Giriş
Soru: 6 Haziran 1961 doğumluyum. Temmuz 1981’de sigortalı oldum. Ekim 1982, Eylül 1988 ve Ocak 1991 olmak üzere 3 doğum yaptım. Şubat 1985 itibarıyla ödediğim 4 yıl 10 ay 4 gün prim süresi SSK’ya devredildi. 15 yıl, 3600 gün ve 50 yaşa tabiyim. 2005’ten beri SSK’lı olarak çalışıyorum. 5 aylık boşluk var. 6 Haziran 2011’de 3600 gün prim ve 50 yaş doluyor. 20 yıl üzerinden emekli olmak istiyorum. Kanundan nasıl yararlanabilirim? Ayfer KAYALAR Cevap: Hangi tarihler arasında Bağ-Kur’lu olduğunuzu belirtmediğinizden doğum borçlanması yapıp yapamayacağınızı hesaplayamıyoruz. Ancak, kurumla görüşmenizde borçlanma yapabileceğinizi söylemişler.
[[HAFTAYA]]
Şayet iki doğumunuz için borçlanma yararak (1440 gün kazanmak suretiyle) prim ödemenizi 5000 güne tamamlayabiliyorsanız, hemen emekli olabilirsiniz. Çünkü, 8 Eylül 1999 itibarıyla 18 yıldan fazla süredir sigortalı olduğunuzdan, eski kanuna göre emekli olmak için, yaş aranmadan 20 yıl sigorta ve 5000 gün prim şartlarına tabisiniz. Sigorta başlangıç tarihinden sonra doğum yaptığınızdan, borçlanma sadece prim sayınızı artırır. Başlangıç tarihinizi geri çekmez. Başlangıç tarihinden önce doğum yapmış olsaydınız da birşey değişmeyecekti. Sosyal Güvenlik Kurumu, yasada hüküm olmamasına rağmen, başlangıçtan önceki doğumlar için borçlanma yaptırmıyor.
SSK emeklisi Emekli Sandığı’ndan yetim aylığı alabilir
Soru: 9 yıllık SSK emeklisi bir kadınım. Bekâr olduğum için 17 yıldır Emekli Sandığı’ndan astsubay emeklisi babamdan kalan yetim maaşı alıyorum. Emekli olduğum tarihlerde, hem SSK hem de Emekli Sandığı’nı arayarak bu iki maaşı almamın yanlış olup olmadığını sordum. Her iki kurum da “Bizim açımızdan problem yok, diğerine sor” dedi. Böylece yıllardır iki kurumdan da maaş almaya devam ettim. Ancak korkum, yanlışlık yapıldığı söylenerek ve hatta geriye dönük işlem yapılarak yıllardır ödenen maaşların faiziyle geri istenmesi. Bu konudaki yorumunuzu rica ediyorum. Ayşegül İSPAHİ Cevap: Babanız Emekli Sandığı’na tabi olduğu için şanslısınız. Çünkü, Emekli Sandığı bekâr, evlenmiş olsa da boşanan veya dul kalan kız çocuklarına SSK ve Bağ-Kur’lu olsalar da bu kurumlardan emekli aylığı alsalar da anne ve babalarından dolayı yetim aylığı bağlıyor. Emekli Sandığı sadece Emekli Sandığı’na tabi çalışan veya Emekli Sandığı’ndan emekli aylığı alan kız çocuklarına yetim aylığı bağlamaz. Oysa SSK ve Bağ-Kur, sigortalı olan veya emekli aylığı alan kız çocuklarına yetim aylığı bağlamıyor. Bu durum yasalar arasındaki farktan geliyor. Korkunuzda haklısınız. Ancak sizin için korkulacak bir durum yok. SSK emeklisi bekar kız çocuğu olarak Emekli Sandığı’ndan yetim aylığı alabilirsiniz. Hiçbir problem yaşamazsınız.
