Büyük şair Turgut Uyar 90 yaşında

Şiire aşk ile bakan Turgut Uyar bize sadece 'Göğe Bakma'yı öğretmedi; o şiirin en saf halini tanıttı. Cemal Süreya, Edip Cansever, İlhan Berk, Ece Ayhan gibi isimlerin yer aldığı İkinci Yeni şiir akımının önemli şairlerinden Turgut Uyar, 90'ıncı doğum yıl dönümünde anılıyor Turgut Uyar 4 Ağustos 1927'de Ankara'da dünyaya geldi.Ahmet Turgut Uyar, altı çocuklu bir ailenin beşinci çocuğu olarak doğar, babası Hayri Bey, bir subaydır ve uzun zamanlar boyunca ailesinden uzakta yaşamak zorunda kalır. Turgut Uyar, yaşamı boyunca peşini bırakmayan naif ruh halini, şair şu şekilde kaleme alır;“Hüzünlü bir çocuktum. Nedense hep ağlamaya hazır. Ağabeyim bana sataştıkça annem “Yapma oğlum derdi ona; o içli bir çocuk İkokulu bitiren Turgut Uyar, bazı nedenlerden ötürü ortaokulu Konya’da askeri bir okulda okur. Daha sonra Bursa Işıklar Askeri Lisesi ve sonra da Askeri Memurlar Okulu’nu bitirir. Bu mezuniyet ile birlikte Turgut Uyar, o yıllarda Kars Posof ilçesinde askeri memur olarak çalışmaya başlar. 4 yıl burada görev yapan şair, daha sonra Samsun-Terme’ye gönderilir. Burada 2 yıl memurluk yapan Uyar, 1954 yılında Ankara’ya tayin edilir ancak burada da 4 yıl çalıştıktan sonra askeri memurluk görevinden istifa eder. Askeri memurluk mesleğini severek yapmadığını söyleyen şair 1967 yılında kadar SEKA’da çalışır ve buradan emekli olur. Uyar, bu emekliliği itibariyle Ankara’dan İstanbul’a giderek oraya yerleşir. Turgut Uyar, İstanbul yaşamı öncesinde, henüz öğrencilik yıllarında bir evlilik yapar. Öğrenciliğinin son yıllarında yaptığı bu evlilikten, Turgut Uyar'ın üç çocuğu olur.Ancak ilk eşi Yezdan Şener ile olan evliliği boşanma ile sonuçlanır. Ardından Tomris Uyar ile tanıştı. Kendisini esin perisi olarak hissettiği Tomris Uyar'la 1969 yılında evlenir ve Hayri Turgut adında bir erkek çoçuk sahibi olur. Tomris Uyar, Turgut Uyar ile tanışmalarını şöyle anlatır:“1966 yılında ben zaten Cemal Süreya’dan ayrılmak üzereydim. O da eşinden ayrılmıştı. İstanbul’a gelmişti çocuklarıyla. Burada tanıştık. Asıl tanışmamız herhalde o, çünkü o zaman daha bir yakın oturup konuşma fırsatını bulduk ve mektuplaşmaya başladık.Bu mektuplar önce sadece şiir üzerine mektuplardı. Hâlâ duruyor bende. Genellikle onun şiir üzerine düşünceleri, benim onun şiirleri üzerine düşüncelerim…Ve anladığım kadarıyla çok sıkışık bir dönem geçiriyordu. Yani evlilik hayatında bir süredir yaşadığı tedirginlik ve uyumsuzluk şiirini de etkilemişti, yedi yıldır şiir yazmıyordu. Esin periliği olarak ifade etmek istemiyorum ama herhalde çok konuştuğum, çok dürttüğüm, yazmasını çok rica ettiğim için diyeyim, yavaş yavaş şiir yazma isteği yeniden doğdu. Turgut Uyar, 1958'de askerlikten ayrılarak Türkiye Selüloz ve Kağıt Sanayisi'nin Ankara şubesinde çalışmaya başladı ve buradan emekli oldu.Turgut Uyar siroz hastalığına yakalandı. Ömrünün son dönemlerinde büyük sıkıntılar çekti. Şiirin en önemli adamlarında biri olan Turgut Uyar, 22 Ağustos 1985'te evinde yaşama veda etti. Turgut Uyar, şiire nasıl başladığını şu şekilde kaleme almıştır:Daha ilkokulda vezin ve kafiyeden haberim olmadığı çağlarda manzumeler yazardım. Sonra ortaokul ve lise devresinde boyuna yazdım. Günde üç beş şiir, haftada on beş, günde bir roman yazıyordum. Ama ne şiirler ve romanlar. Liseyi bitireceğim yıl, Hayyam, Nedim, Yahya Kemal, Tevfik Fikret, Hamit ve Haşim kıskıvrak tutmuşlardı. Taklit ettiğimi bile bile onlara özenerek, bildiğim ve becerdiğim kadar terkipli filan gazeller mazeller yazardım. Hatta Makbere Mezar adıyla bir nazire bile yazmıştım Turgut Uyar’dan Tomris’e DizelerHerkes seni sen zanneder.Senin sen olmadığını bile bilmeden,Sen bileSeni ben geçerkenDerim ki,Saati sorduklarında;Onu O geçiyordurKimse anlam veremez.Tamir ettirmedin gitti derler şu saati.Ettirmek istiyor musun demezler.Bir bozuk saattir yüreğim, hep sende durur.Zamanı durdururum yüreğimde,Sensiz geçtiği için,Akrep yelkovana küskündür.Şu bozuk saat çalışsa benim için ölümdür.Bil ki akrep yelkovanı geçerse,Atan bu yüreğim durur.Bırak bozuk kalsın, hiç değilseBir bozuk saattir yüreğim, hep sende durur. Göğe Bakma Durağı İkimiz birden sevinebiliriz göğe bakalımŞu kaçamak ışıklardan şu şeker kamışlarındanBebe dişlerinden güneşlerden yaban otlarındanDurmadan harcadığım şu gözlerimi al kurtarŞu aranıp duran korkak ellerimi tutBu evleri atla bu evleri de bunları daGöğe bakalım Falanca durağa şimdi geliriz göğe bakalımİnecek var deriz otobüs durur inerizBu karanlık böyle iyi afferin TanrıyaHerkes uyusun iyi oluyor hoşlanıyorumHırsızlar polisler açlar toklar uyusunHerkes uyusun bir seni uyutmam bir de ben uyumamHerkes yokken biz oluruz biz uyumayalımNasıl olsa sarhoşuz nasıl olsa öpüşürüz sokaklardaBeni bırak göğe bakalım Senin bu ellerinde ne var bilmiyorum göğe bakalımTuttukça güçleniyorum kalabalık oluyorumBu senin eski zaman gözlerin yalnız gibi ağaçlar gibiSularım ısınsın diye bakıyorum ısınıyorSeni aldım bu sunturlu yere getirdimSayısız penceren vardı bir bir kapattımBana dönesin diye bir bir kapattımŞimdi otobüs gelir biner giderizDönmeyeceğimiz bir yer beğen başka türlüsü güçBir ellerin bir ellerim yeter belliyelim yetsinSeni aldım bana ayırdım durma kendini hatırlatDurma kendini hatırlatDurma göğe bakalım Uyar'ın Tütünler Islak kitabı 1963 Yeditepe Şiir Armağanı, Tomris Uyar'la birlikte Lucretius'tan yaptığı Evrenin Yapısı çevirisiyle 1975 Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü,Kayayı Delen İncir 1983 Behçet Necatigil Şiir Ödülü, yeni şiirlerinin eklendiği ve tüm şiirlerini toplayan Büyük Saat kitabıyla 1984 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü.Şair, şiir dalında Arz-ı Hal, Türkiyem, Dünyanın En Güzel Arabistanı, Tütünler Islak, Her Pazartesi, Divan, Toplandılar, Kayayı Delen İncir, Büyük Saat, inceleme dalında Bir Şiirden, eleştiri dalında Sonsuz ve Öbürü eserlerini okuyucuyla buluşturdu.

