3 maddede Rusya, Suriye'de neden operasyon yapıyor?

POSTA.COM.TR -ÖZEL

Rusya'nın Suriye hamlesi sürpriz değil. Peki 'Rusya, ne yapmak istiyor?

Suriye'ye askeri müdahalesi ne anlama geliyor, Türkiye Rusya ilişkileri ne olacak, güç savaşının perde arkasında ne var?

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK) Rusya uzmanı Kerim Has, yaşanan sürecin perde arkasını anlattı.

Putin liderliğindeki Rusya'nın Suriye'deki askeri hamlesinin 3 temel amacı olduğunu ifade eden Kerim Has, küresel denklemdeki hamle sırasının Rusya'dan sonra Amerika'da olduğunu söyledi. Rusya'nın Suriye'de uzun süre kalacağına dikkat çeken Kerim Has, Türkiye'nin Rusya ile olası bir savaş durumuna girmeyeceğini 'hava sahası ihlali' tartışmalarının ise devam edeceğini ileri sürdü.

İşte Rusya uzmanı USAK analisti Kerim Has'ın o çarpıcı değerlendirmeleri:

3 MADDEDE RUSYA NEDEN SURİYE'DE ASKERİ OPERASYON YAPIYOR?

1- Rusya'dan IŞİD'e katılımlar ve Orta Asya ve Kafkaslar'daki IŞİD varlığı... Rusya topraklarından IŞİD'e katılım çok yüksek, bu rakam 2 bin 200 civarında. Orta Asya ve Kafkaslar'da da binlerce kişi IŞİD'e katıldı. Suriye ve Irak'ta baş gösteren IŞİD terörünün kendi ülkesine sirayet edeceğini tahmin eden Rusya, IŞİD'e doğrudan savaş açtı.

2- İran'ın Batı ile anlaşması ve beraberinde yaşanan süreç Rusya, Batı ile nükleer anlaşma imzalayan İran'ın bölgede gücüne güç katması sonrası güç dengesinde İran'ın önünü kesen bir hamle yaptı. Etkinliği artan İran karşısında bölgede hamle yaparak, paylaşım savaşında daha çok söz sahibi olmak istiyor.

3-Asıl tehlike IŞİD Son dönemde Avrupa’nın karşılaştığı Suriyeli göçmenler sorununun da Rusya’ya, Ukrayna’da bozulan uluslararası imajını Suriye krizine daha etkin bir şekilde müdahil olarak düzeltme noktasında yardımcı olduğu ifade edilebilir. Göçmenlerin Esed rejiminden ziyade IŞİD teröründen kaçtıkları tezini işleyen Rusya’nın söyleminin Avrupalı liderler ve kamuoyu düzeyinde hatırı sayılır alıcısı mevcut. AB’nin son dönemde kendi içerisinde ciddi çelişkilere düştüğü ve ayrışmalar yaşadığı böylesi bir sorunda Rusya’nın inisiyatif almasının Avrupa’da olumlu karşılanacağı görülüyor.

PUTİN NE YAPMAK İSTİYOR?

Rusya, ulusal ve bölgesel çıkarları doğrultusunda böyle bir adım attı. Rusya, kendi ülkesinden IŞİD'e katılan 2 bin 200 kişinin yanı sıra arka bahçesi olarak gördüğü Orta Asya'dan giden binlerce kişi nedeniyle IŞİD'e operasyon yaptı. Öte yandan Rusya, muhalifler konusunda da net değil. Putin'in yaptığı bir açıklama var ''Ilımlı cihadçılar ve muhalefetin nasıl bir şey olduğunu henüz anlamış değilim" dedi. Rusya Suriye'de Esed ve PYD ile işbirliği içinde. Orta Doğu'da terör örgütlerinin tanımlanması için bir anlaşma yapılması gerekiyor. Türkiye'nin terör örgütü dediği PYD ile hem Rusya hem de Amerika görüşüyor. Ve bu iki ülke de PYD'yi terör örgütü olarak tanımıyor. Aksine bölgede iş birliği yapılan bir partner olarak görülüyor. TürkiyE, bölgesinde ciddi manada yalnızlaştı.

