Emeklilik bekleyene iyi haber!

BİLAL TURAN / POSTA EKONOMİ

bilal.turan@posta.com.tr

https://twitter.com/beturan

Son yılların en büyük affını içeren torba yasa, Meclis'ten geçtikten sonra önceki gün Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından onaylandı ve aynı gün Resmi Gazete'de yayınlandı. Meclis’te kabul edilen torba yasa ile 30 Nisan 2014 itibarıyla ödenmemiş prim borçları yeniden yapılandırılıyor. Yani yaş şartını doldurup da eksik primi olanlar, borcunu kredi çekip yapılandırırsa hemen emekli olabilecek.

EKSİK PRİM TAMAMLANACAK

Yasa ile yine çalışan kadınların borçlanabileceği çocuk sayısı 2'den 3'e çıkarıldı. Bu da emeklilik için eksik primi olan kadınların emekli olmasının yolunu açacak. 'Mavi kart'lı olarak adlandırılan gurbetçilere de SGK’ya davasız borçlanma hakkı getirildi. Bu sigortalılar prim ve yaşı tutuyorsa borçlanıp erken emekli olabilecek. Ticaret oda ve sicil kaydı silinen Bağ-Kur'lu esnaf da kaybettiği sigortalılık süresini kazanacak.

PRİM BORCU OLAN ESNAF YAŞADI

(Haberin devamını okumak için 2. sayfaya geçiniz.)

Torba yasada özellikle esnaf açısından çok önemli sonuçlar ortaya çıkaracak düzenlemeler söz konusu; çünkü Bağ-Kur'lu 1.5 milyon esnaf, primlerini zamanında ödeyemediği için borçlu duruma düşmüştü. Bu yüzden yaşı geldiği halde emekli olamayan Bağ-Kur'lular aynı zamanda sağlık yardımından da faydalanamıyordu. Yasayla 1 Ekim 2014'ten sonra üç ay içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) başvuran borçlu Bağ-Kur'lular taksitle veya peşin ödeme yapabilecek. Yaşı dolduğu halde eksik primi olduğu için bir türlü emekli olamayan sigortalı ise örneğin kredi çekip borcunu öderse veya taksitlendirirse erken emekli de olabilecek.

Bazı Bağ-Kur'luların ticaret oda ve sicil kaydı hatalı olduğu için sigortalılığı iptal edilmişti. Şimdi torba yasa ile bu şekilde mağdur olanlara kolaylık getiriliyor. Bu kişilere tekrar Bağ-Kur sigortalılığını kazanma hakkı tanınacak. Yani sigortalılık süresi geriye doğru işletilecek. Bu yolla yaşı ve gerekli primi tamamlayanlara da emeklilik yolu açılacak.

ÇALIŞAN TÜM KADINLARA YENİ HAK

Torba yasadan çalışan kadınlara da erken emeklilik müjdesi çıktı. Yani, daha önce sadece SSK'lı çalışan kadınlara doğum borçlanması sağlanmıştı. Şimdi bu hak Bağ-Kur'lu ve memur kadınlara da tanındı. Ayrıca çocuk borçlanma sayısı daha önce 2'ydi, yasayla bu 3'e çıktı. Bu, kadınlların daha önce 4 yıl olan erken emeklilik hakkının 6 yıla çıkması anlamına geliyor. Yasaya göre; artık çalışan kadınlar üç doğum yaparlarsa bu yılları borçlanarak 6 yıl erken emekli olabilecek. Çalışan bir kadının doğum borçlanması yapabilmesi için doğumlardan sonraki iki yıllık sürenin tamamında ya da bir kısmında çalışmamış olması gerekiyor. Ayrıca, doğum borçlanması çalışmaya başladıktan sonraki doğumlar için geçerli. Çalışmaya başlanılan tarihten önceki doğumlar için borçlanma mümkün değil.

BORÇLANMA İÇİN ÖDEME YAPILACAK

(Haberin devamını okumak için 3. sayfaya geçiniz.)

Doğum borçlanmasının ise bir maliyeti olacak. Doğum borçlanması yapmak isteyenler günlük 37.80 ile 245 TL arasında belirlediği kazancın yüzde 32'si kadar bedel ödeyecek. Günlük en az borçlanma tutarı olan 37.80 TL'yi seçen kadının bir günlük borçlanması 12.10 TL, en yüksek borçlanma tutarı olan 245 TL'yi seçen kadının bir günlük borçlanması ise 78.62 TL olacak.

Bir doğumunu asgari (en düşük) bedel üstünden borçlanarak 8712 TL ödeyen kadın sigortalı 720 gün, iki doğumunu borçlanarak 17.424 TL ödeyen kadın sigortalı 1440 gün, 26.136 lira ödeyen kadınlar da 2160 gün (6 yıl) kazanacak. Artık 'yaş' sorunu yoksa kadınlar gerekli olan prim gün sürelerini borçlanıp hemen emekli olabilecek. Bu düzenlemeden yaklaşık 500 bin kadının faydalanması bekleniyor.

İŞ BIRAKAN MEMUR KADINA FIRSAT

Düzenlemeyle, memur olarak çalışıp daha sonra işi bırakan kadınlara da fırsat tanınıyor. Örneğin; memur olarak 12 yıl çalıştıktan sonra evlenip çalışmayı bırakan kadın üç çocuk yapmışsa borçlanıp emekli olacak. Burada aranan şart, çocuklar arasında 2 yıl fark olması ve prim ödenmemiş olması.

MADENCİ 5 YIL KAZANACAK

(Haberin devamını okumak için 4. sayfaya geçiniz.)

Maden işlerinde çalışma saatleri konusunda kanunla yapılan değişiklik, 1 Ocak 2015’te yürürlüğe girecek. Yeraltı işlerinde çalışan işçilerde kıdem şartı aranmayacak. Buna göre; yer altı işlerinde bir gün dahi çalışanlar kıdem tazminatından yararlanabilecek. İşçilerin yer altındaki çalışma süresi haftada en çok 36 saat olacak, günlük çalışma süresi 6 saati geçemeyecek. Yeraltı maden işlerinde çalışan işçilerin emeklilik yaşı 55’ten 50’ye düşürülecek.

100 MİLYARLIK BORÇ YÜKÜ HAFİFLEYECEK

Yasayla 20 milyon kişinin 100 milyar liralık sigorta prim borcu yeniden yapılandırılacak. Prim borcu olanların gecikme zammı ve faizleri silinecek. Borçlular borçlarını 36 aya kadar taksitlendirebilecek. Ödemeler 2 ayda bir en fazla 18 taksit şeklinde olacak. Yapılandırmadan yararlanmak isteyen borçluların ikişer aylık dönemler halinde azami 18 eşit taksitte borçlarını ödemeleri gerekecek. Taksitlerin tutarı; 6 eşit taksit için 1.05, 9 eşit taksit için 1.07, 12 eşit taksit için 1.10, 18 eşit taksit için 1.15 katsayısı ile çarpılacak ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit hesaplanacak.

TAKSİTLERİ AKSATMAYIN

Borçlular, taksit ödeme süresince tahakkuk eden sigorta primlerini çok zor durum olmaksızın bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödememeleri ya da eksik ödemeleri halinde, yapılandırılan borçlarına ilişkin kalan taksitlerini ödeme haklarını kaybedecekler. Borç ve taksitlerin kredi kartıyla ödenmesi mümkün olacak. 2011'deki aftan yararlanan, yeni af için başvurabilecek.