HABERİ PAYLAŞ

Büyük şair Turgut Uyar 90 yaşında

Kültür - Sanat

TURGUT UYAR KİMDİR?

Turgut Uyar 4 Ağustos 1927'de Ankara'da dünyaya geldi.Ahmet Turgut Uyar, altı çocuklu bir ailenin beşinci çocuğu olarak doğar, babası Hayri Bey, bir subaydır ve uzun zamanlar boyunca ailesinden uzakta yaşamak zorunda kalır.

Turgut Uyar, yaşamı boyunca peşini bırakmayan naif ruh halini, şair şu şekilde kaleme alır;“Hüzünlü bir çocuktum. Nedense hep ağlamaya hazır. Ağabeyim bana sataştıkça annem “Yapma oğlum derdi ona; o içli bir çocuk

İkokulu bitiren Turgut Uyar, bazı nedenlerden ötürü ortaokulu Konya’da askeri bir okulda okur.

Daha sonra Bursa Işıklar Askeri Lisesi ve sonra da Askeri Memurlar Okulu’nu bitirir. Bu mezuniyet ile birlikte Turgut Uyar, o yıllarda Kars Posof ilçesinde askeri memur olarak çalışmaya başlar.

4 yıl burada görev yapan şair, daha sonra Samsun-Terme’ye gönderilir. Burada 2 yıl memurluk yapan Uyar, 1954 yılında Ankara’ya tayin edilir ancak burada da 4 yıl çalıştıktan sonra askeri memurluk görevinden istifa eder.

Askeri memurluk mesleğini severek yapmadığını söyleyen şair 1967 yılında kadar SEKA’da çalışır ve buradan emekli olur. Uyar, bu emekliliği itibariyle Ankara’dan İstanbul’a giderek oraya yerleşir.

Kendisini esin perisi olarak hissettiği Tomris Uyar'la 1969 yılında evlenir ve Hayri Turgut adında bir erkek çoçuk sahibi olur.

Turgut Uyar, 1958'de askerlikten ayrılarak Türkiye Selüloz ve Kağıt Sanayisi'nin Ankara şubesinde çalışmaya başladı ve buradan emekli oldu.Turgut Uyar siroz hastalığına yakalandı. Ömrünün son dönemlerinde büyük sıkıntılar çekti.

Şiirin en önemli adamlarında biri olan Turgut Uyar, 22 Ağustos 1985'te evinde yaşama veda etti.

Taklit ettiğimi bile bile onlara özenerek, bildiğim ve becerdiğim kadar terkipli filan gazeller mazeller yazardım. Hatta Makbere Mezar adıyla bir nazire bile yazmıştım"