Portre: Mitt Romney

Massachusetts eyaletinde bir dönem valilik yapan Romney başkanlık yarışına zenginlik, iş tecrübesi, ulusal bir profil ve 2008'deki başarısız başkan adaylığı girişiminden kalan geniş bir destekçi ve bağışçı ağı getirdi.

Köşeli çenesi, ışıldayan gözleri ve şakaklarında kırlaşan saçları ile bazıları Romney'i film setinden fırlayıp çıkmış bir başkan adayı olarak görüyor.

Üstelik 40 yılı aşkın süredir aynı kadınla, Ann Romney ile evli bir başkan adayı.

Romney partisinin 2008'deki başkan adaylığı yarışında Arizona Senatörü John McCain'e yenildi fakat tekrar kampanyaya başlaması uzun sürmedi.

Barack Obama Beyaz Saray'a girer girmez, Romney 2012 yarışı için destek toplama çalışmasını başlattı.

İş dünyasındaki tecrübesi sayesinde Amerika'nın duraksayan ekonomisini Başkan Obama'dan daha iyi idare edeceğine seçmenleri ikna etmeyi umuyor.

Mormon inancı

Cumhuriyetçi Parti'nin adaylığını kazanmak için Romney önce partili seçmenleri muhafazakâr ilkelere bağlılığı konusunda ikna etmeye yöneldi.

Bunun için de büyük oranda Demokrat Parti tabanına sahip bir eyalet olan Massachusetts'te vali olarak görev yaptığı dönemdeki göreceli liberal uygulamalarını görmezden gelmelerini sağlaması gerekti.

Aşması gereken bir diğer engel ise adaylık sürecinde etkili olan dindar muhafazakârların çoğunun, Romney'in benimsediği Mormon inancına beslediği kuşkuydu.

Willard Mitt Romney 1947'de Michigan'da doğdu. Babası George Romney bu eyaletin Cumhuriyetçi Parti'den valisi olarak görev yapmış ve 1968'deki başkanlık seçimlerinde bu partinin adayı olmak için yarışlara katılmıştı.

Mitt Romney iki yıl Fransa'da Mormon misyoner olarak görev yaptıktan sonra Brigham Young Üniversitesi'nde hukuk ve Harvard Üniversitesi'nde işletme okudu.

Romney daha sonra Mormon kilisesinde üst düzey bir görevde bulundu, aynı dönemde Bain and Company adlı yönetim danışmanlığı şirketinde çalışmaya başlayarak kısa sürede başkanlığa kadar yükseldi. Aynı şirkete bağlı bir risk sermayesi şirketi de kurdu.

1994'te Demokrat Parti Senatörü Ted Kennedy'nin karşısına Cumhuriyetçi Parti adayı olarak çıktı.

Bu seçimleri kaybetti fakat Massachusetts eyaletinde ve ülke çapında Cumhuriyetçiler arasında iyice tanınmış oldu.

Sağlık programı başına dert açtı

1999'da, 2002 Salt Lake City Kış Olimpiyatları hazırlık ve yürütme komitesi başkanı olarak göreve başladı.

Hazırlıklar daha önce skandallarla gölgelenmiş ve bu yüzden de Romney'nin Mormon kilisesindeki bağlantıları, işletmecilik sezgisi ve dürüstlüğü organizatörlere cazip gelmişti.

2002 Olimpiyatları büyük ölçüde başarılı bulundu. Daha sonra Romney liberal bir eyalet olan Massachusetts'te valiliğe adaylığını koydu.

Muhafazakâr sosyal politikaları devreye sokacağı korkularını yatıştırıp, pragmatik merkezci bir aday olduğuna seçmeni ikna ederek yarışı kazandı.

Vali olarak Massachusetts eyaletinde oturan vatandaşların sağlık sigortası edinmesini öngören kapsamlı bir sağlık ve bakım yasası getirerek bu sigortaya gücü yetmeyen ya da işveren katkısı almayanlara devlet desteği sağladı.

Ancak bu uygulama daha sonra Beyaz Saray yarışında Romney'nin karşısına sıkça çıkan ve onu zora sokan konulardan biri oldu.

Muhalifleri Obama'nın 2010'da uygulamaya koyduğu, Cumhuriyetçilerin şiddetle karşı çıktığı sağlık planının, Romney'in 2006'da imzaladığı yasaya benzediğini söyleyerek onu Obama'ya yol göstermekle suçladı.

Romney daha bu yılki başkanlık yarışında adaylığını resmen açıklamadan önce, bir yandan Obama'nın sağlık programına saldırırken bir yandan da Massachusetts'teki uygulamasını savunanan konuşmalar yapıyordu.

Romney ayrıca sosyal muhafazakâr ilkelere bağlılığı konusunda da sorgulandı.

Onun valiliği döneminde Massachusetts, mahkeme kararıyla eşcinsel evliliğe izin veren ilk eyalet olmuştu.

Romney bu kararı kısmen eleştirdi ve evliliğe ilişkin yasaların halkın oyuyla değişmesi gerektiğini savundu.

Ayrıca eşcinsel evliliğin yasaklanması için eyalet anayasasını değiştirmeye çalıştı.

Ne kadar muhafazakâr?

Romney başkanlık yarışına katılabilmek için 2006'daki valilik seçimlerine girmedi.

2008 başkanlık yarışında Romney, Massachusetts'teki başarılarından dolayı Demokrat ve bağımsız seçmenlerin de oylarını kazanabilecek muhafazakâr bir aday olarak öne çıkmak istedi.

Fakat Romney, muhafazakâr Cumhuriyetçi seçmenlere hoş görünmek için kürtaj ve eşcinsel hakları konusundaki tutumunu değiştirdiğine dair kuşkulardan hiç kurtulamadı.

Cumhuriyetçi Parti'den başkan adayı olarak seçilebilmek için kendi cebinden harcadığı 35 milyon dolarlık bir kampanyanın ardından Şubat 2008'de adaylık yarışından çekildi.

Bu yılki adaylık yarışında ise Romney, Cumhuriyetçi rakipleriyle yarışmaktan çok Başkan'a yüklenme stratejisini benimsedi.

2008 adaylık yarışından kalan deneyimi de özellikle televizyon tartışmalarında oldukça faydalı oldu.

Cumhuriyetçi adaylar arasındaki yarışta anketlerde ve parasal destek bulma açısından hep önde gitse de, genel olarak aldığı destek soluk kaldı.

Romney'nin ideolojik netliğinden kuşku duyan bazı Cumhuriyetçiler ona karşı daha muhafazakâr adayların öne çıkması için uğraştı.

Romney ve destekçileri ise reklam kampanyalarına muazzam miktarlar harcadı; Nisan ayı itibarıyla bu rakam 53 milyon dolara vardı.

Ön seçimlerde başarı kaydeden Romney, kısa sürede delegeler arasında öne çıkmaya, egemen Cumhuriyetçi çevrelerin desteğini almaya başladı.

Rakipleri tek tek yarışı terk ederken Romney, Teksas ön seçimlerinin ardından adaylığını garantilemiş oldu.

28 Ağustos'ta Florida'nın Tampa bölgesinde yapılan Cumhuriyetçi Parti kurultayında Romney partinin resmi başkan adayı seçildi.

Romney 6 Kasım'daki başkanlık seçimlerinde Barack Obama'nın rakibi olarak yarışacak.

BBC TÜRKÇE