Giriş
Soru: Bundan önceki af kanunundan Emlak Vergisi borçları yararlanamamıştı. Yeni çıkacak af kanunundan Emlak Vergisi borçları yararlanacak mı? Kanun ne zaman uygulanmaya başlayacak? Semih/Antalya Cevap: İlgililerin açıklamalarından ödeme kolaylığına ilişkin yasa tasarısının netleşmeye başladığı anlaşılıyor. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, yaptığı açıklamada, kapsamın oldukça geniş tutulacağını, devletle vatandaş arasındaki tüm kamu borçlarının dahil olacağını belirtilmişti.
[[HAFTAYA]]
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in de emlak vergilerinin kapsama alınacağı yönünde açıklamaları mevcut. Sonuç olarak, Emlak Vergisi başta olmak üzere belediyelerin topladığı vergilerin de ödeme kolaylığı kapsamında olması, kaynak sıkıntısı çeken belediyeleri rahatlattığı gibi belediyelerin ödeyemediği vergi ve prim borçları nedeniyle dolaylı olarak belediyeleri finanse eden Hazine’yi de rahatlatacaktır.
Son beş yıldaki prim ödemesiyle emekli aylığınızı yükseltemezsiniz
Soru: Emekli aylığımın yüksek olması için ne yapmalıyım? Öneriniz nedir? Son beş yılın ortalaması mı alınmakta? Tavandan yatırmamın yararı olur mu? Metin BİLİR Cevap: Son yıllarda yapılan değişikliklerle sürekli olarak emekli aylığının hesaplanma usulü değiştirildi. Son beş yılda üstünden prim ödenen kazanç tutarı ortalamasının, emekli aylığını belirlemede etkili olduğu, gösterge ve katsayı sistemi 1999 sonunda terk edildi. 1 Ocak 2000’den itibarenki uygulamada, tüm çalışma döneminde üstünden prim ödenen kazanç tutarının emekli aylığı tutarını belirlemede etkili olduğu, yeni bir sistem getirildi. Daha önce prime esas kazancın alt sınırı üstünden prim ödemişseniz, son beş yılda tavandan prim ödemeniz emekli aylığınızı yükseltmez.
49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz
Soru: 1 Ocak 1963 doğumluyum. 29 Nisan 1982 Bağ-Kur girişliyim. 8 ay 9 gün ödedikten sonra Şubat 1983’te bıraktım. Askere gidip geldikten sonra 1988’de tekrar Bağ-Kur’a başladım. 20 ay askerliğimi satın aldım. Hesabıma göre; bu ay 25 yıl doldu. Tarım Bağ-Kur’luyum. Ne zaman emekli olabilirim? Saadettin Cevap: 25 yıl prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 25 tam yıl ödemiş olmak şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2012’de emekli olabilirsiniz.
Öğrenci kredi borçları da kapsama alınacak
Soru: Öğrencilerin kredi borçları da yeni çıkacak olan kanundan yararlanacak mı? Döne Cevap: Kamuyla vatandaş arasındaki tüm borçları kapsayacak şekilde, çok geniş kapsamlı bir ödeme kolaylığı yasası hazırlanıyor. Öğrencilerin ödeyemediği kredi borçlarının da kapsama alınması bekleniyor.
Eşinizin yaş haddinden emekli olması avantajlı
Soru: Eşim 13 Şubat 1959 doğumlu. 1 Eylül 1995’te SSK’lı oldu. 15 Mayıs 1997 doğumlu bir kızımız var. 1 Eylül 1995 ile 30 Nisan 1998 arasında isteğe bağlı olarak SSK’ya 900 gün, 26 Ekim 2000 ile 26 Aralık 2001 arası Bağ-Kur’a 442 gün, Mart-Ekim 2003 arasında isteğe bağlıya 150 gün, 7 Haziran 2009’dan beride 4/a’ya 653 gün prim ödedi. 1) Kısmi doğum borçlanması yapabilir miyiz? 2) Arada kalan isteğe bağlı primlerimizi yatırabilir miyiz? Yeni çıkacak yapılandırmaya alınabilir mi? 3) Hangi şartlarda emekli olma durumu var? Nuri KURTULUŞ Cevap: 1) Eşiniz 30 Nisan 1998 ile 15 Temmuz 1999 arasındaki sigortalı olarak çalışmadığı süre (435 gün) için doğum borçlanması yapabilir. 2) Mevcut kanuna göre; gerideki boş günler borçlanılarak, sigorta süresi olarak kazanılamıyor. Önümüzdeki günlerde çıkarılması beklenen ödeme kolaylığı yasasında, isteğe bağlı sigortalılar için özel bir düzenleme yaparlarsa, isteğe bağlı sigortalı olup üç ay art arda prim ödemediğinizden dolayı kapatılan dosyanız açılır ve borçlanma yapabilirsiniz. 3) Eşiniz doğum borçlanmasından sonra 1020 gün daha prim ödeyerek toplam ödemesini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı 13 Şubat 2017’de yaş haddinden emekli olabilir. Eşinizin, toplam prim ödemesini 5825 güne tamamlayacağı tarihte de emekli olması mümkün (ara vermeden prim öderse Kasım 2019’da). Ancak, hem daha fazla prim ödeyecek hem de daha geç emekli olacağından yaş haddinden emekli olması avantajlı.
Doğum borçlanması yapmalı ve 104 gün prim ödemelisiniz
Soru: 1 Ağustos 1951 doğumluyum. 1 Nisan 1965’te işe başladım. 15 Mayıs 1985’te ayrıldım. 2878 gün prim ödedim. 8 Eylül 1976’da doğum yaptım. Doğum borçlanması yapabiliyor muyum? Kadınlara 4 yıllık borçlanma haberi doğru mu? Doğum borçlanmasıyla emekli olabilir miyim? Meziyet SOĞUKTUNA ARKIN Cevap: Kadın sigortalı, en fazla iki doğumla sınırlı olmak üzere doğumdan sonraki sigortalı çalışmadığı iki yılı borçlanarak 720 gün sigorta süresi kazanabiliyor. Her iki doğum sonrasında da iki yıl sigortalı çalışmayan kadın sigortalı, iki doğum için borçlanma yaparak 1440 gün (4 yıl) sigorta kazanabiliyor. Dosyanızda doğum yaptığınız tarihten sonraki iki yıl içinde 104 gün sigortalı çalışmanız görünüyor. Bu durumda doğumdan sonraki iki yıl içinde sigortalı çalışmadığınız 616 günü borçlanarak kazanabilirsiniz. 8 Eylül 1999 itibarıyla 18 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan, eski kanun şartlarıyla emekli olacaksınız. Eski kanuna göre yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 106 gün daha prim ödeyerek, doğum borçlanmasıyla 3494 güne yükselecek olan prim ödemenizi, 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
160 gün askerlik borçlanması yapmanız yeterli
Soru: 4 Haziran 1967 doğumluyum. 20 Mart 1987 ile 20 Ağustos 1988 arasında 18 ay askerlik yaptım. Sigortaya girişim 1 Kasım 1988. 6327 günüm var. Erken emekli olabilmem için askerliğimin ne kadarını ödemem gerekir? Ne zaman emekli olabilirim? Dinçer AYDIN Cevap: Askerliğinizin 160 gününü borçlanmanız halinde, 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz 50 yaşınızı dolduracağınız 4 Haziran 2017’de emekli olabilirsiniz.
