Kıdem tazminatını devlet değil işveren öder

Soru: 15 yıl ve 3600 günü 2008’de tamamladım. Çalıştığım işyerine gireli 4 ay oldu. Kıdem tazminatının yarısını devletten almayı hak ediyor muyum? Bu işyeri tazminatı öderse parayı devletten mi alacak? Saniye SEYHAN Cevap: Kıdem tazminatını devlet ödemez, işveren öder. Son çalıştığınız işyerinde kıdem tazminatını hak edecek kadar çalışmanız olmadığından maalesef kıdem tazminatı alamazsınız. Sanırım duyumunuz kıdem tazminatı fonu kurulmasına ilişkin yasa taslağıyla ilgili. Kıdem tazminatı kurulmasına ilişkin yasa taslağının yasalaştığı tarihten itibaren, işveren çalışan adına açılacak ‘bireysel kıdem hesabına’ her ay kıdem tazminatı olarak ‘kıdem primi’ adı altına para yatıracak. Fonda bu paralar nemalandırılacak ve işçi emekli olacağı zaman kıdem tazminatını işveren yerine fondan alacak. Emeklilik dışında 15 yıl sigorta süresi ve 3600 gün prim ödemesi olan fonda biriken kıdem tazminatının yarısını çekebilecek. Aynı şekilde ev alan kıdem tazminatının yarısını çekebilecek.

[[HAFTAYA]]

Prime esas kazancın üst sınırından prim ödemeniz halinde aylığınızda düşme olmaz

Soru: 5 Ocak 1971 doğumluyum. Askerliği Kasım 1996-Mayıs 1998 arasında er olarak yaptım. Bu sürede Bağ-Kur’luluğum sona ermeden prim ödemesine devam edildi. 1 Ocak 1987’den itibaren meslek lisesinde okuduğum yılda işyeri stajından dolayı SSK numaram var. Okul bittikten sonra 10 Haziran 1988-30 Eylül 1988, 21 Şubat 1989-30 Haziran 1989, 1 Mayıs 1990-26 Ekim 1990, 1 Kasım 1990-14 Ağustos 1991, 1 Haziran 1996-15 Kasım 1996 arasında SSK prim ödemem bulunuyor. 15 Mayıs 1996-1 Haziran 1996 arasında Bağ-Kur’luydum. 31 Aralık 1996’dan beri de aralıksız Bağ-Kur kaydım bulunuyor. 15 Ağustos 1991-25 Nisan 1996 arasında Emekli Sandığı’nda hizmetim mevcut. SSK’dan mı, Bağ-Kur’dan mı emeklilik daha uygun olur? Bir de bu her yıl fazla ödenen primlerde maaşların aşağı düşmesini önleme yolu ya da mahkemeyle iptal edilmesi mümkün değil midir? Salih ALKAYA Cevap: SSK’dan emekli olmanız avantajlı. SSK’da 25 yıl sigorta, 5450 gün prim ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Ancak bu şartlarla emekli olmak için sigortalı çalışarak en az 1260 gün prim ödemiş olmanız gerekiyor. Bağ-Kur’lulara 1 Mart 2011’den itibaren sigortalı çalışarak prim ödeme imkânı sağlandığından, Bağ-Kur’lu olmanızı gerektiren faaliyetinize son vermeden sigortalı çalışarak 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK şartlarıyla emekli olma hakkı elde eder ve 5 Ocak 2022’de emekli olabilirsiniz. Bağ-Kur’da 25 yıl prim ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 9000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 5 Ocak 2025’te emekli olabilirsiniz. Prime esas kazancın üst sınırından (6113,25 lira) veya üst sınıra yakın bir tutar üstünden (4-5 bin TL üstünden) prim ödemeniz halinde, emekli aylığında düşme olmaz.

150 gün askerlik borçlanması emeklilik yaşınızı 49’a düşürür

Soru: 15 Nisan 1997’de SSK’lı oldum. 5487 gün primim var. Askerliğimi Mayıs 1995’te tamamladım. Askerden önce sigortam yok. 18 ay askerlik dönemim için borçlanırsam emekliliğimi ne kadar öne alırım ve hangi tarihte emekli olurum? Fedayi EYİBİL Cevap: Askerlik sürenizin tamamını borçlanmanıza gerek yok. Başlangıçtan önce yaptığınızdan askerlik sürenizin 5 ayını (150 gün) borçlanmanız halinde, sigorta başlangıcınız 150 gün geri gider ve 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Prim ödemeniz yeterli. 49 yaşınızı dolduracağız tarihte emekli olabilirsiniz.

350 gün askerlik borçlanması için 3511 lira ödemeniz gerek

Soru: 15 Ekim 1964 doğumluyum. 6 Mayıs 1986’da SSK’lı oldum. Sigortalılığım askerden sonradır. 15 Ekim 2012’de emekli olabilmem için askerliğimin kaç gününü yatırmalıyım? Ali DEMİRKESEN Cevap: Başlangıçtan önce yaptığınızdan, askerlik sürenizin 350 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 350 gün geri gider ve 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. 5225 gün prim ödemeniz varsa 15 Ekim 2012’de emekli olabilirsiniz. 350 gün askerlik borçlanması için 3511 lira 20 kuruş ödemeniz gerekiyor.

49 yaşı doldurmanız gerekiyor

Soru: 1 Ocak 1966 doğumluyum. 1 Haziran 1983’te SSK’lı oldum. 330 gün prim ödedim. 16 Aralık 1988’den beri 657’ye tabi olarak çalışıyorum. Askerliğimi 2 Haziran 1986 ve 17 Kasım 1987 arası yaptım. Ancak borçlanmadım. Maaşlı olarak ne zaman emekli olabilirim? Mehmet Murşit TEMEL Cevap: Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, 25 yıl fiili hizmet süresi ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Fiili hizmet süreniz yeterli olduğundan, 1 Ocak 2015’te maaşlı olarak emekli olabilirsiniz.

3600 günle 59 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

Soru: 5 Ekim 1958 doğumluyum. 26 Mart 1975’te SSK’lı oldum. 2570 gün prim ödedim. 20 ay askerlik yaptım. Ne zaman emekli olurum? Kemal AKSAKAL Cevap: Sigorta başlangıç tarihinizde 18 yaşınızı doldurmuş olsaydınız askerliğinizi borçlanıp, sigortalı çalışarak ara vermeden 430 gün prim ödeyerek priminizi 3600 güne tamamlamanız yeterli olacaktı. Yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 59 yaş şartlarına tabi olursunuz. 5 Ekim 2017’de emekli olabilirsiniz.