Giriş
Soru: Kocaeli Çayırova ilçesinde oturuyorum. 2005’te eşim ve kendi üzerime birer daire aldım. O tarihte ilçemiz Gebze olduğu için Gebze belediyesinde işlem yaptırıyorduk. Emlak Vergisi için beyanname vermeye gittiğimizde ben emekli, eşim de ev hanımı olduğundan vergiden muaf olduğumuz söylendi. 2009’da Çayırova ilçe olduktan sonra emlak beyannamesi vermek için gittiğimizde böyle bir şeyin olmadığını ve eşimle benim her iki daire için de vergi vereceğimiz söylendi. Biz de vergi borcumuzun bedelini yatırdık. Ne yapmalıyız? Hüsnü ÖZTÜRK Cevap: Emekli aylığından başka geliri olmayanlar, şehitlerin dul ve yetimleri, gaziler, engelliler ve hiçbir geliri olmayanların Türkiye sınırları içinde brüt alanı 200 metrekareyi aşmayan tek meskeni olanların Emlak Vergisi oranı Bakanlar Kurulu’nca sıfıra indirildiğinden Emlak Vergisi ödemiyorlar. Emekli aylığınızdan başka geliriniz yoksa tek daireniz için Emlak Vergisi ödemezsiniz. Eşiniz ev hanımı olduğundan, geliri yoksa (yıllık 22 bin liraya kadar olan faiz, repo, borsa gibi gelirler hariç), Emlak Vergisi ödemez (dairesini kiraya vermiş ve kira geliri elde ediyorsa vergi ödemek zorunda). Gebze Belediyesi vergi dairesinin yaptığı uygulama doğru, Çayırova Belediyesi vergi dairesinin yaptığı uygulama ise yanlış. Konu Emlak Vergisi Kanunu’nun 8’inci maddesi, 30 Aralık 2003 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2003/6576 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 38 seri no’lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile yönlendirilmektedir. Ayrıca Maliye Bakanlığı, başvurularda vergi iadesi yapılabileceği yönünde görüşler vermektedir. Bu kaynakları dayanak gösteren bir düzeltme dilekçesi yazarak (dilekçe örneğini www.yaklasim.com adresinden alabilirsiniz) Çayırova Belediyesi’nden düzeltme yoluyla ödediğiniz Emlak Vergileri’nin iadesini talep edin. İade etmezlerse, talebinizi şikayet yoluyla belediye başkanına taşıyın. Yine düzeltmezlerse vergi mahkemesine dava açma hakkınız doğar. Dava açarak kısa sürede davayı kazanır ve ödediğiniz Emlak Vergisi’ni geri alırsınız.
Destek priminin iadesi ve prim borcuna mahsubu mümkün değil
Soru: 2004’te memuriyetten emekli olmuş bir mühendisim. Mart 2006’dan beri çeşitli şirketlerde sigortalı olarak çalıştım. Emekli olduğum için adıma yatırılan primlerin bana faydası yok kanaatindeyim. Yeni açtığım işyerinden dolayı prim ve ceza borcum var. Bu ceza adıma 4 yıldır muhtelif şirketlerce ödenen SSK primlerinden mahsup edilebilir mi? Veya bu primleri geri alma şansım var mı? Fehmi TONGÜL Cevap: Emekli aylığınızı kestirmeden sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalıştığınız anlaşılıyor. Sorunuzda da belirttiğiniz gibi, iş kazası ve meslek hastalığı hariç, destek priminin emekliye hiçbir faydası yok. Destek priminin içeriğini bilmeyen, haklı olarak emekliyi desteklediğini sanır. Oysa destek primi, Sosyal Güvenlik Kurumu’nu destekleyen bir müessese. Maalesef, ödediğiniz destek primini geri almanız veya prim borcunuza mahsup ettirmeniz mümkün değil.
Bağ-Kur’dan SSK’ya geçmek yanlış değil
Soru: Bağ-Kur’dan, 14’üncü basamaktayken ayrılarak daha fazla maaş alacağım diye SSK’ya geçtim. 1260 gün asgari ücretten prim ödersem, yanlış mı yapmış olurum? İsmail SERTÇELİK Cevap: Sigorta başlangıç tarihinizi ve doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Ancak, Bağ-Kur’dan SSK’ya geçmek yanlış değil. Yanlış olsa herkes Bağ-Kur’dan SSK’ya geçmek için uğraşır mı? Muhtemelen daha erken emekli olacak ve Bağ-Kur’a nazaran fazla aylık alacaksınız.
