Giriş
Soru: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda yapılacağı söylenen değişiklikle memurların sözleşmeli olması, uzun süredir memur olarak çalışanlar için de geçerli mi yoksa yeni alınacak memurlar için mi geçerli olacak? Aksi takdirde verilen hakların geri alınması söz konusu değil mi? Argun ÇELİK Cevap: Kadrolu memur uygulamasına son verilerek, sözleşmeli memur uygulamasına geçilmesi yönünde Devlet Memurları Kanunu’nda yapılacak değişikliğin, eski memurları da kapsayacağı anlaşılıyor. Ancak, eski memurları kapsayıp kapsamayacağı kanun, yürürlüğe girince belli olur. Tasarıda meclis görüşmeleri sırasında önemli değişiklikler olabilir. Şayet yapılan değişiklikler eski memurları kapsarsa bu, sorunuzda da belirttiğiniz gibi kazanılmış hakların geri alınması anlamına gelir. Bu durumda yasa Anayasa Mahkemesi’ne götürüldüğünde iptal edilir.
Mal sahibi, adına olan elektrik-su faturalarını gider yazabilir
Soru: İç mimarım. Yeni büro açtım. Büronun elektrik, su aboneliği mal sahibi üzerine. Kira sözleşmemde bu durum belli. Mal sahibi adına gelen ancak benim ödediğim elektrik ve su faturalarını gider yazıp Katma Değer Vergisi’ni (KDV) de indirebilir miyim? Salih MORAL Cevap: Vergilendirmeye, olayların gerçek mahiyeti esastır. Büro olarak kullanılan işyerinin elektrik, su aboneliklerinin mal sahibi adına açılmış olması ve faturaların mal sahibi adına düzenlenmesi, su ve elektrik giderlerinin sizin tarafınızdan ödendiği gerçeğini değiştirmez. Büronuzun elektrik ve su faturalarını defterlerinize masraf yazabilirsiniz. KDV’sini de indirim konusu yapabilirsiniz. Ancak, ileride herhangi bir vergi incelemesinde yerli-yersiz problem yaşamamak için, abonelikleri kendi adınıza yaptırmanızda yarar var.
Eşiniz için avantajlı olan SSK
Soru: Eşim 15 Ocak 1965 doğumlu. 1989’da sigortalı olarak çalışmaya başladı. 150 gün prim ödedi. 3 Ocak 2005’te Bağ-Kur’lu oldu ve primlerini yatırıyor. 1988’de doğum yaptı. Bu durumda Bağ-Kur’a mı devam etmeli yoksa SSK’ya mı geçmeli? Hangisi daha avantajlı? Hangisinden daha önce emekli olabilir? YALÇIN Cevap: Eşinizin daha az prim ödeyerek daha erken emekli olması nedeniyle SSK’dan emekli olması avantajlı. Eşiniz SSK’dan emekli olmak için, sigorta başlangıç tarihi 23 Mayıs 1989 ve öncesi bir tarihse, 20 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 45 yaş şartlarına, sonrası bir tarihse 5375 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabi. Eşiniz 3170 gün veya 3245 gün daha prim ödeyerek, 3 Temmuz 2010 itibarıyla 2130 gün olan prim ödemesini 5300 güne veya 5375 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Ancak eşinizin bu şartlarla emekli olabilmesi için, Bağ-Kur’a 63 ay veya 66 ay daha prim ödedikten sonra, Bağ-Kur’u kapatıp kalan 1280 gün veya 1265 gün prim eksiğini sigortalı bir işte çalışarak tamamlaması gerekiyor. Ayrıca eşiniz, 7 ay daha Bağ-Kur’a prim ödedikten sonra Bağ-Kur’u kapatıp 1260 gün de sigortalı çalışıp prim ödeyerek, prim ödemesini 3600 güne tamamlaması halinde, 58 yaşını dolduracağı 15 Ocak 2023’te yaş haddinden de emekli olabilir. Yasada açık hüküm olmasa da Sosyal Güvenlik Kurumu sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar için borçlanma yaptırmıyor. Eşinizin doğumu sigorta başlangıç tarihinden önce olduğundan doğum borçlanması yapamaz.
Sigorta başlangıç tarihinde rahatsızlığı olanlar malulen emekli olamıyor
Soru: 30 Temmuz 1980 doğumluyum. 2000’de yüzde 52 engelli raporu aldım. SSK girişim 2001. Giriş tarihimden beri ara vermeden çalışıyorum. 2850 gün prim ödemem var. 2010’da yüzde 64 raporla vergi indirimi aldım. Gözlerimin rahatsızlığı ilerliyor. Ne zaman emekli olabilirim? Malulen emekli olabilir miyim? Murat YİĞİT Cevap: Sigorta başlangıç tarihinde hastalığı ve rahatsızlığı olanlar malulen emekli olamıyor. Sigorta başlangıç tarihinizde engelli raporunuz olduğundan, malulen emekli olamazsınız. Emekli olmak için ikinci derece engellilere sağlanan 18 yıl sigortalılık süresi ve 4000 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. 1150 gün daha prim ödeyerek, 2850 gün olan prim ödemenizi 4000 güne tamamlamanız şartıyla, 2019’da 18 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
14 ay askerlik borçlanmasıyla bir yıl erken emekli olabilirsiniz
Soru: Doğum tarihim 1 Şubat 1963. 1983’te 76 gün SSK’ya prim ödedim. Bağ-Kur giriş tarihim 7 Ekim 1987. Şu anda Bağ-Kur’um devam ediyor. 18 ay askerlik sürem var. Askerliğimi borçlanırsam ne zaman, borçlanmazsam ne zaman emekli olabilirim? Emin BAŞ Cevap: Emekli olmak için, 25 tam yıl prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 21 Temmuz 2012’ye kadar ara vermeden prim ödeyerek, prim ödemenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Şubat 2013’te emekli olabilirsiniz. Bağ-Kur başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerliğinizim 14 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için, 25 tam yıl prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 21 Mayıs 2011’e kadar prim ödeyerek, prim ödemenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız 1 Şubat 2012’de emekli olabilirsiniz.
2006'dan itibaren emekli aylığı alabilirdiniz
Soru: 6 Haziran 1954 doğumluyum. 1 Ocak 1975’te Kunduracılar Derneği’ne kaydım ile Bağ-Kur’a kayıt oldum. Bağ-Kur’a 14 yıl 10 ay 25 gün prim yatırdım. 1991 ve 2008’de 226 gün SSK’ya prim ödemem var. Yaş haddinden ne zaman emekli olabilirim? Şebnem DEMİRYÜREK Cevap: Bilgilerinizi tarih yerine yuvarlayarak yıl olarak vermeniz, sorunuza net cevap vermemizi önlüyor. Şayet 6 Haziran 2004’e kadar SSK’ya 35 gün prim ödemeniz varsa, 15 tam yıl prim ödemenizi tamamladığınızdan, Bağ-Kur’da yaş haddinden emekli olmak için 15 tam yıl prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. 52 yaşınızı doldurduğunuz 6 Haziran 2006’dan beri yaş haddinden emekliliği hak etmiş durumdasınız. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.
