Yönetmen Belmin Söylemez bunları düşündü. Senaryosunu Haşmet Topaloğlu’yla birlikte yazdığı ve Cuma gösterime giren ‘Şimdiki Zaman’ filminde fal ile genç bir kadının hayallerini, umudunu, ilişkileri ve İstanbul’u anlattı...

Röportaj: Timur SOYKAN

Senaryo özetle şöyle: Amerika’ya gitmek isteyen işsiz Mina’nın para biriktirmesi gerekir. İstanbul Beyoğlu’ndaki fal bakılan kafelerden birinde iş bulur. İnsanların falına bakarken fincanın içinde kendi geçmişini ve hayal ettiği geleceği görür. Ama şimdiki zaman hep en geride kalan ve değersiz olandır.

‘Şimdiki Zaman’da ana karakter Mina’yı genç oyuncu Sanem Öge canlandırdı. Onun da Mina’ya çok benzeyen bir hikayesi var. Umudunun, hayallerinin peşinde mücadele etti. Filmdeki rolüyle İstanbul ve Ankara film festivallerinde ‘En İyi Kadın Oyuncu’ ödüllerini kazandı.

Fala inanıyor musun?

Fala inanmazdım. Ama bu filmden sonra kahve falının sadece fincandaki şekillerden çıkan sonuç değil, daha çok fala bakanın sezgileriyle ilgili olduğunu anladım. İyi fal bakanların iyi sezgileri oluyor. Yönetmenimiz Belmin Söylemez çok iyi fal bakar.

Falında böyle bir film ve ödüller görünmüş müydü?

Bir sene önce bir arkadaşım kahve falıma bakıp “Kamerayla ilgili çok güzel bir iş gelecek ve yolunu açacak” demişti.

Filmde Mina umudu, hayalleri olan ve bunun için hayatını değiştirmeyi göze alan bir kadın. Senin oyunculuk maceran da buna benziyor değil mi?

Evet. 16 yaşında izlediğim bir tiyatro oyunundan sonra oyunculuğa karar verdim. 17 yaşında İstanbul Üniversitesi Sanat Tarihi bölümünü kazandım. Stüdyo Oyuncuları’nda tiyatroya başladım.

Ama oyunculuktan para kazanamıyorsun ve başka işlerde çalışmam gerekti. Garsonluk yaptım. İngiltere’ye gittiğimde lunaparkta çalıştım. Atılan halkaların başında duruyordum. Dönünce yayınevlerinde çeviri ve editörlük yaptım. Gazetelerde, sanat dergilerinde yazılar yazdım.

Tiyatro da sürüyor muydu?

Evet. Dokuz altı işte çalışıyor, aynı zamanda iki tiyatroda rol alıyordum. Ayrıca Film ve Drama Bölümü’nde oyunculuk yüksek lisansı yapıyordum. 3 yıl önce “Bir tercih yapmalıyım” dedim. Oyunculuğu seçtim.

İnsanın parası olmayınca cesaret isteyen bir karar değil mi?

Kesinlikle... Cebimde hiç param yoktu. Ailemin, insanların benden beklentileri var. Büyük riskti. Sonra tiyatro oyunlarını sinema izledi. Uğur Yücel’in ‘Ejder Kapanı’ filminde küçük bir rolüm vardı. Hemşireyi canlandırdım.

Mina’yı canlandırmak sana benzediği için daha mı kolaydı?

Genelde böyle düşünülür ama bence tam tersi. Çünkü böyle olduğunda karaktere dışarıdan bakıp onun artılarını ve eksilerini tam çıkartamıyorsun. İnsanın kendi içine bakması daha zordur.

Mina üzerinde çalışırken hayatının ne kadarını kaplıyor? Örneğin rüyalarına giriyor mu?

Rüyalarıma girdi. Sürekli onu düşünüyorsun, huzursuz bir süreç. Her dakika onu düşünürsün.

Ödülleri bekliyor muydun?

Hayır hiç beklemiyordum. Filmi çektikten sonra çok korktum. Çünkü film canlandırdığım karakter odaklıydı ve kötü oynasam her şey mahvolurdu. Korkudan bir süre filmi izleyemedim. İstanbul Film Festivalinde, ödülü almadan bir gün önce filmi izleyebildim ve çok mutlu oldum. Bu ödül benim hayatımın en güzel hediyesi ve sürprizi oldu.