Malul aylıklarının iyileştirilmesi için yasa çalışması yok
Soru: 2006’dan beri malulen emekliyim. Malul aylıklarında bir değişim yapılacak mı? Ziya Cevap: Ortada malul aylıklarının değiştirilmesi gibi bir çalışma yok. En azından bizim bildiğimiz bir çalışma yok. Ancak, emekli aylıkları arasında uçuruma yol açan düzenlemelerin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne taşınan bir dava var. Anayasa Mahkemesi’nin vereceği karara göre, emekli aylıkları arasında uyumlaştırma yapılarak aylıklar yükseltilirse, bundan malul aylığı alanlar da yararlanır.
Engelli çocuğu olan annenin primi dörtte bir oranında artırılıyor
Soru: 1 Ağustos 1988’de SSK’lı oldum. 5863 gün prim ödedim. Yüzde 90 engelli bir kızım var. Ne zaman emekli olabilirim? Emekli olursam ne kadar maaş alabilirim? Ayla ERCİYES Cevap: 20 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 45 yaş şartlarına tabisiniz. Başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu olan kadın sigortalıların 1 Ekim 2008’den sonraki prim ödemeleri dörtte bir oranında artırılmakta, artırılan gün emekli olunacak yaş haddinden de düşmektedir. 1 Ekim 2008’den sonra aralıksız prim ödemişseniz, prim ödemeniz 142 gün artmakta, emekli olacağınız yaş da 45’ten, 44 yaş 7 ay 8 güne düşmektedir. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, doğum tarihiniz üstünden 44 yıl 7 ay 8 gün geçmişse istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız, bundan sonra prim ödemeseniz de yaş olarak, 44 yıl 7 ay 8 günü dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Bundan sonra ödeyeceğiniz her 360 güne karşılık yaş haddiniz 90 gün düşer.
Malulen emekli omak için 10 yıllık süre şartı getirildi
Soru: 30 Temmuz 1980 doğumluyum. 2000 yılında yüzde 52 engelli raporu aldım. 2001’den beri SSK’lıyım. 2010 yılında yüzde 64 raporla vergi indirimi aldım. Gözlerim kötüleşiyor. Malulen emekli olabilir miyim? Murat YİĞİT/Gemlik Cevap: Malulen emekli olmak için 10 yıl sigorta, 1800 gün prim ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı raporu gerekiyor. Yüzde 60 oranında rapor alsanız bile 10 yıllık sigorta süreniz olmadığı için malulen emekli olamazsınız. 2011’de 10 yıllık sigorta sürenizi dolduracağınız tarihte yüzde 60 rapor almanız ve en az 1800 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, malulen emekli olabilirsiniz. Yeni yasa malulen emekli olmak için aranan yüzde 60 oranında rapor ve 1800 gün prim şartının yanında, üçüncü şart olarak 10 yıllık sigorta süresi (sürekli başkasının bakımına muhtaç derecede malul olanlar hariç) şartı getirdi. Dolayısıyla bu şart sizi de etkiliyor.
Emekli Sandığı’nda çeyiz yardımı 12 aylık tutarındadır
Soru: 17 yıldır Emekli Sandığı’ndan yetim maaşı alıyordum. 24 Ekim 2009’da evlendim. Çeyiz parası için başvurdum. Şubat 2010’da 12 aylık ödeme yapıldı. Eğer dava açarsam 24 aylık çeyiz parasına hak kazanır mıyım? Nasıl dava açacağım? Dilekçemi nereye vermeliyim? Belirli bir itiraz süresi var mı? ELİF K. Cevap: Emekli Sandığı’nda evlenme yardımı (çeyiz parası) 12 aylık, SSK ve Bağ-Kur’da ise 24 aylık tutarındadır. Bu durum yasadan kaynaklanıyor. Mahkemeye yoluyla kazanacağınız bir hak yok.
