Kiralayanın zararı olur mu?

Kira kontratımın 5 yıllık süresi bu yıl doluyor. Kiracım “Kira kontratını yenilememize gerek yok, otomatikman her sene yenilenir” diyor. Bu aleyhime olur mu? Yeni çıkan 10 yıllık kira süresi kanununa bağlı olarak kira kontratımın 2010 yılı başlangıcına göre 10 yıllık süre hangi yıla denk gelir? F.Y.

Kira sözleşmeleri sözleşmenin bitimini müteakip, şayet kiracı tarafından süresinde bildirim yapılarak fesholunmamış ise kendiliğinden birer yıl süre ile ve aynı şartlarla uzar. Sözleşmenin süresi ne olursa olsun, sözleşmenin bitimi tarihinden itibaren birer yıl süre ile uzar. Yani okuyucumun olayında beş yıllık kira sözleşmesi beş yılın sonunda kendiliğinden beş yıl daha uzamaz, birer yıl uzar. Yine okuyucumun olayında beş yılın sonunda kiracı yeni sözleşme yapmazsa bu durum kiralayanın aleyhine olmaz.

Böyle bir durum yasaldır ve her yenileme döneminde yeni bir kira sözleşmesi imzalamak gerekmez. Hatta son değişiklik ile yeni sözleşme imzalanması kiralayan aleyhine bir durum yaratacak şekilde yoruma neden oldu. O da şu: Kanunlarımızda okuyucumun ikinci kısımda sorduğu husus yer aldı, yani on yıllık kiracı hiçbir gerekçe gösterilmeden tahliye olunur hükmü. Kiracının on uzama yılını doldurması halinde kiralayan kiracıyı tahliye edebilir. Mesela okuyucum beş yıllık bir sözleşme yaptığı için sözleşme dönemini hesaba katmadan uzama dönemini esas alarak kendisine 2025 yılı sonunda tahliyeyi talep hakkının bulunacağını söyleyebilirim.

Şimdi arada yazılı sözleşme yapmanın neden kiralayan aleyhine olacağını söyleyeyim. Uzama yıllarında kiralayan ile kiracı sözleşmelerini yazılı olarak yenilerse Yargıtay, on senelik süreyi bu yenileme tarihinden başlatıyor. Bu Yargıtay kararı. Yargıtay bir gün kararını değiştirene kadar buna uyulacak ancak benim daha önceki yazılarımda belirttiğim gibi buna itirazım var. On yıllık uzama süresi içinde yapılacak yenileme sözleşmesi aynı şartları taşımak kaydı ile yeni bir sözleşme değildir, bir uzama beyanıdır ki arada bir yerde yazılı yenileme yapılması halinde on yıl bu tarihten değil baştan hesaplanmalıdır. Uzama derken sadece “yasal uzama”ya atıf yapılarak karar verilemez. Yasada yasal uzamadan söz edilmiyor sadece “uzama süresi” tabiri kullanılıyor ki bu her türlü uzama halinin kastedildiğinin açık ifadesidir. Mevcut durumda ise Yargıtay kararına göre uzama için yapılacak yazılı sözleşme, on yıllık süreyi geri atacağı için kiralayan açısından zarar doğurucu olabilir.