Giriş
Aylardır katıldığım her televizyon programında, bulunduğum her ortamda aynı şeyi söylüyordum: Boşanma sayısında patlama yaşayacağız... Bunu biliyordum çünkü, 2009 ekonomik krizin etkilerinin en fazla hissedildiği yıldı. Nitekim 2001 krizinde ve bir sonraki yıl olan 2002’de boşanma sayısı patlamıştı. 2000’de Türkiye’de boşanan çift sayısı 34 bin 862’ydi. 2001’de bu sayı 50 bin 402’ye, 2002’de de müthiş bir patlamayla 90 bin 454’e çıktı. Bir daha da 90 binin altına hiç düşmedi. Son olarak 2008’de boşanan çift sayısı 99 bin 663 ile 100 bin sınırına dayanmıştı. Ben diyordum ki; “2009’daki boşanma sayısı 100 bini bir hayli geçer. Çünkü ekonomik kriz evliliklerin en büyük düşmanıdır...” Nitekim öyle oldu. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) dün açıkladığı verilere göre, 2009’da tam 114 bin 162 çift boşandı. İnanılmaz bir sayı bu.
***
TÜİK, boşanma istatistiklerini yayımlarken boşananların kaç yıllık evli olduklarını da belirtiyor. Ortaya da vahim bir tablo çıkıyor. 2009’da boşanan 114 bin 162 çiftten 4 bin 20’si 1 yıllık bile evli değil. 1-5 yıllık evli olanların sayısı ise 41 bin 783. Bir başka deyişle boşanan çiftlerin yüzde 40’ının evlilikleri henüz 5 yılını bile doldurmamış. Tahammülsüzlüğün derecesini fark edebiliyor musunuz? İlk 5 yıl atlatıldıktan sonra boşanma oranında belirgin bir düşüş var. 6-10 yıllık evliyken boşananların oranı yüzde 20.9’a düşüyor. Hele hele 10 yılı atlattıktan sonra 11-15 yıllık evlilerin boşanma oranı yüzde 14.6’yla daha da aşağı iniyor. Ama 16 ve daha üzeri süre evlilerde yüzde 24 ile boşanma oranında yine bir yükselme var. Bunun nedeni de, çocuklar için evliliğe katlananların, çocuklarını okutup, büyütüp evlendirdikten sonra kendi yollarını çizmek istemeleri.
***
TÜİK, bölgelere göre boşanma oranlarını da belirlemiş. Buna göre, en tahümmülsüzler Ege Bölgesi’nde yaşıyor. Boşanma oranının en yüksek olduğu bölge, Ege. İkinci sırada İstanbul ve Marmara Bölgesi var. Akdeniz, Ankara ve çevresi ile Batı Karadeniz de boşanma oranının yüksek olduğu bölgeler. Doğu Karadeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da ise boşanma oranları aşağılarda. Bu bölgelerde geleneklerin rol oynadığı kuşkusuz. Boşanma oranının düşük olması, adı geçen bölgelerde mutlu evlilikler yaşandığı anlamına gelmiyor.
***
Ekonomik kriz boşanmaları artırdığı gibi, evlilik sayısını da azaltmış. 2008’de 641 bin 973 çift evlenmişken, yaklaşık 50 binlik bir düşüş olmuş ve 2009’da evlenenlerin sayısı 591 bin 742’ye inmiş. TÜİK’in verilerindeki en sevindirici yan evlenme yaşının geçmiş yıllara göre yükselmiş olması. Ortalama ilk evlenme yaşı erkekler için 26.3’e, kadınlar için 23’e çıkmış. En yüksek ilk evlenme yaşı İstanbul’da. Erkekler ortalama 27.2, kadınlar ortalama 24.1 yaşında evleniyor İstanbul’da. En düşük evlenme yaşı ise erkeklerde 25.2 ve kadınlarda 21.7 ile Orta Anadolu Bölgesi’nde. Yarın bu konuya boşanma sebepleri ile devam edeceğiz.
