Giriş
Soru: Annem Emekli Sandığı çalışanı. Babam da Emekli Sandığı çalışanıydı. 1998’de vefat etti. Annem babamdan dolayı dul maaşı alıyor. SSK emeklisi olan annemin babası 2 Şubat 2008’de vefat etti. Annem çalışan olduğu için vermezler diye, yetim aylığına başvurmadık. 6.5 sene sonra başvurmaya karar verdik. Bu ay itibarıyla anneme yetim aylığı da bağlandı. Annem babasından dolayı geriye dönük yetim aylığını alabilir mi? * Mehmet Eser ALTUNKILIÇ
[[HAFTAYA]]
Cevap: Anneniz halen Emekli Sandığı çalışanı yani memur olduğundan, SSK’lı olan babasından dolayı yetim aylığı alamaz. Başvuru formunda annenizin Emekli Sandığı çalışanı veya emeklisi olduğunu belirtmemişseniz, yetim aylığı yanlışlıkla bağlanmıştır. Kurum ileride bu durumu tespit ettiğinde, aylığı iptal eder ve ödediği aylıkları da faiziyle birlikte geri ister ve alır. Durumunuzu gözden geçirip ona göre hareket etmenizde yarar var.
Destek primi emekli aylığını artırmaz
Soru: Emekli Sandığı’ndan emekli öğretim üyesiyim. Devlet üniversitesinden emekli olduktan sonra 10 yıl vakıf üniversitesinde çalıştım. Tazminatımı ödediler ve ayrıldım. Bu süre içinde işveren tarafından benim adıma sigortaya prim ödendi. Bu durumda emekli maaşıma herhangi bir artış yansıması gerekmez mi? * Salih BOLAT
Cevap: Emekli aylığınızı kestirmeden çalıştığınızdan adınıza ödenen prim, sosyal güvenlik destek primidir. Destek priminin emekliye maalesef hiçbir faydası yok. Çünkü emekli aylığını artırmaz. Toptan ödemeye (prim iadesi) konu edilmez. Destek primi çalışan emekliyi değil, sosyal güvenlik kurumunu destekleyen bir primdir.
TORBA YASA MALUL AYLIĞINI KOLAYLAŞTIRMADI
Soru: Babam 20 Ağustos 1959 doğumlu. Doğuştan engelli, yürüyemiyor. Sonrasında elleri tutmamaya başladı, kulak cihazıyla zor duyuyor. Bu en son haliyle yüzde 84 rapor almıştık 3 yıl önce ama askerlik yapmadığı için malulen emeklilik hakkı yokmuş. O yüzden raporu Bağ-Kur’a veremedim. Torba yasada veya başka şekilde babam ne zaman emekli olabilir? 2000’de 4 ay çiftçi Bağ-Kur başlangıcı var. Geçmiş borcu yok. * Habib BAŞER
Cevap: Babanız askerlik yapmadığından değil, ilk defa sigortalı olduğu tarihte hastalığı veya rahatsızlığı mevcut olduğu için malulen emekli olamıyor. Babanız emekli olmak için; SSK’ya en az 3600 gün prim ödemesi ve vergi indirim hakkı alması gerekiyor. Maalesef torba yasada babanıza aylık bağlanmasını sağlayacak düzenleme yok.
Anneniz aldığı primleri faizle iade edip torba yasadan yararlanabilir
Soru: Annem 1953 doğumlu. Mart 1969’da sigortalı oldu. 4 yıl 5 ay primi var. Nisan 1974’te evlenirken de sigortadan para almış. (4 sene 5 aylık sigortadan içeride biriken sigorta parası) Şu anda başvuru yapıp torba yasaya göre borçlanma ile emekli olabilir mi? * Erhan YILMAZ
Cevap: Anneniz evlenirken evlilik toptan ödemesi adı altında ödediği primlerin yarısını geri almıştır. Sigortalı bir işe girip, primini aldığı tarihten itibaren hesaplanacak olan yüzde 5 faiziyle birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu’na iade etmesi halinde, sigorta süresini tekrar kazanır. Ancak torba yasadan yararlanarak emekli olamaz. Fakat 1969’dan sonra aralarında iki yıl süre olan üç doğumu varsa ve doğum tarihlerinden sonraki iki yıllık sürelerde prim ödemesi yoksa 2010 gün doğum borçlanması yaparak toplam primini 3600 güne tamamlayarak emekli olabilir.
ANNENİZ PRİMİNİ 5000 GÜNE TAMAMLAYACAK
Soru: Annem 49 yaşında. 1984’te sigortalı oldu. 2639 gün primi var. Annem ne zaman emekli olabilir? * Uğur Duran KİŞİF
Cevap: Anneniz 20 yıl sigorta, 5000 gün prim ve 41 yaş şartına tabi. 2361 gün daha prim ödeyerek primini 5000 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Ayrıca primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olması da mümkün.
Torba yasa annenize yarar
Soru: Annem 10 Temmuz 1964 doğumlu. 1977’den 686 gün primi var. 1982, 1986 ve 1996 yıllarında doğmuş üç çocuğu bulunuyor. Torba yasaya göre annem doğum borçlanması yaparak emekli olabilir mi? * ELİF ÇETİN
Cevap: Sigorta başlangıç tarihine göre anneniz, eski yasanın 15 yıl sigorta süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi. Torba yasa borçlanılacak doğum sayısını ikiden üçe çıkardı. Annenizin, doğum yaptığı tarihler sonrasındaki iki yıl içinde prim ödemesi yoksa (sorunuzdan olmadığı anlaşılıyor) doğumlarını borçlanarak 2160 gün kazanır. Borçlanmadan sonra 754 gün daha prim ödeyerek primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.
