Paranın iadesi gerekir

Bir yatak odası takımına talip oldum. 500 lira kaparo verdim, bakiyesi için taksit yaptık ve bono düzenledik. Ancak bonolara iki kefil istediler. Ben bir tane bulabildim, ikinci olmadan sözleşmeyi yapmayacaklarını söylediler. İkinci kefili bulamadım ama bu arada eşimle ayrılma söz konusu oldu ve ben bir hafta olmadan alımdan vazgeçtiğimi söyledim. Bana uzun süre verdiğim bonoları iade etmediler. Defalarca gidip geldim. Çok uzun uğraştan sonra bonoları aldım ama 500 liralık depozitomu iade etmediler. Bunu nasıl iade alırım? M.Ş.

“Bu parayı nasıl iade alırım”ın yanıtından önce sizin olayınızın hukuki vasfının değerlendirilmesi lazım. Tüketici hakları mevzuatı yürürlüğe girmeden önce bu işler Borçlar Kanunu mevzuatı içinde değerlendiriliyordu. Bu halde de bir mal alımı için önceden verilen güvence parası için iki ihtimal vardı. Bunlardan bahsedeyim ama biliyorum ki pek birşey anlaşılmayacak ancak sonra anlaşılır hale getireceğim.

[[HAFTAYA]]

Alım satım yapılırken, alıcının peşinen bıraktığı para iki anlama gelebilir. 1) Bağlama parası: Sözleşme yapılırken bir kimsenin vermiş olduğu bir miktar para cayma parası olarak değil sözleşmenin yapıldığına kanıt olarak verilmiş sayılır. Aksine sözleşme veya yerel adet olmadıkça bağlama parası esas alacaktan düşülür. 2) Cayma parası: Cayma parası kararlaştırılmışsa taraflardan her biri caymaya yetkili sayılır bu durumda parayı vermiş olan cayarsa verdiğini bırakır, almış olan cayarsa aldığını iki katını geri verir. Demek ki bizlerin kaparo dediğimiz şey iki yönlü bir paraydı. Şimdi bu anlaşılması zor tariften anlaşılır sonuca geleyim. Okuyucumun olayı artık Borçlar Kanunu olayı değil tüketici olayı. Tüketici mevzuatında öncelikle şu hususa bakmalıyız? Taksitle satışlarda bir hafta içinde caymak mümkündür ama acaba okuyucumun olayında satış sözleşmesi oluştu mu? Şayet oluştu ise yedi gün içinde cayma mümkün ve bu halde cezai şart falan ödenmez. Şimdi ikinci kural: Taksitli satış sözleşmesi yazılı olarak kurulmadıkça geçerli olmaz. Geçerli bir sözleşme yapmamış olan satıcı veya sağlayıcı, sonradan sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri süremez. Demek ki okuyucumun olayında tüketici hakları ile ilgili mevzuatın taksitli satış hükümleri uygulanacak. Ancak ikinci kefil bulunamadığından satıcı sözleşmeyi düzenlemeyi reddettiğine göre ortada geçerli bir taksitli satım sözleşmesi yoktur. İkinci kural böyle söylüyor. Bu halde de hukuki ilişki kurulmadığından aldığı 500 liranın iadesi gerekecektir. Bunu sulhen ödemiyorsa, satıcı aleyhine icra takibi yapacaksınız. Her ne kadar paranızın iadesi gerektiği sonucu memnuniyet verici ise de ailevi durumunuz için üzüldüğümü söylemeden geçemeyeceyim.