Giriş
Soru: 1 Temmuz 1969 doğumluyum. 17 Haziran 1988 ve 6 Mayıs 1993’te doğum yaptım. 1 Ekim 1996 tarihinde SSK’lı olarak işe başladım. Hiç ara vermeden işçi olarak çalışıyorum. Bu yasadan nasıl yararlanabilirim. Selma KURTYİĞİT
Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınız iki doğum için borçlanma yaparak 1440 gün kazanabilirsiniz. Ayrıca sigorta başlangıç tarihinden önce doğum yaptığınızdan borçlanmayla başlangıç tarihiniz 4 yıl geri gider ve emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmayla prim şartını sağlayacağınızdan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz dahi, 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Temmuz 2019 tarihinde emekli olabilirsiniz. Borçlanma için Sosyal Güvenlik Kurumu yeni genelge hazırlıyor. Genelge çıktığında bulunduğunuz yerdeki Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü’ne başvuru yapmanız ve hesaplanarak tebliğ edilecek borçlanma bedelini tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeniz gerekiyor.
Kıdem tazminatı alamazsınız, izin ücreti ve fazla çalışma ücretinizi alabilirsiniz
Soru: Özel bir şirkette 5 yıl kadar çalıştım. Geçen ay kendi isteğimle ayrıldım. Bu çalıştığım süre zarfında hiçbir sosyal hakkımı almadım. Ne yıllık izin verdiler, ne de izin parasını. Çalışma olarak 24 saat usulü çalıştım. Ne bayram izinleri ne fazla mesai aldım. Çıkışımı alırken de bütün haklarımı aldım diye kağıt verdiler, ama imzalamadan çıktım. Kendim ayrılmış olsam bile kıdem tazminatı veya ne gibi alacağım var? Asgari ücretle çalıştım ve maşımı elden aldım. Arif AKÇA
Cevap: Kendi isteği ile ayrılan kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı alamaz. Kendi isteğinizle ayrıldığınızdan kıdem ve ihbar tazminatı alamazsınız. Ancak, ücret alacaklarınızı, kullanmadığınız yıllık izin sürelerinin izin ücretlerini, fazla çalışma ücretlerinizi ve bayram ve genel tatil günlerindeki çalışma ücretlerinizi alabilirsiniz. Alacağınızın ödenmesi için işverene ihtarname çekip, vermiş olduğunuz süre içinde alacaklarınızı ödemezse, İş Mahkemesi’ne dava açarak mahkemede alacaklarınızı belge ve şahitlerle kanıtlamanız halinde mahkeme, lehinize karar verir ve alacaklarınızı mahkeme kararına göre tahsil edebilirsiniz.
Yaş haddinden emekli olmak için bir doğum borçlanması yeterli
Soru: 26 Haziran 1959 doğumlu bir bayan. İlk işe başlama tarihi 1 Eylül 1996’dır. 31 Ağustos 2010 tarihi itibarıyla 2882 gün prim ödemesi var. SSK’lı olmadan 2 doğum yaptı. 2 doğum borçlanması yaparsa, ne zaman emekli olur? Ya da yaş haddinden nasıl ve ne zaman emekli olur? Fethi ÇETİN
Cevap: İki doğum için borçlanma yapması halinde sigorta başlangıç tarihi 4 yıl geri gider ve prim ödeme gün sayısı 1440 gün artar ve emekli olmak için, 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olur. Borçlanmadan sonra 1278 gün daha prim ödeyerek, toplam prim ödemesini 5600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir (ara vermeden prim öderse Nisan 2014’te). Bir doğum için borçlanma yaparak 720 gün kazanıp, 2882 gün olan prim ödemesini 3602 güne tamamlaması halinde, yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olur. Borçlanmadan sonra prim ödemese de 56 yaşını dolduracağı, 26 Haziran 2015 tarihinde yaş haddinden emekli olabilir.
Cep telefonu faturası gider yazılabilir
Soru: Şirket adına cep telefonu alarak personele dağıtsak, faturalarını defterlerimize gider yazabilir miyiz? MUAMMER
Cevap: Şirket adına kayıtlı cep telefonlarının fatura bedellerinin, haberleşme masrafı olarak gider yazabilmesi için, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile açık ve doğrudan bir bağının bulunması, yapılan işin mahiyetine uygun olması ve işin hacmi ile mütenasip bulunması gerekiyor. Belirttiğimiz şartları taşıması şartıyla, şirketiniz adına alacağınız cep telefonu faturalarını defterlerinizi gider yazarak, ticari kazancınızdan düşebilirsiniz.
Babanız askerliğini borçlanırsa 20 ay erken emekli olur
Soru: Babamın ne zaman emekli olabileceği hakkında bilgi vermeniz için bir sorum olacak. Babam 10 Aralık 1987 tarihinde Bağ-Kur sigortalısı olmuş. 9 yıl 21 ay 89 gün prim ödemiştir. 12 Ekim 2004 tarihinden itibaren SSK’lı olarak çalışmaktadır. SSK’ya da 2090 gün prim ödemesi var. Babam 2 Ocak 1955 doğumlu. Askerlik borçlanması da eklenmemiştir. Bu şartlarda babam ne zaman emekli olabilir? Ya da şu an emeklilik hakkını kazanmış mıdır? Deniz BAYRAKTAR/ORDU
Cevap: Babanız emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi. Prim ödemesi yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemese de 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 10 Aralık 2012 tarihinde emekli olabilir. Babanız muhtemelen 20 ay askerlik yapmıştır. Askerlik süresini borçlanırsa, sigorta başlangıç tarihi askerlik süresi kadar geri gideceğinden, 10 Nisan 2011 tarihinde emekli olabilir. Askerlik borçlanmasıyla 20 ay erken emekli olur.
İş değiştirdiğinizde rapor almanıza gerek yok
Soru: 14 Eylül 1976 doğumluyum. 1 Nisan 1998’de sigortalı çalışmaya başladım. 3326 gün prim ödemem var. 5 Aralık 2008’de yüzde 48 vergi indirimi aldım. Ne zaman emekli olurum? İş değiştirdiğim zaman yine rapor almama gerek var mı? Geri kalan primlerimi isteğe bağlı yatırsam bir engel teşkil eder mi? Mustafa KAPLAN
Cevap: 6 Ağustos 2003 tarihi itibarıyla sizin gibi 3 yıldan fazla 6 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3’üncü derece özürlüler, 18 yıl sigortalılık süresi 4040 gün prim ödeme şartlarıyla emekli olabiliyor. 754 gün daha prim ödeyerek, 3326 gün olan prim ödemenizi 4080 güne tamamlamanız şartıyla, 18 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Nisan 2014 tarihinde emekli olabilirsiniz. İş değiştirdiğiniz zaman tekrar rapor almanıza gerek yok. Kalan prim eksiğinizi isteğe bağlı ödeyebilirsiniz.
