Anneniz istediği zaman emekli olabilir

Soru: Annem 1953 doğumlu, 1975’te sigortalı oldu ve 155 gün prim ödedikten sonra işten ayrıldı. 1 Haziran 2000’de isteğe bağlı sigorta yaptırarak 31 Mart 2008’e kadar 7 yıl 10 ay prim ödedi. Haziran 2011’de sigortalı olarak çalışmaya başladı ve 1066 gün prim ödemesi yapıldı. 1977’de bir doğum yapan annem yaştan emeklilik hakkını kazanmış olmasına rağmen, prim sayısı dolmadığından çalışmaya devam ediyor. Annem yeni yasaya göre ne zaman emekli olabilir? Doğum borçlanması yapabilir mi? Ümran KAR

[[HAFTAYA]]

Cevap: Anneniz 8 Eylül 1999 itibarıyla 18 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan, eski yasa şartlarıyla emekli olacak. Eski yasaya göre; yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 50 yaş şartına tabi. 7 yıl 10 ay isteğe bağlı primi SSK’ya ödemişse, anneniz istediği zaman emekli olabilir. İsteğe bağlı primi Bağ-Kur’a ödemişse, Haziran 2011’de başlayan SSK’lı çalışmasıyla 194 gün daha prim ödeyerek Bağ-Kur’dan sonra SSK’ya ödediği primi 1260 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Annenizin doğumunu borçlanma hakkı var. İsterse doğumunu borçlanarak 720 gün kazanabilir. Ancak borçlanmaya ihtiyacı yok.

49 yaşınızı dolduruyorsanız istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz

Soru: Ağustos 1987-Aralık 1989 arası sigortalı olarak 450 gün çalıştım. 26 Ocak 1990’dan beri devlet memuruyum. 5 Eylül 1985-5 Mart 1987 arasında yapmış olduğum askerlik hizmetini de borçlanarak ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Kemal SÖYLEMEZ

Cevap: 25 yıl fiili hizmet süresi ve 49 yaş şartına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Fiili hizmet süreniz yeterli olduğundan, 49 yaşınızı dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız, 49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Her sigortalı 15 yıl ve 3600 gün primle tazminat alarak işten ayrılamaz

Soru: 2003’te SSK’lı oldum. Kıdem tazminatı alabilmek için 15 yıl 3600 güne mi tabiyim? Ahmet KAYA

Cevap: Emeklilik için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağlayanlar kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. 8 Eylül 1999’dan önce ilk defa sigortalı olanlar, yaş haddinden emekli olmak için, yaş dışında 15 yıl sigorta süresi ve 3600 gün prim şartı aranıyor. Bu şartları sağlayanlar kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabilir. Fakat ilk defa 8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanlar bu şartlarla kıdem tazminatı alarak işinden ayrılamıyor. Sizin gibi 9 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanlar, kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabilmesi için ya 7000 gün prim ödeyecek ya da 4500 gün prim ödeyip 25 yıllık sigorta süresini dolduracak. Bu nedenle, priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte veya 4500 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 2028’de sigorta sürenizi 25 yıla tamamlayacağınız tarihte kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılma hakkınız var

Babamın aylığının düşük olma nedeni yaştan emekli olması mı?

Soru: Babam 1 Mayıs 1985’te Bağ-Kur’lu oldu. 18 Temmuz 2008’de 23 yıl 2 ay 17 gün gün hizmet süresi ile yaş haddinden emekli oldu. 2008’den bu yana emekli ve aynı zamanda köy muhtarı. Aldığı emekli aylığı düşük. Aylığının düşük olmasının sebebi yaşlılık aylığı olması mı? Tam aylık alması için herhangi bir şey yapabilir mi? B.YILDIZ/ANKARA

Cevap: Emekli aylıklarının geneli düşük. Bugün 640, 650 TL emekli aylığı bağlananlar var. Babanız yaş haddinden emekli olsa da primlerinin tamamı emekli aylığı hesabında dikkate alınmıştır. Babanız emekli aylığını kestirip sigortalı çalışmaya başlar (veya muhtar olarak Bağ-Kur’a), yıllarca (10-12 yıl) prime esas kazancın üst sınırından (7371 TL) prim ödedikten sonra tekrar emekli aylığı bağlanmasını talep ettiğinde, emekli aylığı bir miktar artar. Fakat aylığı kestirip, yıllarca tavandan prim ödemenin, bu artışa değip değmeyeceği tartışılır. Yani kaybını göze aldığı emekli aylıkları ve ödediği primler karşılığı aylığındaki artış babanızı memnun etmeyecektir.