Giriş
Soru: 1970 doğumluyum. 4 Ekim 1990’da SSK’lı oldum. 6000 gün prim ödedim. Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) göre 2022’de, 52 yaşında emekli olacağım. Emeklilik tarihimle ilgili herhangi bir değişiklik var mı? 52 yaşında maaş bağlanmak üzere erken emekli olunabilir mi? SGK’nın sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edebilir miyim? Altan KARADUMAN Cevap: Emekli olma şartlarında değişiklik yok. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 25 yıllık sigorta, 3600 gün priminiz olduğundan işyerinizden kıdem tazminatını alarak ayrılabilir, emekli olacağınız yaş haddini çalışmadan bekleyebileceğiniz gibi başka bir işte hatta ayrıldığınız işyerinde dahi çalışarak bekleyebilirsiniz. Yaş haddinizin dolmasını çalışmadan beklemeniz halinde, sağlık yardımı alamazsınız. Sağlık yardımını ancak genel sağlık sigortasına prim ödeyerek alabilirsiniz.
İsteğe bağlıya 27 aydan fazla prim ödemeyin
Soru: 1965 doğumluyum. 1982’de SSK’lı oldum. Temmuz 2008’den beri SSK’ya isteğe bağlı prim ödüyorum. SSK’dan emekli olabilmek için nasıl ödeme yapmalıyım? Ümmiye BİÇER Cevap: 20 yıl sigorta, 5000 gün prim ve 40 yaş şartlarına tabisiniz. 1 Ekim 2008’den sonra isteğe bağlı prim ödemeleri 4/b sigortasına (Bağ-Kur) sayıldığından, bu şartlarla emekli olmak için, 30 Kasım 2009’dan itibaren isteğe bağlıya 27 aydan fazla prim ödemeyin.
Askerliğinizin 8 ayını borçlanmak yeterli
Soru: 1 Temmuz 1987’de SSK’lı oldum. 4915 gün primim var. Sigortam askerlikten sonra yapıldı. 6 Aralık 1965 doğumluyum. Askerliğimi ödersem, ne zaman emekli olurum? Ödemezsem ne zaman emekli olurum? Mustafa KAYA Cevap: 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 460 gün daha prim ödeyerek, ödemenizi 5375 güne tamamlamanız şartıyla, 6 Aralık 2015’te emekli olabilirsiniz. Askerliğinizin 8 ayını (240 gün) borçlanmanız halinde, başlangıç tarihiniz 8 ay geri gider ve 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Askerliğinizi borçlandıktan sonra 145 gün daha prim ödeyerek, ödemenizi 5300 güne tamamlamanız şartıyla, 6 Aralık 2014’te emekli olabilirsiniz.
Kira gelirinden düşülebilecek giderler yasada tek tek sayılmıştır
Soru: Kirada iki dairem var. Aldığım kiraları beyan edip Gelir Vergisi’ni ödüyorum. Bina kömür kaloriferli, yönetim karar aldı. Doğalgaza geçeceğiz. Merkezi ısıtmayı iptal ediyoruz. Her daire maliki müstakil kombi şofben taktıracak. Masrafını da cebinden ödeyecek. İki daireye yaklaşık 20 bin lira masraf olacak gibi görünüyor. Yaptıracağım firmadan aralık ayına fatura alsam bu masrafları kira gelirimden düşebilir miyim? O. SELÇUK Cevap: Kira gelirlerinin vergilendirilmesinde gerçek gider usulünü seçenler yasada belirlenen ve kiraya veren tarafından ödenen aydınlatma, ısıtma, asansör, idare, sigorta giderleri, kiraya verilen gayrimenkul için yapılan ve bunlara harcanan borçların faizleri, yeni iktisap edilen dairenin 5 yıl süre ile iktisap bedelinin yüzde 5‘i, daire için ödenen vergi, resim, harç, belediyeye ödenene iştirak payları, daire için ayrılan amortismanlar, onarım giderleri, bakım ve idame giderleri, dairesini kiraya vererek kirada oturanın ödediği kira bedeli, kiraya verilen daire ile ilgili olarak mukavele, kanun ve mahkeme kararına göre ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar, kira gelirinden düşebiliyor. Kalorifer tesisatının bakım ve onarım giderlerini, kira gelirinizden indirebilirsiniz. Ancak, merkezi ısıtma sisteminin iptal edilerek, müstakil ısıtma sistemine geçilmesi bakım ve onarım gideri olarak nitelemek mümkün değil. Bu, dairenin ekonomik değerini artıracak mahiyette bir harcamadır. Gelir Vergisi Kanunu’nun vergilendirilecek kira gelirlerinden indirilecek giderleri belirleyen 74/7’nci maddesi, ‘...kiraya verilen mal ve hakların iktisadi değerini artıracak surette tevsii, tadili veya bunlara ilave yapılması için ihtiyar olunan giderler onarım gideri sayılmaz’ hükmünü içermektedir. Yasanın bu açık hükmüne göre, kiradaki dairelerinizin merkezi ısıtma sisteminden çıkarılarak, müstakil kombi şofben ısıtma sistemine geçirmek için yapacağınız harcamaları, kira gelirinizden onarım gideri olarak indirmeniz mümkün değildir.
