Giriş
Türkiye İstatistik Kurumu yaptığı anketlerde, anketörlere yanıt vermeyenlere para cezası kesiyormuş. Böyle bir mecburiyet olur mu? T.D.
Evet mantıken olmaz. Hiç kimse bana zorla kendin veya ailen hakkında bilgi ver diyememeli. Mantık bunu gerektiriyor. Bu bilgilerin sınıfı, cinsi önemli değil. “İlle de bana şahsi bilgi ver” demek insana çok farklı şeyler düşündürür. Ancak 5429 Sayılı Türkiye İstatistik Kanunu’na baktığımda şunu görüyorum. Kanunun 53 ve 54’üncü maddeleri ceza hükümlerini içeriyor. 53’üncü madde yasaklanan hükümlere aykırı davranan kamu çalışanlarını ilgilendiriyor. 54’üncü maddesinde başta seçimlerle ilgili fıkra var ancak ikinci fıkra uzun ve şöyle: “Başkanlık veya kurum ve kuruluşlar tarafından program kapsamında istenilen bilgileri geçerli bir mazereti olmaksızın belirlenen şekil ve sürede vermeyen veya eksik veya hatalı verenler bir kereye mahsus olmak üzere uyarılarak yedi gün içerisinde bilgileri vermeleri veya eksik ve hataları gidermeleri istenir. Bu uyarıya rağmen bilgileri hiç vermeyen veya talep edildiği halde eksiklikleri gidermeyen ve hataları düzeltmeyen gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerinin organ ve temsilcileri hakkında fiilin: a- Hane halkı veya bireylerle yapılan araştırmalarda işlenmesi durumunda 500 TL ve b- Hane halkı veya bireyler dışında kalan diğer istatistiki birimlerle yapılan araştırmalarda işlenmesi durumunda 500 TL c- Sayımlarda işlenmesi durumunda 2000 TL idari para cezası uygulanır.” Buradaki bilgi kavramının sınırlandırılması gerekirdi. ancak kavram çok geniş tutulmuş, bir de kurum ve kuruluşlar ibaresi o kadar geniş bir kesimi kapsamış ki anlatılır gibi değil. Dolayısı ile buradan akıllara seza bir sonuç çıkıyor ki vatandaş karşısındakinin kim olduğunu ne yapmak istediğini araştırmadan bilgi vermeye mahkum bırakılmış.
Haklarınız duruyor
Yedi yıl bir kahvehanede çalıştım. Beni sigortalı göstermedi. Bir hak talep edebilir miyim? T.F.
Bir işyerinde çalışıyorken sigortalı olmak bir hak, sigortalı yapmak bir mecburiyet. Dolayısı ile sigortasız çalıştırılıyor olmak sigorta yönünden hüküm ifade eder ve kurum tarafından tespit edildiğinde hem primleri tahakkuk ettirilir hem de ceza tatbik edilir. Ancak bu sizin haklarınızı ortadan kaldırmaz. Örneğin ücret alacağınız varsa bu hakkınızdır. İşinize kıdem tazminatını gerektirir biçimde son verilmişse kıdem tazminatını veya ihbar tazminatını talep hakkı varsa ihbar tazminatını talep haklarınız vardır.
