Genel zaman aşımı 10 yıl

Bir arkadaşımın bana borcu vardı, zamanında maddi imkanım da elverişliydi, bugün-yarın öderim dedi borç öyle kaldı. Şimdi ekonominin bozulma sinyalleri gelmeye başlayınca benim de işlerim sıkıntıya girdi. Bugün borcumu isteyebilir miyim? Hangi yollara başvurabilirim? S.Y.

Verilmiş bir borç varsa elbette bir gün istenecektir. Ancak olayınızda öncelikle sorulması gereken bir husus var. Borç ne zaman doğmuştu? Çünkü belli süreler geçtikten sonra alacak artık istenilemez hale gelir. Bu özel durumlar da yasada belirtilmiş sürelere tabidir ancak bir de genel süreler vardır.

[[HAFTAYA]]

Genel alacağı talep edebilme süresi on yıldır. Ancak bazı hallerde bu süre beş yıla iner yani yarı yarıya azalır. Bunlar çok özetle kira alacakları, belli zamanlarda ödenecek aidatlar, nafaka, otel lokanta borçları, emek karşılığı alacakları, esnaf ve sanatkarların hizmet karşılığı, şirket ortakları arasındaki ihtilaflar ve bunlara benzer bazı alacaklarda dava zamanaşımı beş yıldır. Sizin alacağınız bunlardan hangisine giriyor bilmiyorum ama beş yıllık zamanaşımı içine girmeyenler için süre 10 yıldır. Bu süre geçtikten sonra yapılacak hukuki girişim sonuçsuz kalır. Peki alacağı talep için ne yapacaksınız? Doğrusu bir belgeye dayanıyor ise doğrudan icra takibi düşünülür. Dayanmıyor ise yine icra takibi düşünülür ama itiraz halinde takip durur. Duran takibin yürüyebilmesi için dava açmak şarttır. Ancak olayınız bir arkadaşlığa dayandığından nezaket icabı doğrudan icra takibine başvurmadan önce belki sulhen ödenir düşüncesi ile arkadaşınıza bir ihtarname göndermekte yarar umulabilir.

İlave yapıldıysa suç vardır

Bir arkadaşıma senet verdim, kendisi senedin rakamının önüne bir rakamını ekleyip icraya vermiş. Ben de kendisini savcılığa verdim, senet Adli Tıbba gitti. Haksız çıkarsam ne olur, haklı çıkarsam ne olur? S.B.L.

Haksız çıkarsanız borç sizin borcunuzdur, takip kesinleşir, malvarlığınıza haciz gelir. Doğrusu yazı incelemesi sonucunu da yüzde 100 doğru kabul etmiyorum. Zira çok özenle yapılmış ilaveler fark edilmeyebiliyor. Burada mürekkep tahlili, işlerlik, yazının kağıtta bıraktığı basıncın izi falan inceleniyor. Şayet ilavenin sonradan yapıldığı anlaşılırsa bu halde arkadaşınız senedin durumuna göre vasıfları tam ise resmi evrakta sahtecilikten, tam değil ise hususi evrakta sahtecilikten yargılanır. Borcunuzun durumu ise yine senedin mecburi unsurlarının varlığına bağlıdır. Tavsiyem hukuki gelişmeyi bir meslektaşıma izletmenizdir. Zira gelecek rapora itiraz gerekebilir. İtiraz sırasında bazen özel olarak bir grafologdan da rapor aldığımız olur. Dolayısı ile konuyu bir hukukçunun izlemesinde yarar vardır.