Ekmek yemek doğru mu yoksa yanlış mı? (16 Ekim Dünya Ekmek Günü)

SENİM TANAY KARAKUŞ
senim.tanay@posta.com.tr

“Ekmeğini taştan çıkarmak”, “Ekmeksiz ev, köpeksiz köy olmaz”, "Ekmeğini yemek", "Ekmeğine kan doğramak", "Ekmeğine yağ sürmek", "Güvenme dayına, ekmek al yanına" ve daha niceleri... Türk kültüründe yer alan ekmekle ilgili birçok atasözü ve deyim bize ta eski zamanlardan bu yana ekmekten vazgeçemediğimizi gösteriyor. Dünya çapında ekmek tüketimiyle ilgili yapılan bir araştırmada da Türkler yılda kişi başı 176 kilo ekmek tüketimiyle zirvede.

Ancak ekmeği bu kadar çok sevmemize rağmen doğru tüketim açısından sağlıklı bir yol maalesef izleyemiyoruz. Burada da devreye doğru ekmeğin ve doğru ekmek tüketiminin ne olduğunu bilmek giriyor. Bakın Uzman Diyetisyen Dilara Koçak neler söylüyor...

Günlük beslenmemizde enerjinin yüzde 50-60’ını karbonhidrat grubundan sağlıyoruz, bu sebeple doğru karbonhidrat seçimleri ve doğru ekmek seçimi önemli. Karbonhidrat kaynağı olarak tam tane tahıl seçmeliyiz. Diyabet, kalp hastalıkları, metabolik sendroma karşı birçok faydası bulunan tam tane tahıllar, bağışıklık ve sindirim sistemini de güçlendiriyor.

DOĞRU EKMEK NEDİR? Doğru ekmek; bol lifli, protein, vitamin ve mineral yönünden zengin tam tane tahıllı ekmeklerdir. Tam tane ekmek, beyaz un üretiminde dışarıda kalan, protein, lif, vitamin ve minerallerden zengin kepek ve ruşeym bölümlerini de içererek beslenme piramidinin en temel öğesi olan tahıllardan maksimum fayda elde edilmesini sağlıyor.

Peki düzenli şekilde tam tane tahıllı ekmek tüketimi ne gibi yarar sağlıyor? Dilara Koçak o faydaları şöyle sıraladı:

- Yüksek lifli yapısıyla sindirim sistemini düzenliyor.
- Bağışıklık sistemini güçlendiriyor.
- Diyabet ve koroner kalp hastalığı riskini yüzde 30 azaltıyor.
- Kötü kolesterolü düzenliyor.
- Kasları güçlendirerek spor sonrası karbonhidrat ihtiyacını karşılıyor.
- Stres seviyesinin azalmasını sağlıyor.
- Yağ yakımını tetikliyor.
- İyi karbonhidrat olduğu için enerji vererek güne zinde başlamanızı sağlıyor.

Yapılan araştırmalara göre tam tahıllı besinler ile beslenen kişilerde hipertansiyon riski azalıyor. Gün içerisinde 3 kez tam tahıl tüketen kişilerde ise kalp hastalıkları görülme riski tüketmeyenlere göre yüzde 20-30 daha az. Bunun yanı sıra tam tahıl tüketimi, vücuttaki insülin salınımını dengeleyerek kan şekerini ayarladığı için diyabet gelişiminin önüne geçiyor. Tam tahıllı beslenmenin başta akciğer, pankreas kanseri olmak üzere pek çok kanser türüne karşı da koruyucu olduğu ortaya konulmuş.

'GÜNDE 3-4 DİLİM YETERLİ'

Ekmek tüketirken hangi noktalara dikkat etmemiz gerektiğini Uzm.Dyt. Dilara Koçak şöyle aktardı:

Ekmeği beslenme programımızda nereye koymak gerekir?

Sebze de, meyve de bir karbonhidrat ama kompleks tahıl tanesinin içerisindeki lifi, minerali de alıyor olmak lazım. Bu da günlük 3-4 dilim ekmekle sağlanabilir. Kişisel özelliklere göre 6-7 dilime kadar da çıkabilir. Ben günde 4-5 dilim ekmek tüketiyorum. Bu miktar, spor yaptığım günlere göre değişkenlik de gösterebiliyor. Ancak makarna ya da bulgur pilavı yiyeceksem o günkü ekmek tüketimimi azaltıyorum. Sabah simit, öğlen köfte pilav yediğim bir gün hiç ekmek tüketmeyebiliyorum. Beslenmede denge ve çeşitlilik önemli olduğu için tam tahıl ekmeğe de beslenmem içerisinde mutlaka yer veriyorum.

Yani ekmekten tamamıyla uzaklaşmak hiç kimse için gerekli değil...

Hayır, herkes ekmek tüketebilir. Ancak fazlasını tüketmek de gerekli değil. Eğer ekmekle karnını doyurursan diğer besin gruplarından mahrum kalırsın, yine eksiklik olur. Önemli olan şey, hep söylediğimiz gibi dengeli beslenmek.