Giriş
Soru: TOKİ’den bir daire aldık. Yaptığımız sözleşmeye göre, sekiz yıl daha taksit ödeyip, borcumuz bittiğinde tapusunu alacağız. Ancak bizden Emlak Vergisi talep ediliyor. Buna hakları var mı? Herhangi bir olumsuz gelişme olduğunu ve 5’inci yılın sonunda daireyi iade ettiğimizi varsaydığımızda, TOKİ beni oturduğum süre zarfında kiracı kabul ediyor. Ve emsal bedelle kira tutarını, iade edeceği daire bedelinden düşüyor. Bu süre zarfında ben kiracı olacaksam, Emlak Vergisi’ni de geri alabilecek miyim? Yücel UZUN Cevap: TOKİ arkasındaki devlet gücü ile istediği uygulamaları yapabiliyor. Ancak, Emlak Vergisi Kanunu’nun 3’üncü maddesine göre, Emlak Vergisi’nin mükellefi, 1- Maliki, 2- (Varsa) intifa hakkı sahibi, 3- Her ikisi de yoksa binaya malik gibi tasarruf edendir. Vergi de bu sıralamaya göre ödenir. Şu anda binanın maliki TOKİ. Emlak Vergisi de hukuken ondan istenir. TOKİ, kendi ödediği ya da ödeyeceği Emlak Vergisi’ni size yansıtıp, sizden almak istiyor. Her ne kadar özel anlaşmalar vergi kanunlarını bağlamasa da muhtemelen sizden Emlak Vergisi’ni ödeyeceğinize dair bir taahhütname almış olabilirler. Ödeme şartlarını veya diğer şartları yerine getiremeyip daireyi iade ettiğinizde, sözleşmenizde ödediğiniz Emlak Vergisi’ne dair bir hüküm varsa, ödenir veya ödenmez yönünde o hüküm uygulanır. Şayet sözleşmenizde ödediğiniz Emlak Vergisi’nin iade edilip edilmeyeceğine dair bir düzenleme yoksa, vergiyi iade edip etmeme TOKİ’nin iyi niyetine kalmış bir konudur. Ancak, bu konuda bir dava açılması halinde, ödediğiniz Emlak Vergisi’ni yargı yoluyla geri alabileceğinizi düşünüyoruz.
Engelli çocuğu olan annenin 1 Ekim 2008’den sonraki primleri artırılıyor
Soru: 1967 doğumluyum. Aralık 1986’da SSK’lı oldum. Günlerim doldu. Normalde Eylül 2010’da emekliliğe hak kazanıyorum. Ancak engelli bir oğlum var. Yeni çıkan yasadan faydalanıp, erken emekli olmak istiyorum. Benim hesaplarıma göre, Nisan 2010’da emekli olmam gerekiyor. Fakat SSK, emekli olamayacağımı, 43 yaşını beklemem gerektiğini söylüyor. O zaman bu yasanın bana bir faydası yok. Emekliliği ne zaman hak ediyorum? Ayşegül DOĞANCAN Cevap: Başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu olan kadın sigortalının 1 Ekim 2008’den itibaren ödediği prim sayıları dörtte bir oranında artırılıyor, emekli olacağı yaş haddi de artırılan gün kadar azaltılıyor. Emekli olmak için 20 yıl sigorta, 5150 gün prim ve 43 yaş şartına tabisiniz. Doğumunuzu tarih yerine yıl olarak bildirmişsiniz. Prim gün sayınızı bildirmemişsiniz. Sorunuzu 1 Eylül 1967 doğumlu olduğunuz, 5150 gün prim ödemeniz olduğu 1 Ekim 2008’den beri aralıksız prim ödediğiniz ve çocuğunuzun başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede engelli olduğu varsayımına göre cevaplandırıyoruz. 1 Ekim 2008 ile 1 Mayıs 2010 tarihleri arası 570 gün olan prim ödemeniz, çocuğunuzdan dolayı 142 gün artıyor. Emeklilik yaşınız da 142 gün azalarak 43’ten, 42 yaş 7 ay 8 güne düşüyor. Prim ve yaş şartını yerine getirdiğinizden, istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.
126 gün daha prim ödeyerek emekli olabilirsiniz
Soru: 10 Mart 1976 doğumluyum. 1 Ocak 1994’te SSK’lı oldum. 3634 gün prim ödedim. Yüzde 47 vergi indirimi aldım. Ne zaman emekli olabilirim? Oğuzhan AKGEYİK Cevap: 6 Ağustos 2003 itibarıyla sizin gibi 9 yıldan fazla, 12 yıldan az süredir sigortalı olan, vergi indirim hakkı almış 3’üncü derece engelliler 16 yıl sigorta ve 3760 gün prim şartlarıyla emekli olabiliyor. 126 gün daha prim ödeyerek, 3634 gün olan prim ödemenizi 3760 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. (Ara vermeden prim öderseniz Eylül 2010 sonunda).
49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz
Soru: 26 Temmuz 1962 doğumluyum. 1 Haziran 1980 ile 30 Eylül 1980 tarihleri arasında 120 günlük SSK hizmetim var. 24 Ocak 1986’da Bağ-Kur’a geçtim. 1987 ile 1988 tarihlerinde yaptığım askerlik süresi olan 434 gün de bunun içinde olmak üzere boşluksuz Bağ-Kur’luyum. 3 ay 19 gün de askerlikten fiili hizmet zammı var. Kaç yaşında ve ne zaman emekli olurum? İbrahim Cevap: Sorunuzdan yedek subay olarak askerlik yaptığınız anlaşılıyor. Yedek subay okul döneminde askerlik sürenizi borçlanıp borçlanmadığınızı belirtmemişsiniz. Emekli olmak için 25 tam yıl prim ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Yedek subay okul dönemini borçlanmışsanız 1 Ağustos 2010’a kadar prim ödeyerek (borçlanmamışsanız ya borçlanarak ya da okul süresi kadar daha prim ödeyerek) ödemenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 26 Temmuz 2011’de emekli olabilirsiniz.
İşe girip ayrılmışsanız babanızdan sağlık yardımı alamazsınız
Soru: 26 yaşındayım. Çalışmıyorum. Babamın sigortasından yararlanabilir miyim? Zeynep EKE Cevap: 1 Ekim 2008’de, babanızdan sağlık yardımı alıyorsanız ve bu tarihten sonra sigortalı bir işe girmemişseniz sigortalı işe girene veya evlenene kadar babanızın üstünden sağlık yardımı alabilirsiniz. Şayet 1 Ekim 2008’den sonra sigortalı işe girip işten ayrılmışsanız veya evlenip boşanmışsanız babanızın üstünden sağlık yardımı alamazsınız.
Askerliği borçlanıp 315 gün prim ödemelisiniz
Soru: 15 Haziran 1957 doğumluyum. 1 Haziran 1989’da SSK’lı oldum. 4243 gün SSK’ya, 217 gün Bağ-Kur’a olmak üzere, 4460 gün prim ödemem var. 20 ay olan askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim? Turan EZİN Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Borçlanma sigorta başlangıç tarihinizi 20 ay geri götürerek 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlar. Borçlanmadan sonra 315 gün daha prim ödeyerek, 5060 gün olan prim ödemenizi 5375 güne yükseltmeniz şartıyla, 25 yıllık sigorta sürenizi dolduracağınız 1 Ekim 2012’de emekli olabilirsiniz.
