Geriye dönük borçlanma için özel yasa çıkması gerek

Soru: Şu an için SSK’da herhangi bir geriye dönük borçlanma için yapılandırma mevcut mu? UFUK

Cevap: Sosyal güvenlik mevzuatımızda, geriye dönük borçlanma yoluyla sigorta süresi kazanma usulü yok. Geriye dönük borçlanma yapabilmek için, özel bir yasa çıkarılması gerekiyor. Son yıllarda çıkarılan sosyal güvenlikle ilgili yasalara bakıldığında, bu tür bir yasa çıkarılmayacağı anlaşılıyor. Ancak, önümüzdeki yıl genel seçim olduğundan belli olmaz. Şayet borçlanma yasası çıkarsa buradan duyururuz.

Eksik primleri toptan ödeyerek emekli olma usulü yok
Soru: 1959 doğumluyum. 1981’de SSK’lı oldum. 4000 gün primim var. Askerliğimi yatırmadım. 20 ay askerlik yaptım. Askerliğimi yatırırsam ne kadar prim eksiğim kalıyor? Eksik prim günümü çalışmadan toptan yatırabilir miyim? Nasıl emekli olabilirim? Faik ŞAHİN
[[HAFTAYA]]
Cevap: Eksik prim günlerinizi çalışmadan toptan ödeyemezsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıcınızdan önce yapmışsanız, borçlanmanız halinde 25 yıl sigorta, 5000 gün prim ve 45 yaş şartlarına tabi olursunuz. Askerlik borçlanmasından sonra, 400 gün daha prim ödeyerek toplam ödemenizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yapmışsanız, 475 gün daha prim ödemeniz gerekir.

Kıdem tazminatı için 3600 gün primin yanında 15 yıl sigorta süresi lazım
Soru: Bir firmada 10 yıldan uzun çalışan, tazminatını alıp ayrılabilir mi? Cem ÜSTÜN

Cevap: Sadece 10 yıl çalışmayla kıdem tazminatı alınamaz. Kıdem tazminatı alarak ayrılmak için 15 yıl sigorta ve 3600 gün prim gerekiyor. 10 yıl çalışan 3600 gün prim ödeme şartını sağlıyor. Şayet 15 yıl da sigorta süresi varsa kıdem tazminatını alarak işinden ayrılabilir.

10 ay işsizlik ödeneği alabilirsiniz
Soru: Yabancı sermayeli bir şirkette çalışıyorum. Bu ay sonu itibarıyla iş akdimin feshedileceği bildirildi. Burada 15 yıl 4 aydır çalışmaktayım. SSK primim tavan rakam üzerinden yatırılıyor.
1) Bundan sonra SSK’lı bir işyerinde çalışsam asgari ücretin üzerinde ödeme yapılacağını zannetmiyorum. Bu benim emeklilik maaşımı olumsuz etkiler mi?
2) Emekliliğime 7 yıl 2 ay var. Günü tamamladım. Prim ödemesem olur mu?
3) Hariçten ücret ödeyerek sağlık sigortası yapılabiliyor mu?
4) Ayrıca iş akdimin feshinin ardından işe dönüş açısından nasıl dava açabilirim? Çalıştığım işyerinde bir gün dahi mesai ücreti almadım. Her bayram ve cumartesi günleri de tam gün çalıştırıldım.
5) Ne yapmalıyım?
6) Kaç ay boyunca işsizlik ücretini hangi şartlarda alabilirim? Hüseyin GÜLTEKİN

Cevap: 1) Olumsuz etkiler.
2) Bugüne kadar tavandan prim ödediğinizden yaş haddini doldurana kadar asgariden prim ödemektense, prim ödememeniz daha iyi.
3) Genel Sağlık Sigortası’na gelir durumunuza göre prim ödeyerek (veya ödemeden) sağlık yardımı alabilirsiniz.
4) İşveren haksız yere iş akdinizi feshediyorsa, işyeriniz iş güvencesi kapsamındaysa, (30’dan fazla çalışan varsa) işe iade davası açabilirsiniz. Ayrıca, ödenmeyen mesai ücretleri, varsa kullanmadığınız izinlerin ücretlerini ve ücret alacağınız için de dava açabilirsiniz.
5) İşveren ihbar, kıdem tazminatı, mesai gibi alacaklarınızı ödemezse dava açabilirsiniz.
6) İşten ayrılma tarihinden itibaren 30 gün içinde İşkur’dan talepte bulunursanız, 10 ay süresince işsizlik ödeneği alabilirsiniz.

Babanız askerliğini borçlanıp 50 gün prim ödemeli
Soru: Babam 1955 doğumlu. 1973’te SSK’lı oldu. 2950 gün prim ödemesi var. Askerlik borçlanmasını yatırsak ne zaman emekli olur? Ayrıca babamın SSK numarasından baktığımızda 4100 günü var. Primleri arasında Metin isminde biri daha mevcut. Bunlar nasıl çözülür? Arif DİNÇ

Cevap: Babanız 8 Eylül 1999 itibarıyla 23 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan, eski kanuna tabi olarak emekli olacak. Babanız eski kanuna göre; yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 55 yaş şartlarına tabi. Babanız muhtemelen 20 ay (600 gün) askerlik yapmıştır. Askerlik süresini borçlanıp, 50 gün daha prim ödeyerek 2950 gün olan ödemesini 3600 güne tamamlayacağı tarihte, 55 yaşını dolduruyorsa emekli olabilir.
Doldurmuyorsa 2010 yılı içinde 55 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir. Bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il müdürlüğüne başvurarak, babanızın dosyasına işlenen başka kişilere ait çalışma sürelerinin düzeltilmesini talep ettiğinizde, gerekli düzeltme yapılır ve babanıza ait olmayan günler babanızın dosyasından çıkartılır.

Askerliğinizi borçlanıp 1035 gün prim ödemelisiniz
Soru: 1963 doğumluyum. 1986’da SSK’lı oldum. 2010’a kadar 2220 gün prim ödedim. Şu an Rusya’da çalışıyorum. Yurtdışına tanınan hakkımı kullandım. Bana 1520 gün hak tanıdılar ve onu da ödedim. 3740 günüm oldu. Kalan süreyi askerliğimi borçlanarak tamamlayabilir miyim? Ne zaman emekli olurum? Binali KAYA

Cevap: 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi borçlanabilirsiniz. Askerlik sürenizi borçlanıp, kalan prim eksiğinizi de tamamlayıp emekli olabilirsiniz. Örneğin, 20 ay (600 gün) askerlik yapmışsanız borçlanıp, üstüne 1035 gün de prim ödediğinizde, eksiğinizi tamamlayarak, 2013 içinde emekli olabilirsiniz (50 yaşı doldurma ve prim eksiğinizi tamamlama tarihinden hangisi daha sonraysa o tarihte).

510 gün askerlik borçlanması ile Ocak 2011’de emeklisiniz
Soru: 1 Ocak 1963 doğumluyum. 15 Ekim 1986’da SSK’lı oldum. 4950 gün prim ödedim. Askerliğimi de yatırırsam ne zaman emekli olabilirim? Mehmet SARI

Cevap: Askerlik yaptığınız tarihi ve askerlik sürenizi belirtmemişsiniz. Sorunuzu sigorta başlangıç tarihinden önce 20 ay askerlik yaptığınız varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Askerlik sürenizin 510 gününü (17 ay) borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 510 gün geri giderek, 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 48 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2011’de emekli olabilirsiniz.