Giriş
Soru: Bir daire alacağım. Ancak dairenin kuru mülkiyetini kendi adıma, intifa hakkını babamın üstüne almayı düşünüyorum. Dairede babam oturacak. Bu durumda, tapu harcını kim ödeyecek? Tapu harcı hangi değer üstünden ödenecek? Emlak vergi değeri üstünden mi yoksa alım satım bedeli üstünden mi ödenecek? Babam vefat ettiğinde intifa hakkı tekrar bana döndüğünde, tapu harcı ödemem gerekiyor mu? Ödeniyorsa hangi değer üstünden ödenecek ve harç oranı nedir? Cumhur ÖZER Cevap: Gayrimenkul alım-satımında emlak vergi değerinden az olmamak üzere gerçek alım satım bedeli üstünden binde 16.5 alan, binde 16.5 satan ayrı ayrı tapu harcı öder. 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 64’üncü maddesi, ‘...Çıplak mülkiyet ve intifa haklarına ait harçların hesabında, kayıtlı değerin üçte biri çıplak mülkiyete, üçte ikisi de intifa hakkına ayrılır’ hükmü içermektedir. Bu hükme göre dairenin intifa hakkını alacak olan babanız, satın aldığınız dairenin emlak vergi değerinden az olmamak üzere, gerçek alım-satım değerinin üçte ikisi üstünden, binde 16.5 oranında tapu harcı ödeyecek. Siz de gerçek alım-satım bedelinin kalan üçte biri üstünden binde 16.5 oranında tapu harcı ödeyeceksiniz. Daire satıcısı da satış bedeli üstünden binde 16.5 oranında ayrıca tapu harcı ödeyecek. Örneğin, alacağınız dairenin emlak vergi değerinin 150 bin lira, gerçek alım satım bedelinin 300 bin lira olduğunu varsayarsak, dairenin intifa hakkını alacak olan babanız 200 bin lira üstünden binde 16.5 oranında 3 bin 300 lira, siz gerçek-alım satım bedelinin üçte ikisi olan 100 bin lira üstünden binde 16.5 oranında 1650 lira, daire satıcısı da 300 bin lira üstünden binde 16.5 oranında 4 bin 950 lira tapu harcı ödeyecektir. Allah geçinden versin, babanızın vefatı halinde, intifa hakkının terkininde sadece maktu tutarda terkin harcı ödeyeceksiniz. 2010 yılında ödenmesi gereken terkin harcının tutarı 11.95 liradır.
3600 günle emeklilik için 56 yaşını doldurmak gerekiyor
Soru: 10 Şubat 1959 doğumlu bir kadın sigortalıyım. 15 Ağustos 1985’te Bağ-Kur’lu oldum. 3016 gün prim ödedim. 15 Haziran 2006’da SSK’lı oldum. 1270 gün prim ödedim. 3600 günden kaç yaşında emekli olabilirim? Bircan BATUR Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için, 25 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 56 yaşınızı dolduracağınız 10 Şubat 2015’te emekli olabilirsiniz.
Üç alternatif içinde SSK avantajlı
Soru: 1963 doğumluyum. 1987’de Bağ-Kur’lu oldum. 2005’e kadar prim ödedim. Hizmet sürem 18 yıl 5 ay. Ne zaman emekli olabilirim? 56 yaşını beklemek zorunluluğu var mı? Alaattin Cevap: Bağ-Kur’da 25 tam yıl (9000 gün) prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 6 yıl 7 ay daha prim ödeyerek prim ödemenizi 25 yıla tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca, bundan sonra prim ödemeseniz de 15 yıl prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte yaş haddinden emekli olabilirsiniz. Bir başka alternatif de sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün (3.5 yıl) prim ödeyip, 25 yıl sigorta süresi, 5225 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabi olarak emekli olmaktır. 1 Mayıs 2010’dan itibaren sigortalı çalışarak ara vermeden prim ödemeniz halinde, Kasım 2013’te SSK’dan emekli olabilirsiniz. Son seçenek daha avantajlı.
Giriş değil ilk defa prim ödenen gün önemli
Soru: 1963 doğumluyum. 1983’te SSK’lı oldum. Girişim gözüküyor ama prim ödenmemiş. 7853 gün primim bulunuyor. 2 yıl yaştan bekledim. 3 ayım daha var. Bu benim emekli olmamı etkiler mi? Saim ÇAY Cevap: İşe girişiniz gözüküyor, prim ödemeniz görünmüyorsa iki seçenek var. Birincisi işveren kuruma, işe girişinizi bildirmesine karşın çalışmalarınızı bildirmemiştir. İkinci seçenek ise çalışmalarınızın bildirilmesine rağmen, bildirge ve bordrolarda bir mutabakatsızlık olduğundan, sürelerinizin dosyanıza işlenmemiş olmasıdır. Prim ödenmediği sürece 1983 başlangıç sayılmaz. Emeklilik açısından başlangıç, adınıza ilk defa prim ödenen gündür. Dolayısıyla, 1983 girişinizde prim ödemesi görünmemesi emekli olma şartlarınızı değiştirebilir. Bu açıdan 1983’te görünmeyen çalışmalarınızı işverenden ve kurumdan araştırmanızda yarar var.
Bugün sigortalı olan 5400 günü ve 61 yaşını doldurduğunda emekli olabilir
Soru: 46 yaşında bir ev hanımıyım. Şu ana kadar hiçbir SSK ve Bağ-Kur günüm olmadı. Bu yaşımdan sonra Bağ-Kur’a kaydolmak istiyorum. Şimdi başvuru yaparsam, kaç yıl sonra emekli olabilirim? Toplu yatırma imkanım var mı? Süresini kısaltmak için neler yapabilirim? Özcan YILMAZ Cevap: 4/b’den (Bağ-Kur) emekli olabilmek için, en az 15 tam yıl prim ödemek ve 61 yaşını doldurmuş olmak gerekiyor. Bugün isteğe bağlı olarak prim ödemeye başlamanız halinde, prim ödemenizi 5400 güne (15 yıl) tamamlayacağınız tarihte, 61 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz (2025’te). Doldurmuyorsanız 61 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Sosyal güvenlik sistemimizde geçmişte prim ödenmeyen günler, toplu para ödeyerek kazanılamıyor. Malul ve engelli hali hariç, maalesef bu süreyi kısaltmak mümkün değil.
Eşiniz için en az yüzde 40 iş gücü kaybı raporu gerekiyor
Soru: Eşim 1966 doğumlu. 1985’te SSK’lı oldu. 3900 gün prim ödedi. Şu anda rahatsız ve çalışamıyor. Bir ayağının 2 parmağı yok ve kalp hastası. Normalde ne zaman emekli olabilir? Veya bu durumda malulen emekli olabilir mi? Mine ÖZTÜRK Cevap: Eşiniz, 1400 gün daha prim ödeyerek prim ödemesini 5300 güne tamamlaması şartıyla, 2015’te 49 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir. Şayet Sosyal Güvenlik Kurumu’nun göndereceği hastanenin sağlık kurulunun vereceği rapora istinaden Kurum Sağlık Kurulu’nca en az yüzde 60 işgücü kaybına uğradığına karar verilirse, 10 yıl sigorta ve 1800 günden fazla prim ödemesi olduğundan malulen emekli olabilir. Malulen emekli olmazsa, en az yüzde 40 rapor alması halinde, 6 Haziran 2003 itibarıyla 12 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan, vergi indirim hakkı alarak 15 yıl sigorta ve 3600 gün prim ödeme şartlarıyla emekli olması da mümkün.