Bölünen veya birleşen şirketler de varlık barışından yararlanabilir
Soru: Birleşen veya bölünen şirketler de varlık barışından yararlanabiliyor mu? Yararlanabiliyorsa, varlık beyanı birleşen ve bölünen şirketlere ne gibi avantajlar sağlar? Hamit ÇELEN Cevap: Bölünen veya birleşen şirketlerde 5811 sayılı Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanun kapsamında en geç 31 Aralık 2009’a kadar gerek yurtdışı gerekse yurtiçinde bulunan varlıkları için beyan veya bildirimde bulunabilirler. Varlık beyanı bu şirketlere karşı 2004-2007 yılları için yapılacak olan vergi incelemelerine karşı bir sigorta oluşturur. 2004-2007 için yapılacak vergi incelemelerinde bulunan matrah farkından, beyan edilen varlık tutarı düşülerek vergi salınacağından, vergi cezası ödemekten kurtulurlar.
Yıllık izin süresinde çalışma yasak
Soru: Yıllık ücretli izin kullanan işçi izin süresince başka bir işte çalışabilir mi? Çalışırsa bir müeyyidesi var mı? Cevat AK Cevap: İşçilerin yıllık ücretli izin dönemlerinde çalışmaları yasaklanmıştır. Yıllık ücretli izin süresinde ücretli olarak çalıştığı tespit edilen işçiye, izin süresince ödenen ücret, işverence geri alınabilir. (4857 Sayılı İş Kanunu Madde 58)
Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor
Soru: Eşim Kapalı Çarşı’da primle çalışıyor. 4232 gün SSK primi ödendi. Uzun zamandır sigortasız çalışmakta. 4 Kasım 1970 doğumlu. SSK’dan emekli olabilmesi için nasıl ödeme yapılmalıdır? Ne kadar süre ödeme yapılırsa emekliliği hak eder? SSK’dan emekli olabilmesi için isteğe bağlı ödenmesi uygun olur mu? İlknur Kocataş AK Cevap: Eşinizin ne zaman emekli olacağını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Sigorta başlangıç tarihini bilmeden eşinizin hangi şartlarla emekli olabileceğini hesaplamamız mümkün değil. Ancak, bazı genel bilgileri verebiliriz. 1 Ekim 2008’den itibaren isteğe bağlı prim ödemeleri 4/b sigortasına (Bağ-Kur) sayılıyor. Prim ödemesinin son yedi yılında (son 2520 gün) isteğe bağlıya 1260 gün (3.5 yıl) ve daha fazla prim ödeyenler, Bağ-Kur şartlarıyla emekli olacak. Eşiniz isteğe bağlı olarak 41 ay (1230 gün) prim ödeyebilir. Böylece prim ödemesi 5492 güne yükselir. Eşinizin ilk defa sigortalı olduğu tarih 23 Kasım 1989 ve daha öncesiyse emekli olmak için primi yeterli olur. Ayrıca prim ödemesini askerlik süresini borçlanarak da artırabilir.