En fazla iki doğum için borçlanma yapılabiliyor
Soru: 12 Haziran 1973 doğumluyum. 1 Kasım 1990’da SSK’lı oldum. 749 gün prim ödedim. 20 Ocak 1995, 6 Kasım 2004, ve 6 Nisan 2006 doğumlu üç çocuğum var. Borçlanma yapabilir miyim? Nuriye UÇAR Cevap: Belli şartları taşıması kaydıyla en fazla iki doğum için borçlanma yapılabiliyor. Üç doğumunuzdan, doğum sonrasında iki yıl süresince sigortalı çalışarak prim ödemediğiniz ikisi için doğum borçlanması yaparak, 1440 gün sigorta süresi kazanabilirsiniz.
Sizi ilgilendirmiyor ancak Genel Sağlık Sigortası 2012’ye ertelenecek
Soru: Çiftçi Bağ-Kur’u yatırıyorum. Genel Sağlık Sigortası (GSS) beni etkileyecek mi? Yani 1 Ekim 2010’dan sonra ne kadar prim yatıracağım? Benim de gelir beyanında bulunmama gerek var mı? Serkan ULUSOY Cevap: Çiftçi Bağ-Kur sigortalısı olduğunuzdan, 1 Ekim 2010’da yürürlüğe girecek olan GSS sizi ilgilendirmiyor. Çünkü, Genel Sağlık Sigortası uygulaması, herhangi bir sigorta kapsamında ve bakılmakla zorunlu kişi kapsamında olmayan işsizler ile Türkiye’de oturma izni almış olan yabancı ülke vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan kişileri ilgilendiriyor. Siz çiftçi Bağ-Kur’lu kapsamında Genel Sağlık Sigortalısı olarak sağlık yardımı almaktasınız. Prim ödemenizde bir değişiklik olmayacak. Eylül 2010’da kaç lira prim ödemişseniz Ekim 2010’da da aynı primi ödeyeceksiniz. Kapsamda olsanız dahi, zorunlu Genel Sağlık Sigortası uygulaması 1 Ekim 2012’ye kadar erteleneceğinden bugün için yapmanız gereken bir işlem yok.
Priminiz yeterli 2011’de emekli olabilirsiniz
Soru: 13 Aralık 1965 doğumluyum. 27 Aralık 1989’dan beri isteğe bağlı Bağ-Kur’luyum. 20 yılı doldurdum. Ne zaman emekli olacağım? Tülay AKBAŞ Cevap: 20 tam yıl prim ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 46 yaşınızı dolduracağınız 13 Aralık 2011’de emekli olabilirsiniz.
Yurtdışı borçlanmasıyla emekli olmadığınızdan emekli aylığınız kesilmez
Soru: Yurtdışı borçlanması yapmadan Türkiye’de emekli oldum. Yurtdışında bir işyerinde ikameli olarak çalışmamda bir sakınca var mı? 6 aydan fazla kalabilir miyim? Ziya Cevap: Yurtdışı çalışma sürelerini borçlanarak emekli olan, yurtdışında çalışmaya başladığında, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almaya başladığında emekli aylığı kesilir. Siz yurtdışı borçlanması yapmadan emekli olduğunuzdan, yurtdışında çalışmaya başladığınızda emekli aylığınız kesilmez.
Asgari ücretle çalışana her yıl için 760.50 lira kıdem tazminatı ödenir
Soru: Bugün askeri ücretten gösterilen bir işyerinde kıdem ve ihbar tazminatı yıllık ne kadardır? Ercan MARANGOZ Cevap: Her çalışma yılına karşılık asgari ücretin brüt tutarı kadar yani, 760.50 lira kıdem tazminatı ödenmesi gerekir. Örneğin, 20 yıllık çalışması olan asgari ücretle çalışan birine 15.210 lira kıdem tazminatı ödenmesi gerekiyor. İhbar tazminatı işyerinde çalışma süresine göre değişiyor. Örneğin, 3 yıldan fazla çalışma süresi olan birine 8 haftalık ücreti tutarında ihbar tazminatı ödenmesi gerekiyor.
