Giriş
Adettendir, hep milletçe ‘iyi hasletlerimizi’ sıralarız: Misafirperverizdir, yardımseverizdir... Ve daha nice ‘güzel sıfatlar’ atfederiz kendimize. Gerçekten öyle miyiz? Böyle yazılar tepki alır. Kimse eleştiriden hoşlanmaz ama toplum olarak yaşamak için bazı kurallara uymamız gerektiğini fark etmemizin zamanı geldi artık.
Şöyle bir olay oldu geçen hafta; okul çıkış saatinde bir ilkokulun önünde trafik sıkıştı. Bir minibüs ile taksi burun buruna birbirine yol istemeye başladı. Kimse bir gıdım geri çekilmiyor, pencereler açılmış, küfürler-tehditler havada uçuşuyor. Bu arada, bir sürü okul öğrencisi var sokakta. Burada da bitmedi; minibüs şoförü eline bir demir çubuk alıp indi!
Basitçe bir ‘yol verme’ ile çözülebilecek olay, kavgaya dönüştü okulun önünde. Polis çağırıldı, tarafları alıp götürürken hâlâ biri diğerine “Senin evini bulurum lan” diye bağırıyordu! N’oluyor bize? Bu tek bir örnek. Her gün onlarcasını yaşıyoruz. Asabiyet, en göze çarpan özelliğimiz haline geldi. Ardından fırsatçılık, kavgacılık geliyor. Toplu yaşam alanları, her an bir kıvılcım ile ateş alabilecek gerilime sahip. Metro kapılarında, otobüslerde, banka kuyruklarında, trafikte, televizyon dizilerinde, meclis kürsüsünde; sürekli kavga var.
Çocuklarımıza kötü de değil, berbat örnek oluyoruz! Alttan almak, mülâyim davranmak bir ‘eziklik’ olarak görülüyor. Değil aslında öyle. Herkes bağırıp çağırırken sakin kalmak, sinirlerine hâkim olabilmek iyidir. Hatta, bazen hayat kurtarır bu ülkede.
KİMLER VAR İSMİNİ HİÇ BİLMEDİĞİMİZ
‘Zorunlu Osmanlıca’ tartışmaları sürerken konuşmayı unuttuğumuz başka bir konu çıktı karşıma: Osmanlı devrinde doğmuş, saray yaşamının eğitiminden geçmiş, eserler ortaya çıkarmış az bildiğimiz insanlar... İlk önce Emre Caner’in bir kitabının değerlendirme yazısına rastladım. Kitabın adı ‘Mihri Müşfik Hanım’ın İzinde’. Oradan ‘Mihri Müşfik kimdir, ne yapmıştır?’ sorusunun yanıtını aradım. Karşıma son derece ilginç bir yaşam ve az bilinen eserler ve daha da az bilinen bir resim öğretmenliği kariyeri çıktı. 1913 yılında, yani Cumhuriyet’in ilânından da önce, İstanbul’da kızlar için açılacak bir güzel sanatlar okulu kuruluyordu, Mihri Hanım burada görev alacaktı!
Osmanlı devrinin sadece savaş ve fetih ve entrika ve halifelik olduğunu sananlar, yine yanılmıştı işte! Heyhat! Anneliği kadın için yegâne meşguliyet olarak gören bir karanlıktan gelmiyorduk. Bilâkis batı sanatlarına da önem veren bir ecdadımız vardı! Mihri Hanım ‘resim öğretmenliği’ yapar iken Fahrelnisa Zeid, Aliye Asaf ve Hale Asaf gibi önemli kadın ressamların ‘hocası’ olmuştur. İtalya ve Fransa’da aldığı dersler, atölyeler sayesinde kübizm ve ekspresyonizm akımlarını takip etmiş, yaptığı portre çalışmaları dikkat çekmiş.
Bir de şu bilgiyi verelim; Mihri Müşfik, Vatikan’a giren ilk kadın ressam olarak Papa XV. Benedict’in portresini yapmış! O dönem için düşündüğünüzde, ne büyük bir başarı! Mihri Hanım, 1886’da İstanbul’da dünyaya gelmiş. Eğitimli bir ailenin kızı olarak resim, sanat ve müzik ile ilgilenme fırsatı buluyor. Resimlerinden birini Sultan 2. Abdülhamit’e hediye edince saray ressamı Zonaro’nun öğrencisi oluyor. Ta ki, 17 yaşında İtalya’ya gidene dek. İşte burada aklıma şu geldi: Her padişahın her savaşını ve isyanını öğrendiğimiz lise eğitim sistemimizde, kimse bize Osmanlı sarayının sanat ve kültür tarihçesini anlatmak gereği görmemişti. Mihri Müşfik’in hayatını ve eserlerini Taha Toros’un kaleme aldığı ve Akbank tarafından Türk resim sanatı yayıncılığına kazandırılan ‘İlk Kadın Ressamlarımız’ isimli yapıtında bulabiliriz. Kimler gelmiş geçmiş bu topraklardan...
Ne değerli insanlar... Biz ise, ne tanımışız ne tanıtmışız bu kişileri.
Ne büyük kayıp!
CAN KİTAPLARI E-KİTAP
Can Kitapları etiketi ile basılan tüm e-kitaplar, basılı kitapların yarı fiyatına okuyucu ile buluşuyor. ‘Aynısının Yarısı’ sloganı ile yapılan kampanyada, e kitaplara dr.com.tr, idefix.com.tr ve babil.com.tr adreslerinden ulaşıp pdf formatında, bilgisayar veya okuyucunuza indirebilirsiniz.
