve yine bu ve bunlar gibi birçok şarkıyla güldük eğlendik…
Türk Sanat Müziği'ne unutulmaz eserlerini bırakan Cumhuriyet tarihinin assolisti Müzeyyen Senar, ölümünün 2. yılında anılıyor.
8 Şubat 2015'te İzmir'de 97 yaşında hayatını kaybeden Senar’ı gelin birlikte hatırlayalım…
Müzeyyen Senar kimdir?
Kimi kayıtlarda doğum tarihi 1919 gözükmesine karşın, nüfus cüzdanında doğum tarihi 1916 olarak yazan Müzeyyen Senar, Bursa’da dünyaya gelmiştir. Konuşmaya başladığı dönemden itibaren müziğe ilgisi ve sevdası gözle görülür biçimde yakın çevresinin dikkatini çekmiştir. Daha beş yaşında iken düğünlerde şarkı söylemeye başlar. Altı yaşında yine bir düğünde şarkı söylediği gece, annesi Zehra Hanım çok huzursuzlanır; “Hadi artık yeter” dese de küçük Müzeyyen bülbül gibi şakıyordur. Sabah uyandığında ise kekeme olarak gözlerini açar. Kendi anlatımıyla; “Sabah gözümü açtığımda konuşamıyordum. Kekeme uyanmıştım. Ne yapacağımızı şaşırmıştık. Ne hocalar, ne tarifler, her ne yaptıysak yok olmadı tam on sene konuşmadım ben, konuşamadım. Ama bir şey keşfetmiştim; şarkı söylerken takılmıyordum. Sonradan öğrendim ki tüm kekemeler şarkı söyler. Ben konuşamasam da yine şarkı söylemeye devam ediyordum. Şu yaşımda da onun için hâlâ hızlı konuşurum, tutulmamak için. İşte tam on sene sonra kendiliğinden yine bir sabah düzeldim.”
İSTANBUL HİKAYESİ
On iki yaşında iken annesi ve babası ayrılırlar. Annesi İstanbul’a akrabalarının yanına geçer. Haber alamaz uzun süre, babası bırakmaz Müzeyyen’i. Fakat anne hasreti içerisinde öyle artmıştır ki bir gece gizlice babasının cebinden paraları alıp Bursa’dan otobüsle İstanbul’a kaçar. Fakat yol bilmez, iz bilmez, İstanbul’a indiğinde ne yapacağını bilmez. Yoldan geçen bir kadın Müzeyyen’e yardımcı olur. Alır o gece evine, evinde ağırlatır. Ertesi gün şans eseri Üsküdar İskelesi yakınlarında annesinin yanlarında olduğu akrabalarını görür ve kavuşurlar. Daha sonra Müzeyyen Senar, kendisine yardımcı olan kadın ile ilgili şunları söyleyecektir; “Beni sokakta bulup evine alan kadını asla unutmadım. Bana adını da söylemedi. Meşhur olunca belki çıkar karşıma sarılır, hasret gideririz diye düşündüm fakat hiç gelmedi o günden sonra da görmedim.”
İLK ASSOLİST
Müzeyyen’in müziğe olan sevdası ve sesinin eşi benzeri olmamasından dolayı ailesi O’nu Üsküdar Musiki Cemiyeti’ne gönderir. Devrin en büyük bestekârları, müzisyenleri ile ilk resmi müzik eğitimini almaya başlar. Öyle bir aşkla ve güzellikte eserleri seslendirmeye başlar ki; bestelenen eserleri ilk Müzeyyen’e okuturlar. Bu sebeple de repertuvarı daha çocuk yaşında inanılmaz bir şekilde genişlemiştir. Musiki Cemiyetinden hocası Müzeyyen’i radyoya çıkartır ve radyo günlerinde merdivenleri hızla tırmanmaya başlar. Belvü Gazinosu’nda ilk sahnesini alır, burada sahnelerimizde hâlâ yaşadığımız solistlik müessesini getirir. İlk solist ve assolist Müzeyyen Senar’dır.
ATATÜRK İLE TANIŞMASI...
İlk evliliğini gerçekleştirmiş ve ilk çocuğuna hamile olan Müzeyyen Senar, sahnelerden geri kalmayıp hem radyo hem de gazino hayatını bir hayli yoğun şekilde geçirmeye devam ediyor ve şöhret basamaklarını hızla tırmanıyordu. 1936 yılının Aralık ayında bir gece kapılarına araba yanaşır. Kapıyı açtığı gibi “Hadi kızım hemen hazırlan, Saray’a gidiyoruz, Paşa bekliyor” sözünü işitir. Ne yapacağını bilemez halde apar topar giyinir ve eşiyle birlikte korku dolu şekilde Mustafa Kemal’in yanına doğru giderler. Devamını kendinden dinleyelim: “Saray’a girdiğimizde de bende de eşimde de korku vardı. Ne yapacaktık? Bir odaya aldılar bizi, Atatürk karşımızda oturuyordu. ‘Gel kızım yanıma.’ diye beni çağırdı. Bir sandalye çektik, ‘Korkma, gel otur.’ diye sandalyeyi yanına çekti. ‘Bu saçlar olmaz böyle’ deyip birilerine işaretler yaptı. Beni eşimle birlikte alıp bir hamama soktular. Korkudan titriyorduk. Benim saçlarımı, eşimin de bıyıklarını kestiler. Tekrardan huzuruna çıktık. ‘Şimdi oldu işte.’ dedikten sonra defterimi elimden aldı ve bir şarkı seçti, okumaya başladım. Sabaha kadar sürdü. Sazlarla birlikte sabaha kadar şarkı söyledim. Tüm korkum gitmişti. Çoğu şarkıya kendisi de eşlik ediyordu.”
DEVLET SANATÇISI ÜNVANI
1938 yılında Ankara Radyosu'nun ilk yayınlarına katıldı ve 1941 yılına dek radyo aracılığıyla dinleyicileri ile buluşmayı sürdürdü. Türkiye'nin ünlü gazinolarında yaptığı başarılı sahne programları ve plak çalışmalarıyla Türk musikisine yeni bir soluk getiren Müzeyyen Senar, son sahne konserlerini 1983 yılında İstanbul Bebek Gazinosu'nda verdi. Bu tarihten sonra yalnızca ender anlarda, müzikli özel toplantılarda şarkı söyledi. Senar 1998 yılında Devlet Sanatçısı ünvanı aldı.
6 Eylül 2006 tarihinde İzmir'deki evinde fenalaşan sanatçının vücudunun sol tarafının felç olduğu açıklandı. Beynindeki kan pıhtılaşması yüzünden felç olan sanatçının hayatî tehlikesinin bulunmadığı belirtildi. 8 Şubat 2015 tarihinde tedavi gördüğü Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde 97 yaşında hayatını kaybeden Senar, geriye pek çok unutulmaz yorum bıraktı.