Giriş
Düriye, Ege ve Akdeniz'in birleştiği yerde kent Knidos’ta yaşar. Bir gün Posta Gazetesi’nde ‘Enflasyon arttı’ diye okur ve “Bey ne yapacağız?” diye kara kara düşünmeye başlar. O gece rüyasında paralarla uğraşırken, birden beyaz atlı çıkar karşısına ve “Dur Düriye! Düşündüğün gibi değil!” diyerek başlar anlatmaya. Düriye, bırak enflasyonu ekonomistler konuşsun. Sen cebine bak! Geçen sene bu zamanlarda ne kadar harcadın? Şimdi ne kadar harcıyorsun, biliyor musun? Bütçe yaptın mı hiç? Gel, harcamalarını birlikte karşılaştıralım.
[[HAFTAYA]]
Ev harcamalarındaki artış
1. Yüzde 10’dan FAZLA: Dikkat!
Düriye’nin ev enflasyonu Türkiye’nin enflasyonundan fazla. Geçen sene Temmuz’da 2.000 TL harcarken, bu sene 2.400 lira harcadı Düriye. Yani harcamaları yüzde 20 arttı. Eve giren gelir en az bu kadar artmamışsa Düriye fakirleşti demek bu. Aman dikkat! Harcama kalemlerinize bakın. Enflasyona karşı en etkili yol, harcamaları kısmak veya geliri artırmak. Her ay bütçenizi yapın ve kontrol edin. Eğer evde tek kişi çalışıyorsa unutmayın tek maaşla ev geçindirmek zor.
2. Yüzde 10: Yurdum insanı ile aynı seviyedesin
Sizin evin enflasyonu Türkiye ile aynı. Gelen para gidiyor. Maaşı alınca başlıyor ödemeler. Kira, fatura, aidat, kredi kartı, ulaşım, kredi ödemesi derken para nereye gitti, belli değil. Harcamalar ülke enflasyonu kadar artmışsa durum kontrol edilmeli. Masraf kalemleri tek tek yazılmalı ve bazı harcamalar azaltılmalı. Boğazdan kesemeyiz ama 5 renk pantolon giymesek de olur.
3. Yüzde 10’dan az: Bir adım öndesiniz
Eğer sizin evdeki yaşam enflasyonunuz Türkiye’ninkinden az ise daha iyi durumdasınız. Keşke Düriye de bunu başarsaydı da güğümlerini istediği gibi kalaylayıp, rahat rahat oynasaydı. Ama her şartta gelirinizi artırmaya bakın.
GÜNÜN SORUSU
Notum iyi ama kredi vermediler
SORU: 2012’de kredi kartı aldım. 1.500 lira limitli. Ödeme yapamadım ve 2014 yılbaşında maaşıma icra geldi. Haziran’da bankaya gittim kredi çekmek için. ‘Kredi notun iyi’ dediler. Ama banka kredi vermedi. Şu anda bankalara borcum yok ama kredi vermiyorlar. Ne yapmam gerek? Murat
CEVAP: Bankalar kredi verirken sadece kredi siciline bakmaz. Bu sadece bir etken. ‘Maaşıma haciz geldi, nasılsa borcum ödendi’ diye düşünme. Bu konularda battı balık yan gitmiyor. Takipteki borcunu tamamen kapamış olsan bile bankalar kredi verirken;
Ödeme performansına, geçmişte ödeme alışkanlığına ve bugünkü ödeme gücüne bakıyor.
Bunu da Kredi Kayıt Bürosu’ndan öğrenirler. Yakın bir geçmişte gecikmen veya takibin varsa bu geri ödeme konusunda bankada soru işareti yaratabilir.
Bu durumdan kurtulmak için düşük limitli yeni bir kredi kartı alıp, düzenli ödedikten sonra yeniden kredi kullanabilir hale gelebilirsin.
kkb.com.tr’den siciline bak.
NASIL KAZANIRIM?
SORU: 20.000 lira birikmiş param var. Her ay 2.000 lira artırabilirim. Hangi yatırımı tercih etmeliyim? Risk almaktan korkuyorum. Paramı kaybetmeden, nasıl değerlendirebilirim? ? Arzu
CEVAP: Risk almadan zengin olunmaz. Ancak zenginlik kavramı da senin için kimseye muhtaç olmadan yaşamak ve hatta birikim yapmak ise bu durumda yapman gerekenler şunlar:
Öncelikle bankandan bilgi al. Riski olmayan yatırım fonlarını öğren. Mevduat faizlerini internetten karşılaştır. Devlet tahvili veya hazine bonosu da alabilirsin. Getirilerini hesaplat. Sonra karar ver.
Bilmediğin yatırım araçlarına ASLA para koyma. Arkadaşlarından tüyo alma. Yatırım sana özel bir konu.
Paranı bölebilirsin. Bir kısmını (başlarda düşük tutarak) orta derecede riskli araçlarda kullan. Öğrendikçe çeşitlendirebilirsin. En doğru bilgiyi bankandan alırsın. Müşteri temsilcisinin karşısına otur, bacak bacak üstüne at ve bilmediğin, merak ettiğin her şeyi sor.
Takıldığın zaman bana yaz. Sana yardımcı olmaya hazırım.