Falında neler görünüyor, gelecekte neler var?

Tiyatro devam ediyor. Bu yaz bir film daha çektik. Ama şu an sinema ve televizyonla ilgili başka projeler yok.

FİNCANDA UMUT VAR

Belmin Söylemez çok sayıda belgesel ve kısa film çekti. ‘Şimdiki Zaman’ onun ilk uzun metrajlı filmi. Türkiye’de çok sayıda ödül alan film, uluslararası festivallerde büyük ilgi görüyor.

Belmin Söylemez’in çok iyi fal baktığını duymuştuk. Önce bunu sorduk, şöyle yanıt verdi: Annem, anneannem ve diğer akrabalarımız fal bakardı, babam soyut resim yapardı. Bir çocuk için çok heyecan verici olan böyle bir ortamda büyüdüm.

Babamın soyut resimleri fal gibiydi, anlam vermeye çalışırdık. Falın insanın hayal gücünü geliştiren bir yanı vardı. Ben de halen fal bakarım. Mağara resimlerine, düşlere benziyor. Bir masal alemi gibi. Aynı zamanda içimize bakmamızı sağlıyor.

Geleceğin görülebileceğine inanıyor musunuz?

Fala inanma falsız kalma derler ya. Benim için öyle. Kendimizi kötü hissettiğimiz, sorguladığımız zamanlarda arkadaşlarla bakarız. Ama bence daha çok fal sınırları ortadan kaldıran, insanların daha yakın diyalog kurmasını sağlayan bir araç. Arada fincan olduğunda herkes daha açık sezgilerini, düşüncelerini ifade edebilir ve kimse alınmaz.

Falınızda böyle bir sinema başarısı görmüş müydünüz?

Ben bunu her zaman gördüm ve görmeye devam ediyorum. Falda umut vardır. Umut etmezsen de film yapmak zor.

Şimdiki zamanı fal üzerinden anlatma fikri nasıl ortaya çıktı?

Aslında böyle bir fikir hep vardı. Seyirci ana karakteri fal ile tanısın, fal aracılığıyla diğer kadınlarla bağ kursun istedim. Filmdeki fallar herkesin benzer özellikleri ve dertleri olduğunu gösteriyor. Mina da fal ile kabuğunu kırıyor. Ayrıca İstanbul’un şimdiki zamanını anlatıyoruz.

İzleyiciler filmde fal bakabiliyor. Öyle değil mi?

Evet. Seyirci Mina’nın, diğer karakterlerin fincanındaki falı görüyor. Örneğin Amerika’ya gitmeyi başarabilecek mi? Falında yol görünüyor mu? İzleyici fala bakıp görsün istedim.

Filmdeki ana karakterde sizin hayatınızdan neler var?

Aslında İstanbul’daki kentli kadınların hepsine dair bir şeyler var. Umut ve hayatı değiştirme istediği herkes için dönem dönem olmuştur. Filmi izleyen çok genç insanlar da gelip Mina’nın hayatıyla çok ortak noktaları olduğunu söylüyor.

Fal geçmişten başlayıp geleceğe gider. Filmin adı neden Şimdiki Zaman?

Geçmişten kaçmak için hep geleceği düşleriz ama aslında yaşadığımız şimdiki zamandır.

6 ay salon bekledi

Dizi furyası tüm hızıyla devam ederken toplum, oyuncu ve yönetmenlerin kazandığı büyük paralara tanık oluyor. Ama birileri var; olanaksızlıklara, filmi oynatacak salon bulamamalarına karşın inatla sanat yapıyor.

Dünya ilgiyle takip ederken Türkiye’de kıymetleri bilinmiyor. Şimdiki Zaman o filmlerden biri. Film, Altın Koza Film Festivali’nde Yılmaz Güney, Sinema Yazarları Derneği ve Film Yönetmenleri ödüllerini kazandı.

San Francisco Festivali’nde Belmin Söylemez ‘Yeni Yönetmen’ ödülünü aldı. Ancak filmi sinemalarda gösterilmek için 6 ay bekledi. Belmin Söylemez “Devletin, sponsorların desteklemesi gerekiyor. En önemli sorun, bu filmler için salon olmaması” diyor.

(08.09.2013 tarihli Posta Karnaval ekinden alınmıştır.)