Doğum borçlanması son yedi yıl hesabına sayılır mı?

Soru: Doğum borçlanması ile kazanılan günler, son 3.5 sene hesabında dikkate alınır mı? Necati HACALOĞLU

Cevap: Doğum borçlanmasıyla kazanılan günler doğum tarihinden sonraki iki yıllık süreye mal edilir. Doğumlar, primi ödenen son yedi yıl içindeyse, borçlanmayla kazanılan günler son yedi yıl hesabında dikkate alınır. Son yedi yılda değilse borçlanmayla kazanılan günler son yedi yıl hesabında dikkate alınmaz.

[[HAFTAYA]]

Ölüm aylığında yargı yoluyla borçlanarak gün kazanılabilir

Soru: 1990 doğumluyum. Annem 30 Ocak 2009’da vefat etti. Sigorta başlangıcı 1983 olup, 750 gün prim ödemesi var. Primini borçlanarak 900 güne tamamlandığını duymuştum. Böyle birşey mümkün mü? Ne yapmamız gerekiyor? Fatma AÇIKGÖZ

Cevap: Vefat eden sigortalının eşine ve hak sahibi çocuklarına aylık bağlanmasında iki şart aranıyor: 1) 5 yıl sigorta süresi, 2) En az 900 gün prim ödeme. Anneniz, 5 yıllık süre şartını sağlamış, ancak primi eksik. Kanunda sürenin borçlanılarak tamamlanamayacağına dair hüküm var. Fakat Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bu hükmü, prim eksiği içinde borçlanılmayacağı şeklinde yorumluyor. Prim eksiğinin borçlanılarak tamamlanmasına izin vermiyor. Ancak, yargı borçlanmayla prim eksiğini tamamlayacağı yönünde kararlar veriyor. Annenizin sigortalı olduktan sonra doğumu var. (En azından siz) Doğum tarihinizden sonraki iki yıllık sürede annenizin 150 gün prim ödemesi yoksa (sorunuzdan olmadığı anlaşılıyor) anneniz adına 150 gün doğum borçlanması yaparak primini 900 güne tamamlayıp, ölüm aylığı bağlanmasını talep edin. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) aylık bağlamayı reddettiğinde İş Mahkemesi’ne dava açın. Yargı yoluyla aylık bağlatmanız mümkün. Tabii ki aylık bağlatma hakkınız varsa; sigortalı bir işte çalışmıyorsanız ve evli değilseniz.

*

52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız mümkün

Soru: 25 Kasım 1967 doğumluyum. 21 Şubat 1992’de SSK’lı oldum. 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimi yatırırsam ne zaman emekli olurum? Temel EREN

Cevap: Askerlik tarihinizi bildirmemişsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. 9 ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 9 ay geri gider ve 25 yıl sigorta, 5525 gün prim ve 52 yaş şartına tabi olursunuz. Priminiz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 25 Kasım 2019’da emekli olursunuz.

*

Fazla primin emekli aylığına etkisi, kazanç durumuna göre değişir

Soru: 1975 doğumluyum. 1 Eylül 1987’de SSK’lı oldum ama bu çıraklık sigortasıydı. 5300 gün primim var. Ne zaman emekli olurum? Prim dolunca ödemeye devam etmek iyi olur mu? ŞENDOGAN

Cevap: Çıraklık sigortası, kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden emeklilik açından başlangıç sayılmıyor. 1993 başlangıcınıza göre; 25 yıl sigorta, 5675 gün prim ve 54 yaş şartına tabisiniz. 375 gün daha prim ödeyerek priminizi 5675 güne tamamlamanız şartıyla, 2029’da 54 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz. Primi tamamladıktan sonra emekli olacağınız tarihe kadar asgari ücretten prim öderseniz, emekli aylığınızda az da olsa düşme olur. 4 bin TL ve üstünde prim öderseniz aylığınızda fazla olmasa da bir miktar artış olur. Tabii sorunuzun bu kısmına sağlıklı cevap verebilmek için çalışma hayatınız boyunca üstünden prim hesaplanan kazanç tutarlarınızı bilmek gerekiyor.

*

Fiili hizmet süresi zammı üç ay erken emekli olmanızı sağlıyor

Soru: 6 Mayıs 1961 doğumluyum. 6 Haziran 1990’da SSK’lı oldum. 6500 gün primim var. 15 Nisan 1989-14 Nisan 1990 arası 12 ay yedek subaylık hizmetim var. Hizmet birleştirme için başvurdum. Bilgi olarak gelen yazıda, 1 yıl hizmetim 3 ay da fiili hizmet zammı görünüyor. Bu durumda ne zaman emekli olabilirim? Fiili hizmet zammı emeklilik tarihini erkene çeker mi? Mehmet ÖMER

Cevap: 25 yıl sigorta, 5450 gün prim ve 51 yaş şartına tabisiniz. Belirttiğiniz gibi, yedek subaylık başlangıç tarihiniz 15 Nisan 1989 ise (okul dönemi bu tarihten önceyse) prim ödemeniz yeterli olup, aranan yaşı doldurduğunuzdan, 25 yıllık sigorta sürenizi doldurduğunuz 15 Ocak 2014 itibarıyla emekli olmayı hak etmiş durumdasınız. Ay sonuna kadar başvuru yapmanız halinde, 1 Şubat 2014’ten itibaren emekli aylığı bağlanır. Fiili hizmet süresi zammınız üç ay erken emekli olmanızı sağlıyor.