Giriş
Soru: Babam Bağ-Kur emeklisi. Ancak, emekli aylığı tutarı çok az. Acaba Bağ-Kur’dan basamak satın alarak babamın emekli aylığını yükseltebilir miyiz? Cengizhan RECBER Cevap: Emekli olduktan sonra basamak satın almak suretiyle Bağ-Kur emekli aylığını yükseltme gibi bir uygulama yok. Babanızın, aktif sigortalı olduğu dönemde belli tarihlerde basamak satın alması mümkündü. Babanızın aktif sigortalılığı devam ederken basamak satın alınacak süreyi kaçırdığı anlaşılıyor. Emekli olan babanız bugün için basamak satın alarak emekli aylığını yükseltemez.
Eksik vergiyi yükseltemez pişmanlık dilekçesiyle öderseniz ceza kesilmez
Soru: 2006 yılına ait olup, 2008’de mahkeme yoluyla tahsil ettiğimiz kira gelirimiz vardı. 2008 yılı kira gelirimizi beyan ederken, 2006 yılına ait mahkeme yoluyla tahsil ettiğimiz kirayı beyannameye dahil etmedik. Bu geliri de beyan etmemiz gerekiyor muydu? Gerekiyorsa bugün için ceza ödememek için ne yapmamız lazım? Melahat ZEREN Cevap: 2008 yılında mahkeme vasıtasıyla tahsil ettiğiniz geçmiş yıl kira gelirinizi, 2008 yılı beyannamenize dahil etmeniz gerekiyordu. Şayet vergi dairesi eksik beyanınız için, bugüne kadar herhangi bir işlem (vergi incelemesi gibi) yapmamışsa, eksik beyanınızı pişmanlıkla beyan etmeniz halinde, vergi ziyaı cezası uygulanmaz. Sadece ödemenin geciktiği her ay için pişmanlık zammı (aylık yüzde 1.95 oranında) hesaplanır. Vergi ve pişmanlık zammının, pişmanlık dilekçesinin verilişi tarihinden itibaren 15 gün içinde ödemeniz gerekiyor. 15 gün içinde ödeme yapmazsanız pişmanlık hükümlerinden yararlanamayacağınızdan, ödemeniz gereken vergiyi, vergi ziyaı cezası ile birlikte ödemek zorunda kalırsınız.
Boş bina için Çevre Temizlik Vergisi ödenmez
Soru: Kiracı çıktıktan sonra üç yıldan beri boş olan işyeri için belediye, eski kiracıdan çöp vergisi istiyor. Bu vergiyi eski kiracının mı, mal sahibinin mi ödemesi gerekiyor? BAHA Cevap: Halk arasında çöp vergisi olarak tanımlanan Çevre Temizlik Vergisi’nin mükellefi, binaları kullananlardır. Binayı kim kullanıyorsa Çevre Temizlik Vergisi’ni de o öder. Kullanılmayan, yani boş olan binalar için Çevre Temizlik Vergisi ödenmez. Dolayısıyla üç yıldan beri boş olan işyeri için, ne eski kiracı ne de mal sahibinden çevre temizlik vergisi istenemez. Muhtemelen eski kiracı üç yıl önce işyerini boşalttığını belediyeye bildirmemiştir. Belediye işyerinin kullanılmadığını bilmediğinden, Çevre Temizlik Vergisi tahakkuku yapmıştır. İşyerinin kullanılmadığını gösteren belgeleri de ekleyerek belediyeye düzeltme dilekçesi vermeniz halinde, aranan vergi, tahakkuktan terkin edilir.
Daha az prim ödeyerek 4 yıl erken emekli olabilirsiniz
Soru: 8 Mart 1959 doğumluyum. Önceleri esnaflık yapıyordum. Sigorta başlangıç tarihim 11 Ekim 1998’dir. 11 Kasım 2003’te esnaflığı bırakıp SSK’lı olarak çalışmaya başladım. Bağ-Kur ile SSK’yı birleştirdim. O tarihten beri aralıksız olarak sigortalı olarak çalışıyorum. 18 ay olan askerlik süremi de borçlanıp bedelini ödersem, ne zaman emekli olabilirim? Osman Gazi AKGÜL/İstanbul Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, başlangıç tarihiniz 18 ay geri gider ve 25 yıl sigorta, 5825 gün prim ile 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. 5825 gün prim ödemeniz şartıyla, 25 yıllık sigorta sürenizi dolduracağınız 8 Mart 2022’de emekli olabilirsiniz. Ayrıca, askerlik borçlanması yapmadan, en geç 23 Mayıs 2014’e kadar 3600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla (11 Kasım 2003’ten sonra 1260 gün prim ödemeniz şartıyla) 59 yaşınızı dolduracağınız 8 Mart 2018’de emekli olabilirsiniz. Daha az prim ödeyip 4 yıl da erken emekli olacağınızdan bu seçenek avantajlı.
Stajda alınan numara ve kartın emekli olana kadar kullanılması yanıltıyor
Soru: 1 Ekim 1987’de meslek lisesinde okurken, haftanın 2 günü okula giderek, 3 gün bir kamu kuruluşunda çalıştım ve sigorta sicil kartı aldım. 25 Haziran 2001’de işe başlayarak sigortalı oldum. Başlangıç tarihim ve emekli olabileceğim tarih nedir? Şevket ŞALVARCI Cevap: Lisede okurken zorunlu staj kapsamında yapılan stajyerlik sigortasında kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kolları olan, yaşlılık, malullük ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Ancak, stajyerlik döneminde alınan sigorta sicil numarası ve sicil kartının emekli olana kadar kullanılması sizi yanıltmasın. Emeklilik açısından başlangıç tarihiniz adınıza ilk defa yaşlılık, malullük ve ölüm sigortalarına prim yatan 25 Haziran 2001’dir. Primlerinizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Engelli hakkıyla 18 yılı doldurmanız gerek
Soru: 8 Eylül 1975 doğumluyum. 1 Temmuz 2000’de SSK’lı oldum. 2812 gün prim ödedim. 1 Nisan 2008’de yüzde 44 vergi indirimi aldım. SSK başlangıcım askerlikten sonra. 1) Ne zaman emekli olabilirim? 2) Askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim? 3) Raporu yüzde 50’ye çıkarırsam bir faydası olur mu? Murat YAVAŞ Cevap: 1) 6 Ağustos 2003 itibarıyla sizin gibi 3 yıldan fazla, 6 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3’üncü derece engelliler 18 yıl sigorta, 4080 gün prim şartlarına tabi. 1268 gün daha prim ödeyerek, prim ödemenizi 4080 güne tamamlamanız şartıyla, 1 Temmuz 2018’de emekli olabilirsiniz. 2) Askerlik sürenizi borçlanmanız, prim gün sayınızı askerlik süreniz kadar artıracağından, askerlik süreniz kadar az prim ödersiniz. Ayrıca sigorta başlangıç tarihiniz askerlik süreniz kadar geri gideceğinden, askerlik süreniz kadar erken emekli olabilirsiniz. 3) Raporunuzu yüzde 50’ye çıkarmanız emeklilik şartlarınızı değiştirmez.
