Ekonomi Kıdeme dİkkat!

Kıdeme dİkkat!

Paylaş
Kıdeme dİkkat!

Çalışanların en fazla merak ettiği konuların başında kıdem tazminatı geliyor. 25 milyon çalışanı ilgilendiren kıdem tazminatıyla ilgili işte merak edilenler

Kıdem tazminatı, işçinin çeşitli sebeplerle işyerinden ayrılırken işveren tarafından iş kanunu gereğince işçiye vermiş olduğu bir tazminat şeklidir. Kıdem tazminatı aynı zamanda işçinin sigortası gibidir. Kendi isteğiyle işten ayrılan işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz. Ancak bunun bazı istisnaları mevcuttur. İşte merak edilen sorular ve cevapları...

Haberin Devamı

İstifa edene de var

Kıdem tazminatının ödenmesi için gereken koşullar nelerdir?

Kıdem tazminatına hak kazanmak için bir işçinin aynı işyerinde en az 1 yıl çalışması ve kendi isteği dışında işten ayrılması gerekiyor. Ayrıca, askere gidecek işçi, evlendikten sonra 1 yıl içinde işinden ayrılan kadın işçi, 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olan ve 15 yıl 3600 gün sigortalılık süresini dolduran işçi, emekliliği gelen işçi de işinden ayrılınca kıdem tazminatı alabiliyor. İşçi, vefat etse bile hak sahipleri veya yasal varisleri kıdem tazminatına hak kazanır.

Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?

Her 1 yıllık çalışma karşılığında 1 aylık brüt ücret tutarında tazminat alınıyor. Bir yıldan artan sürelerde oranlanarak hesaplamaya dahil ediliyor. Kıdem tazminatı hesaplamaları sırasında işçiye ödenen ücretin yanı sıra, kendisine düzenli olarak sağlanan tüm para ve para ile ölçülebilen menfaatlerin (yol parası, yemek parası, düzenli olmak koşulu, ikramiye ödemeleri gibi) brüt tutarları dikkate alınıyor.

Haberin Devamı

Devir kriter değil

Çalıştığım işyeri devredildi. Kıdem tazminatımı alabilir miyim?

Hayır. İşyerinin tamamı veya bir bölümü hukuki bir işleme dayanılarak bir başka işverene devredildiğinde, mevcut iş sözleşmeleri tüm hak ve borçları ile birlikte devralana geçer. Dolayısıyla devri gerekçe göstererek hizmet akdinizi feshedemez ve kıdem tazminatı talep edemezsiniz.

Prim ve süre dolduysa alınır

Emekli aylığı almak için yaş dışındaki sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayılarını tamamlayarak kendi isteğimle işten ayrılıyorum. Kıdem tazminatına hak kazanır mıyım?

Hak kazanırsınız. Çünkü, yaşlılık aylığı almak için yaş dışındaki sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayılarını tamamlayarak kendi isteğiyle işten ayrılanlara kıdem tazminatı ödeneceği kanunla belirlenmiş durumda.

Bir yıl iki ay önce evlendim, işten ayrılırsam kıdem tazminatı alabilir miyim?

Alamazsınız. Çünkü, İş Kanunu’nun 14’üncü maddesinde kadın işçi evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde kendi arzusu ile işini sona erdirmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanacağı ifade ediliyor.

Haberin Devamı

10 ay önce evlendim, işten ayılmak zorundayım, ayrılırsam kıdem tazminatı alabilir miyim?

Alabilirsiniz. Kadın işçi evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde kendi arzusu ile sona erdirmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanacağı yasada yer alıyor.

Malullük aylığı nedeniyle işten ayrılıyorum, kıdem tazminatına hak kazanır mıyım?

Hak kazanırsınız. Çünkü, malullük aylığı almak amacıyla işten ayrılma kıdem tazminatına hak kazanılan hallerden sayılıyor.

10 bin lira net ücret alıyorum, kıdem tazminatına esas ücretim ne kadardır?

Kıdem tazminatınız hesaplanırken, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemeyeceği belirtildiğinden, dönem kıdem tazminatı tavanı miktarı dikkate alınıyor. Bugün bu tavan her yıl için 3541.37 lira olarak uygulanıyor.

İşyeri taşınırsa...

tazminatı alınabilir mi?

Çalışmakta olduğu işyeri, bir belediye (büyükşehirlerde büyükşehir belediye) sınırını aşacak şekilde taşınırsa, işçi ile işveren arasında var olan hizmet sözleşmesinde aksi yazmıyorsa işçi yeni adrese gitmek zorunda değil. Bu durumda da hizmet sözleşmesinin esaslı unsurlarından biri değiştirildiği için işveren, işçilerine kıdem tazminatı ödemek zorunda. Başvuru 6 işgünü içinde yapılmalı.

Haberin Devamı

Ücreti artırılmayan işçi kıdem tazminatını alarak işten ayrılabilir mi?

İş sözleşmesinde bağlayıcı bir hüküm bulunmaması halinde, uygulamaya ilişkin inisiyatif işverene ait. İş sözleşmesinde herhangi bir hüküm bulunmamasına karşın, ücret artışlarındaki anlaşmazlık nedeni ile işten ayrılan işçi istifa etmiş sayılacağından, herhangi bir tazminat hakkı oluşmaz.

Hamilelik veya doğum nedeni ile işten ayrılan işçi kıdeme hak kazanır mı?

İşten kendi isteğiyle (istifa) ayrılan işçinin tazminat hakkı yok. Yasal düzenleme açısından hamilelik veya doğum nedenine dayalı işten ayrılmalar istifa olarak değerlendirildiğinden, bu nedenlerle işten ayrılan işçi tazminat haklarından vazgeçmiş sayılıyor.

İşyerinde 1.5 yıldan beri çırak olarak çalışıyorum. İşveren beni istemiyor. Kıdem tazminatı alabilir miyim?

Haberin Devamı

Alamazsınız.

Hak süresi 10 yıl

Kıdem tazminatında zamanaşımı var mı?

Kıdem tazminatında 10 yıllık zamanaşımı süresi var.

Kıdem tazminatımdan kesinti yapılır mı?

Sadece damga vergisi kesilir, başka kesinti yapılmaz.

İşçi işyerinde çalışırken işyerinden kaynaklanan bir hastalığa tutulursa iş akdini feshedip, kıdem tazminatı alabilir mi?

İşin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa işçi iş akdini haklı nedenle feshederek kıdem tazminatına hak kazanabilir.

Patron gerçek maaşı gizliyorsa alınır mı?

Birçok firma, çalışanlarının gerçek maaşını saklayıp, asgari ücretten bildiriyor. Buna asla razı olmayın. İşverenin eksik gösterdiği maaş, tazminat almanızı sağlayacak haklı fesih sebebidir.

Bilal Emin Turan / Posta Gazetesi