ESAD DEVAM EDECEK

Esed rejiminin bölgedeki hakimiyetini devam ettireceği öngörülüyor. Rusya'nın kısa sürelik bir zaman zarfında Suriye'den çıkmayacak. Operasyonlarını arttırarak devam edecektir. Türkiye'nin temkinli hareket etmesi gerekiyor. Hava ihlallerinin sayısının artarak devam etmesi olası bir ihtimal. Hava sahası ihlalleri sonrası Türk jetlerinin Suriye sınırındaki Rusya uçaklarına ateş açması pek mümkün görülmüyor. Türkiye'nin üst perden de bir tepki göstermesini beklemiyorum. Obama ve Putin, IŞİD'e karşı askeri operasyon noktasında anlaşmışlardı. Ancak Rusya, Suriye'de muhalifleri de (Özgür Suriye Ordusu) bombaladı. Bu anlaşmanın henüz hayata geçirilmediği görülüyor. Öte yandan Rusya'nın Irak ve ya bölgedeki diğer ülkelere askeri hamle yapabilir.

GÖZLER ABD'NİN HAMLESİNDE

Rusya, en kritik hamlesini yaptı. Askeri anlamda Batı blokuna karşı adımını attı. Orta Doğu'da belirleyici güç şu anda Rusya. Özellikle İran'ı da yanına alan Rusya, körfez ülkelerine karşı İran'ı kullanabilir. Buradaki temel nokta Amerika'nın yapacağı hamlede. Türkiye yalnızlaştığı için hamle yapamıyor. Rusya'nın yaptığı askeri hamleden sonra Amerika'nın atacağı adım çok önemli. Rusya bölgedeki hakimiyetini tam anlamıyla oyun kurucu olarak kurana kadar orada kalmaya devam edecek. Bu da Esed'in daha fazla güçlenmesi anlamına geliyor. Rusya'yı sadece Amerika dizginleyebilir. Türkiye'nin Rusya ile diyalog yoluyla müzakere etmesi gerekiyor. ,

EN KÖTÜ SENARYO

Suriye'deki en kötü senaryoyu öngörmek zor. Ancak Suriye'nin 3'e bölünmesi Türkiye için en kötü senaryo. Esed'in başında olduğu bir Alevi devleti, Kuzeyde bir Kürt bölgesinin ve IŞİD kontrolündeki bölgede vahabi sünni nüfusun yaşadığı denetimli alanın oluşturulması. Öyle ki IŞİD'in kısa vadede yok edilmesi öngörülmüyor. Özellikle kuzeyde Kürt bölgesinin Akdeniz'e kapısının açılma ihtimali Türkiye'nin en büyük kırmızı çizgisi. Bizim Rusya ile hızla masaya oturup gerçekçi bir anlaşmanın yollarını aramamız gerekiyor.

1 KASIM SEÇİMLERİNİN SÜRECE ETKİSİ

Kremlin'de Türkiye'nin çalışacağı en iyi aktör AK Parti'dir. Erdoğan'ın son Rusya ziyaretinde Putin'in Erdoğan'a '1 Kasım seçimlerinde partinize başarılar dilerim' ifadesi de bunun çok açık bir ifadesi. Öte yandan batılı ülkeler bir koalisyon öngörüsünde ve politikalarını bu ihtimale göre şekillendiriyor.

RUSYA'NIN SURİYE VE UKRAYNA PAZARLIĞI

Rusya, 2008 yılında Gürcistan'a girmiş ve neredeyse Tiflis'e kadar gelmişti. Bu askeri hamlesinden sonra Rusya 2014 yılında Ukrayna'ya girdi. Daha sonra Kırım'ı işgal etti. Şimdi de Suriye'de askeri hamlesini yaptı. Ukrayna ve Suriye, Rusya'nın batı ile yaptığı güç paylaşımının en temel iki noktası haline geldi. Rusya, Suriye'de uzun süre kalacak. Bu süreçte en büyük zararı Türkiye görecek. Türkiye'nin askeri anlamda Rusya'yı karşısına alması çok zor. Diyalog ve müzakere ile geçiş sürecinin gerçekçi bir şekilde ele alınması gerekiyor.