Giriş
Soru: Vergi borçlarına çıkan af kanunu hangi vergilerle ilgili. Tüm dönemlere ait her vergi aftan yararlanıyor mu? Salih AKÜZÜM Cevap: Öncelikle, toplumda ‘af kanunu’ olarak nitelenen, ödeme kolaylığı kanununun henüz çıkmadığını belirtelim. Arife günü Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, hazırlanmakta olan yasanın içeriği hakkında bilgiler vergi. Yasanın Aralık ayı içinde çıkması bekleniyor. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın yaptığı açıklamalara göre; ödeme kolaylığı yasası, vergi daireleri, gümrük ve belediyelerce tahsil edilmekte olan tüm vergi cezalarını kapsayacak.
[[HAFTAYA]]
Yasadan 31 Temmuz 2010 tarihinden önceki dönemlere ilişkin vergiler yararlanacak. Beyana dayanan vergilerde 31 Temmuz 2010 tarihine kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergiler (Örneğin; 2009 yılı öncesi dönemlere ait gelir ve kurumlar vergisi, Haziran 2010’a ve öncesine ait KDV ve stopaj gelir vergisi vb.) 2010 yılına ilişkin olup 31 Temmuz 2010 tarihinden önce tahakkuk eden Emlak Vergisi, Çevre Temizlik Vergisi (Çöp vergisi), Motorlu Taşıtlar Vergisi ödeme kolaylığından yararlanacak. Belirttiğimiz dönemlerden sonraki dönemlere ait vergiler ödeme kolaylığından yararlanamayacak.
Ücretin geç ödenmesi gün kazanabilir çalışana kıdem tazminatı alarak işten ayrılma hakkı verir
Soru: 4 yıldır bir firmada çalışıyorum. Maaşlarımı uzunca bir süredir zamanında alamıyorum. Ve bu durumdan dolayı kıdem tazminatımı da alarak ayrılmak istiyorum. Sigortalı sürem 15 yılı geçti 5500 küsur gün ödenmiş günüm mevcut. Kıdem tazminatımı bu firmadan alabilme durumum var mı? İnternette yaptığım araştırmalarda zamanında yatmayan maaşlar için faiz isteme hakkım varmış. Bu faiz oranı nasıl belirlenir? Firmadan bu hakkımda kullanmak için ne yapmalıyım? Noterden ihtar gibi bir yöntem olabilir mi? D.A. Cevap: Ücretlerin ortada mücbir bir neden yokken 20 günden fazla süre geç ödenmesi, çalışana iş akdini haklı nedenle fesih hakkı verir. Ücretlerinizin ödenmemesi veya geç ödenmesi nedeniyle iş akdinizi fesh ederek işten ayrılmanız halinde, işveren kıdem tazminatınızı, kullanmadığınız izinler varsa izin ücretinizi ve ücret alacaklarını ödemek zorundadır. İşveren kıdem tazminatını ve belirttiğimiz ücret alacaklarınızı ödemediği veya geç ödediği zaman, geciken süreler için banka mevduat hesaplarına uygulanan en yüksek faiz oranında faiz ödemek zorunda. İşveren işten ayrıldığınızda, kıdem ve ücret alacaklarınızı ödemezse, noterden bir ihtar çekerek alacağınızı belirleyeceğiniz gün içinde ödenmesini, aksi takdirde dava açacağınızı bildirin. Belirttiğiniz süre içinde ödemezse, İş Mahkemesi’ne dava açın.
Anneniz iki doğumunu da borçlanıp 1440 gün kazanabilir
Soru: Annem 28 Ekim 1973 tarihinde doğdu. 1 Ağustos 1987 tarihinde SSK’lı oldu. 24 Ağustos 1992 yılında evlendi ve işten ayrıldı. Toplam 1244 gün prim ödemesi var. 3 Ekim 1994 ve 22 Mart 2006 tarihlerinde iki doğum yaptı. Hangi yollarla emekli olabilir? Tarım Bağ-Kur’lusu olarak dışarıdan yatırırsa olur mu? SELİN Cevap: Anneniz emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabi. Anneniz sigortalı bir işte çalışırken iki doğumu için borçlanma yaparak 1440 gün sigortalılık süresi kazanabilir? Doğum borçlanmasından sonra 2684 gün daha prim ödeyerek, toplam prim ödemesini 5225 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Annenizin bu şartlarla emekli olabilmesi için, 47 ay isteğe bağlı prim ödedikten sonra isteğe bağlıdan çıkıp, kalan prim eksiği olan 1274 günü de sigortalı bir işte çalışarak ödemesi gerekiyor.
Askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok 596 gün prim ödeyerek emekli olabilirsiniz
Soru: 9 Şubat 1965 doğumluyum. SSK girişim 1 Mayıs 1981 olup, 1987 senesine kadar 1363 gün prim ödemem var. 15 Şubat 1988 tarihinde ise Bağ-Kur’lu oldum. 31 Aralık 1998 tarihine kadar 10 yıl 10 ay 16 gün prim ödedim. Bağ-Kur’u kapattırdıktan sonra çalışarak 664 gün prim ödemem var. 550 gün askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim? Hasan BASRİ YAĞAR Cevap: Çalışarak 596 gün daha prim ödeyerek, Bağ-Kur’unuzu kapattıktan sonraki prim ödemenizi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK’da emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabi olursunuz. Askerlik sürenizi borçlanmanız emekli olacağınız tarihi değiştirmediğinden borçlanmanıza gerek yok. 1 Aralık 2010 tarihinden itibaren ara vermeden prim öderseniz Ağustos 2011’de emekli olabilirsiniz.
7000 gün prim ödemeniz şartıyla 58 yaşını dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz
Soru: 5 Mayıs 1971 doğumluyum. 1997’de çalışmaya başladım. 2005’e kadar sigortam yoktu. 2005’te sigortam başladı. 500 gün prim ödemem var. Şu anda sigortam yok. Doğum borçlanmasından yararlanabilir miyim? Kaç yaşında emekli olurum? Aradaki boşlukları ödeyebilir miyim? Birgül BATURLU Cevap: Hangi tarihler arasında doğum yaptığınızı belirtmemişsiniz. Şayet doğumlarınız sigorta başlangıç tarihinden sonraysa ve doğum tarihlerinden sonraki iki yıl içinde sigortalı çalışmanız yoksa en fazla iki doğum için borçlanma yaparak toplam 1440 gün kazanabilirsiniz. Geçmişteki boş günler borçlanılarak kazanılamıyor. Emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam prim ödemenizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 5 Mayıs 2029 tarihinde emekli olabilirsiniz.
52 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2018’de emekli olabilirsiniz
Soru: 1 Ocak 1966 doğumluyum. 29 Aralık 1990’da vergiye kaydoldum. 1 Ocak 1991’de Bağ-Kur sigortalısı oldum. O günden bu yana prim ödüyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Adil TEKİN Cevap: Emekli olmak için 25 tam yıl prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Ara vermeden 1 Ocak 2016 tarihine kadar prim ödeyerek, toplam prim ödemenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2018 tarihinde emekli olabilirsiniz.
