Giriş
Soru: 2008’den beri yetim maaşı alıyorum. 2 yıllık üniversite bitirdim. Okul bitince maaşım kesildi. 2 yıllık başka bir üniversiteye kaydoldum. Fakat maaşımın bağlanmayacağı söylendi. 4 yıllık üniversite okuyanlar 25 yaşına kadar yetim aylığı alıyor. İkinci üniversite diye yetim aylığı bağlanmazsa dava açarsam, kazanma ihtimalim nedir? Emekli Sandığı yetim maaşı alanların SSK’lı bir işte çalışması sorun olur mu? Yunus ŞEVİK Cevap: Erkek çocuklar 18 yaşını, lise ve dengi okulda öğrenim görenler 20, yüksek öğrenim görenler 25 yaşını doldurana kadar anne veya babalarından yetim aylığı alabilir. 25 yaşınızı doldurmamışsanız üniversiteye kaydolduğunuzda, okuldan alacağınız öğrenci belgesiyle bulunduğunuz yerdeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne başvurmanız halinde, yetim aylığınızın bağlanması gerekir. Çünkü, yasada birinci, ikinci üniversite ayrımı yok.
[[HAFTAYA]]
25 yaş ayrımı var. Yüksek öğrenim görüldüğü sürece, 25 yaş dolana kadar yetim aylığı alınabilir. Başvurduğunuzda kurum aylığınızı bağlayacaktır. Bağlamazsa, İş Mahkemesi’ne dava açıp, başvuru tarihinden itibaren aylığınızın bağlanmasını yargı yoluyla sağlayabilirsiniz. Ancak, 25 yaşınızı doldurmuşsanız, yüksek öğrenim görseniz de yetim aylığı alamazsınız. Emekli Sandığı’ndan alınan yetim aylığı, sigortalı çalışmayla kesilmez.
Üç-dört yıl içinde tüm emeklilerin intibakı yapılacak
Soru: 1960 doğumluyum. 5300 günden Mayıs 2011’de emekli oldum. 114.320 lira ve 5317 lira askerlik yatırdım. Emekli maaşım asgari ücret üzerinden prim yatıranlarla aynı. Bu mümkün mü? Remzi YILDIZ Cevap: Taban aylık uygulaması nedeniyle mümkün. 8 bin, 9 bin gün prim ödeyenler de sizinle aynı aylığı alıyor olabilir. Emekli aylıklarının geneli düşük. Ayrıca kendi arasında adil ve eşit değil. Son yıllarda emekli aylığı hesaplama usulünün sık sık emekli aylığı tutarını düşürecek şekilde değişmesinin de bu sonucun ortaya çıkmasında önemli rolü var. Ancak, siyasi otorite emekli aylıkları arasındaki adil ve eşit olmayan bu durumu gidermek için çalışma başlattı. Hazırlanmakta olan intibak yasasıyla ilk etapta 2000’den önce emekli olan yaklaşık iki milyon emeklinin aylığını düzelecek. Üç-dört yıl içinde de tüm emeklilerin intibakının sağlanacağı, ilgili bakan tarafından açıklandı. İntibak tamamlandığında sizi de kapsayacağına hiç şüphe yok.
Memurluktan sonra SSK’dan önceki doğumlar borçlanılamıyor
Soru: 10 Mart 1989’da SSK’lı oldum. 25 gün primim var. 1990 ile 1995 arası memur olarak çalıştım. 1995’te işten ayrıldım. 2005’ten beri SSK’lıyım. Doğum borçlanması yapabilir miyim? Y.S
Cevap: Doğum borçlanmasını SSK’lılar yapabiliyor. Borçlanma için sigorta başlangıcınızdan sonraki doğumlar borçlanılabiliyor. Doğum tarihinden sonraki iki yıl içinde sigortalı çalışılmayan süreler borçlanılabiliyor. Doğum tarihlerinizi bildirmemişseniz. Ancak 10 Mart 1989’dan sonra doğum yapmışsanız, doğum tarihinizle memuriyete başladığınız tarih arasında sigortalı çalışmadığınız süreyi borçlanabilirsiniz. Doğumunuz memur olduğunuz dönemdeyse borçlanma yapamazsınız. Doğumunuz memurluktan ayrıldığınız 1995 ile SSK’lı çalışmaya başladığınız 2005 arasındaysa borçlanma yapamazsınız. 2005’ten sonra doğum yapmışsanız ve doğum sonrasındaki iki yıl içinde sigortalı çalışmanız olmayan günler varsa, bu günleri borçlanabilirsiniz.
Eşiniz bundan sonra prim ödemese de 3 Nisan 2014’te emekli olabilir
Soru: Eşim 3 Nisan 1967 doğumlu. 1 Ekim 1983’te SSK’lı oldu. 7900 gün primi var. Ne zaman emekli olabilir? Nurcan EKER Cevap: Eşiniz 25 yıl sigorta, 5150 gün prim ve 47 yaş şartlarına tabi. Primi yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemese de 47 yaşında emekli olabilir.
SSK ve Bağ-Kur’da aynı tarihte emekli olabiliyorsunuz
Soru: 6 Şubat 1971 doğumluyum. 17 Eylül 1989’da Bağ-Kur’lu oldum. Bağ-Kur’a devam ediyorum. Ne zaman emekli olabilirim? SSK’ya geçsem faydası olur mu? M.Hayri KINIK
Cevap: Bağ-Kur’da 25 yıl prim ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 17 Eylül 2014’e kadar priminizi 25 yıla tamamlamanız şartıyla, 51 yaşında emekli olabilirsiniz. Sigortalı çalışarak en az 1260 gün prim ödemeniz halinde, 25 yıl sigorta, 5450 gün prim ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. 1260 günden sonra prim ödemeseniz de 51 yaşında emekli olabilirsiniz. SSK ve Bağ-Kur’da aynı tarihte emekli olabiliyorsunuz. SSK’ya yaklaşık 45 gün az prim ödeniyor. Erken emeklilik yönünden SSK’nın sağladığı avantaj yok.
Vergi indirim hakkı alırsanız 20 yıl erken emekli olursunuz
Soru: 27 Eylül 1978 doğumluyum. 1 Nisan 1997’de SSK’lı oldum. 3540 gün primim var. Özel bir kuruluşta çalışmaktayım. Yüzde 50 engelli raporum var. Ne zaman emekli olabilirim? Ömer ATMACA Cevap: Vergi indirim hakkı alırsanız, 6 Ağustos 2003 itibarıyla 6 yıldan fazla, 9 yıldan az süredir SSK’lı olan üçüncü derece engellilere tanınan haktan yararlanarak, emekli olmak için 17 yıl sigorta ve 3960 gün prim şartlarına tabi olursunuz. 380 gün daha prim ödeyerek, priminizi 3920 güne tamamlamanız şartıyla, 17 yıllık sigortanızı doldurduğunuzda yaş aranmadan emekli olabilirsiniz. Vergi indirim hakkı almazsanız, 25 yıl sigorta, 5825 gün prim ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. 2285 gün daha prim ödeyerek, priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşında emekli olabilirsiniz.
50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz
Soru: 1 Ocak 1967 doğumluyum. 10 Ocak 1988 ile 9 Temmuz 1989 arası SSK’lı olarak çalıştım. 9 Eylül 1989’da Bağ-Kur’a geçtim. Ne zaman emekli olabilirim? Ali GÜLTEN Cevap: 25 yıl hizmet ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 15 Mart 2012’ye kadar çalışarak, hizmet sürenizi 25 yıla tamamlamanız şartıyla, 50 yaşında emekli olabilirsiniz.
